Revisión como estaba o 24 de outubro de 2013 ás 17:33 editar Vivaelcelta (conversa \| contribucións) 18.539 edicións Sen resumo de edición ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 5 de abril de 2014 ás 13:40 editar desfacer Jglamela (conversa \| contribucións) 41.144 edicións Arranxos Edición máis nova →
Liña 51: \| notas = }} '''Comores''',<ref name="comoriano">[http://www.realacademiagalega.org/dicionario#loadNoun.do?current_page=1&id=322068 Definición de '''comoriano''' - Dicionario da Real Academia Galega]</ref> oficialmente '''Unión das Comores''' (en [[Idioma francés\|francés]]: ''Union des Comores''; en [[Idioma comoriano\|comoriano]]: ''Udzima wa Komori''; en [[Idioma árabe\|árabe]]: ''جزر القمر'', ''Ğuzur al-Qamar''), ata [[2002]] ''República Federal Islámica das Comores'' (en [[Idioma francés\|francés]]: ''République fédérale islamique des Comores''; en [[Idioma árabe\|árabe]]: ''جمهورية القمر الإتحادية الإسلامية''), é un país formado por tres [[illa]]s no sueste de [[África]], situado ao extremo norte do [[Canle de Mozambique]] no [[Océano Índico]], entre o norte de [[Madagascar]] e o norte de [[Mozambique]]. O país consta ende tres illas volcánicas: [[Gran Comora]] (''Ngazidja''), [[Mohéli]] (''Mwali'') e [[Anjouan]] (''Nzwani''), mentres que a veciña illa de [[Mayotte]], reclamada ~~por~~polas ~~Comoras~~Comores, segue pertencendo a [[Francia]]. O territorio comprende ademais outras pequenas illas. O nome deriva da palabra [[lingua árabe\|árabe]] قمر (''qamar''), "lúa". O nome actual en árabe é precisamente "illas da lúa" (جزر القمر, ŷuzuru l-qamar), e na súa bandeira aparece a media lúa musulmá. == Historia == ~~'''Véxase tamén:''' [[~~{{AP\|Historia de Comores-Mayotte]]}}▼ A través dos séculos, as illas de Comores foron invadidas por unha sucesión de diversos grupos desde a costa de África, o [[golfo Pérsico]], [[Indonesia]] e [[Madagascar]]. Os exploradores [[Portugal\|portugueses]] visitaron o arquipélago en [[1505]] e causaron a destrución da economía comercial das illas. Cando o sultán de [[Omán]] logrou expulsar ~~aos~~os portugueses da rexión, quedaron baixo a influencia de [[Zanzíbar]] e o tráfico de escravos dos poboadores de orixe bantú aumentou considerablemente. ▼ Durante o [[século XIX]], logo da separación de Zanzíbar do sultanato de Omán, os europeos presionaron e [[Francia]] ocupou [[Mayotte]] en [[1841]] e posteriormente aoo resto do arquipélago entre [[1886]] e [[1909]]. En [[1912]] as illas estiveron baixo a administración do [[gobernador xeral]] de Madagascar. Despois, colonizadores franceses, compañías de donos franceses e ricos mercantes árabes estableceron unha economía baseada en plantacións que agora ~~abarca~~abarcaban unha terceira parte do territorio do país para exportar os seus cultivos. En [[1946]] Francia concédelle autonomía administrativa co nome de Territorio de Ultramar das Illas Comores. ▼ ▲A través dos séculos, as illas de Comores foron invadidas por unha sucesión de diversos grupos desde a costa de África, o [[golfo Pérsico]], [[Indonesia]] e [[Madagascar]]. Os exploradores [[Portugal\|portugueses]] visitaron o arquipélago en [[1505]] e causaron a destrución da economía comercial das illas. Cando o sultán de [[Omán]] logrou expulsar aos portugueses da rexión, quedaron baixo a influencia de [[Zanzíbar]] e o tráfico de escravos dos poboadores de orixe bantú aumentou considerablemente. Un acordo foi rexeitado por Francia en [[1973]] para conceder a independencia en [[1978]]. Con todo, o [[6 de xullo]] de [[1975]], o parlamento comoriano emitiu unha resolución declarando a independencia. Os deputados de Mayotte, que permanecía baixo control francés, abstívose. En dous ~~referendo~~referendos, en decembro de [[1974]] e febreiro de [[1976]], a poboación de Mayotte votou contra a independencia de Francia (por 63.8% e 99.4% respectivamente). ▼ ▲Durante o [[século XIX]], logo da separación de Zanzíbar do sultanato de Omán, os europeos presionaron e [[Francia]] ocupou [[Mayotte]] en [[1841]] e posteriormente ao resto do arquipélago entre [[1886]] e [[1909]]. En [[1912]] as illas estiveron baixo a administración do [[gobernador xeral]] de Madagascar. Despois, colonizadores franceses, compañías de donos franceses e ricos mercantes árabes estableceron unha economía baseada en plantacións que agora abarca unha terceira parte do territorio do país para exportar os seus cultivos. En [[1946]] Francia concédelle autonomía administrativa co nome de Territorio de Ultramar das Illas Comores. En [[1978]], o presidente [[Alí Solilih]] é derrocado e asasinado e o país adopta unha nova constitución e adóptase o nome de ''República Federal Islámica das Comores'' baixo o mando de [[Ahmed Abdallah Abderramane]]; ao ano seguinte establécese o réxime de partido único. En [[1983]] e [[1985]] fracasan uns intentos de [[golpe de estado]] contra Abdallah, pero este é asasinado en [[1989]]. En [[1995]] un grupo de mercenarios europeos encabezados por [[Bob Denard]] e apoiados por soldados comorianos derrocan o goberno e toman como refén aoo presidente [[Said Mohamed Yohar]]; pero forzas francesas especiais chegan desde Mayotte para reverter o golpe. ▼ ▲Un acordo foi rexeitado por Francia en [[1973]] para conceder a independencia en [[1978]]. Con todo, o [[6 de xullo]] de [[1975]], o parlamento comoriano emitiu unha resolución declarando a independencia. Os deputados de Mayotte, que permanecía baixo control francés, abstívose. En dous referendo, en decembro de [[1974]] e febreiro de [[1976]], a poboación de Mayotte votou contra a independencia de Francia (por 63.8% e 99.4% respectivamente). ▲En [[1978]], o presidente [[Alí Solilih]] é derrocado e asasinado e o país adopta unha nova constitución e adóptase o nome de ''República Federal Islámica das Comores'' baixo o mando de [[Ahmed Abdallah Abderramane]]; ao ano seguinte establécese o réxime de partido único. En [[1983]] e [[1985]] fracasan uns intentos de [[golpe de estado]] contra Abdallah, pero este é asasinado en [[1989]]. En [[1995]] un grupo de mercenarios europeos encabezados por [[Bob Denard]] e apoiados por soldados comorianos derrocan o goberno e toman como refén ao presidente [[Said Mohamed Yohar]]; pero forzas francesas especiais chegan desde Mayotte para reverter o golpe. En [[1997]], as illas de Anjouan e Mohéli declaran a súa independencia de Comores, pero o goberno logra restablecer o control sobre os rebeldes. ▲'''Véxase tamén:''' [[Historia de Comores-Mayotte]] == Goberno e Política == A situación do país foi moi volátil desde a súa independencia en [[1975]], con golpes de estado e insurreccións populares. O coronel [[Azali Assoumani]] tomou o poder nun sanguento golpe de estado en abril de [[1999]], derrocando aoo presidente interino [[Tadjiddine Ben Said Massounde]] que tomara o posto logo da misteriosa morte do presidente electo [[Mohamed Taki Abdoulkarim]] en novembro de [[1998]]. Logo dos acordos de [[paz]] asinados o [[17 de febreiro]] de [[2001]] entre o [[Goberno]] e os separatistas elaborouse unha [[Constitución]] aprobada en [[referendo]] o [[23 de decembro]] do mesmo ano, pasándose a denominar o país ''Unión de Comores'', tendo as illas de [[Gran Comora]], [[Anjouan]] e [[Mohéli]] ampla autonomía, cun Presidente propio e un texto constitucional tamén propio. A Presidencia da unión rota entre os candidatos das tres illas ao cabo de catro anos. Liña 84 ⟶ 82: * [[Mohéli]] (Mwali) ~~''Nota'':~~ Existen tamén catro municipalidades: [[Domoni]], [[Fomboni]], [[Moroni]] e [[Mutsamudu]] == Xeografía == [[Ficheiro:Comoros Mayotte.PNG\|300px\|miniatura\|dereita\|Mapa de Comores e [[Mayotte]]]] Comores é un pequeno país de [[África]] e forma parte do arquipélago das Comores, formado de nordés a sueste pola illa [[Gran Comora]] (''Ngazidja''), [[Mohéli]] (''Mwali''), e [[Anjouan]] (''Nzwani''). Ao sueste, atópase a illa de [[Mayotte]], que aínda ~~pertenede~~pertence a [[Francia]]. A capital é [[Moroni]] que se localiza en Gran Comora. As illas ~~ten~~teñen orixe [[volcán]]~~ico~~ica, cun relevo montañoso e abrupto que alcanza a súa cima no volcán activo [[Karthala]] de 2.361 [[metro\|m]] de altitude sobre o nivel de mar na illa principal. O arquipélago constitúe a [[~~ecorregión~~ecorrexión]] denominada [[selva das Comores]]. O peixe [[celacanto]], chamado ''gombesa'' polos locais, pode ser atopado nas augas próximas a estas illas. Liña 101 ⟶ 99: Comores é un dos países máis pobres de África. A súa economía está baseada no [[turismo]], a [[axuda externa]], a [[economía de subsistencia\|agricultura de subsistencia]], ademais da [[pesca]] e a [[silvicultura]], sector líder da economía do país. Os niveis de [[desemprego]] son moi altos e a poboación baixo o nivel de [[~~pobre~~pobreza]]za alcanza aoo 60% do total. O 80% da poboación dedícase á agricultura que segue constituíndo boa parte das súas exportacións. Posúe inadecuados sistemas e transportes, unha poboación moza e ~~rápida poboación~~con enrápido crecemento, e poucos recursos naturais. O baixo nivel ~~educacional~~educativo da forza de traballo contribúe a unha actividade económica de subsistencia, e unha forte dependencia en asistencia estranxeira. O goberno intenta aumentar oa ~~adestramento~~formación ~~educacional~~educativa e ~~técnico~~técnica, a privatizar as entidades comerciais e industriais, a implementar servizos de saúde, a diversificar as exportacións, promover o [[turismo]] e reducir o alto crecemento poboacional. == Demografía == A etnia comoriana que habita as illas principais (86% da poboación), é de orixe árabe e ~~africano~~africana. O [[Islam]] é a relixión dominante, e as escolas coránicas para nenos reforzan a súa influencia. Aínda que a cultura árabe está firmemente ~~establecido~~establecida no arquipélago, unha minoría substancial dos cidadáns de [[Mayotte]] son [[católico]]s e teñen unha forte influencia da cultura francesa. O idioma máis común é o [[lingua comoriana\|comoriano]] (''shikomor''), dialecto do [[~~swahili~~lingua suahili\|suahili]]. Tamén se fala [[lingua francesa\|francés]], [[Lingua árabe\|árabe]] e [[lingua malgaxe\|malgaxe]]. Cerca do 57% da poboación escribe co [[alfabeto latino]], máis que co [[alfabeto árabe]]. == Cultura == {\| border="1" align="center" cellpadding="2" cellspacing="0" Liña 120 ⟶ 117: \|----- ! style="background:#efefef;" \| Data ! style="background:#efefef;" \| Nome en ~~castelán~~ galego ! style="background:#efefef;" \| Nome local ! style="background:#efefef;" \| Notas Liña 134 ⟶ 131: \| Aniversario da morte de [[Ahmed Abdallah Abderramane]] \| \| Recordo do asasinato do ex presidente en [[1989]] \|} == Notas== {{Listaref}} == Véxase tamén == {{commonscat}} ~~== Tópicos diversos ==~~ === Outros artigos === * [[África]] * [[Lista de países]] ~~== Ligazóns externas ==~~ ~~{{commons\|Comores الاتحاد القم}}~~ {{África}}

Comores: Diferenzas entre revisións