|
A '''explosión cámbrica''' foi un suceso na historia da vida, cando subitamente houbo unha explosión na [[biodiversidade]] do planeta. Está rexistrado nos [[fósil|fóseis]]es depositados en extratosestratos de preto de 550 millóns de anos, durante o [[período xeolóxico|período]] [[CambrianoCámbrico]]. A maioría dos animais que xurdiron desta “explosión” non deixaron descendentes, tendo moitos deles formas bastante diversas das atopadas nos [[Animalia|animais]] modernos.
== Historia e características ==
Ata o inicio do CambrianoCámbrico, a [[vida]] na [[Terra]] consistía basicamente deen [[alga]]s, [[bacteria]]s, [[protozoo]]s, [[celentéreo]]s e [[poríferos]]. (A [[fauna]] do período anterior ao CambrianoCámbrico é tamén coñecida como [[Fauna Ediacarana]]). Mentras, nun curto espazo de tempo na [[escala de tempo xeolóxico|escala xeolóxica]] (estimado en 5 millóns de anos), surxiron practicamente todos os [[filo (bioloxía)|filos]] animais coñecidos, inclusive os precursores dos [[vertebrado]]s, alén doutros que a ciencia non consegue clasificar, todos eles organismos mariños. O rexistro da existencia destes seres é evidenciado a través de fóseis atopados en poucos lugares do mundo, como en [[Burxes Shale]], no [[Canadá]], e na provincia de [[Yunnan]], na [[China]].
Mentras, nun curto espazo de tempo na [[escala de tempo xeolóxico|escala xeolóxica]] (estimado en 5 millóns de anos), xurdiron practicamente todos os [[filo (bioloxía)|filos]] animais coñecidos, inclusive os precursores dos [[vertebrado]]s, alén doutros que a ciencia non consegue clasificar, todos eles organismos mariños. O rexistro da existencia destes seres é evidenciado a través de fósiles atopados en poucos lugares do mundo, como en [[Burxes Shale]], [[Canadá]] ou na provincia de [[Yunnan]], en [[China]].
Formas de vida extrañas tomaron lugar nos océanos, xuntamente con [[trilobita]]s, [[crustáceo]]s, [[molusco]]s, [[anelídeo]]s, [[equinodermo]]s, e outros filos animais existentes hoxe en día. Animais como os ''Hallucixenia'' (non se sabe a que filo pertencia), que posuían sete pares de espiños nunha face e sete tentáculos terminando en vigorosas pinzas na outra (non se sabe cal sería seu dorso ou seu ventre), cun prolongamento en forma de tubo ou cilindro nunha extremidade e un espesamento na outra (non se sabe cal sería súa parte anterior ou posterior); os ''Opabinia'', con cinco ollos na súa cabeza e un órgao que dela se proxetaba, terminando nunha extremidade bifurcada; o ''Anomalocharis'', un predador de 60 centímetros de lonxitude, semellante a un artrópode; e o ''Pikaia'', un verme posuidor dunha corda cartilaxinosa arredor dun nervo dorsal, probabelmente o primeiro [[cordado]]. ▼
▲Formas de vida extrañasestrañas tomaron lugar nos océanos, xuntamente con [[ trilobitatrilobite]]s, [[crustáceo]]s, [[molusco]]s, [[ anelídeoanélido]]s, [[equinodermo]]s , e outros filos animais existentes hoxe en día. Animais como os ''Hallucixenia'' (non se sabe a que filo pertenciapertencía), que posuían sete pares de espiños nunha face e sete tentáculos terminando en vigorosas pinzas na outra (non se sabe cal sería seu dorso ou seu ventre), cun prolongamento en forma de tubo ou cilindro nunha extremidade e un espesamento na outra (non se sabe cal sería a súa parte anterior ou posterior); os ''Opabinia'', con cinco ollos na súa cabeza e un órgao que dela se proxetabaproxectaba, terminando nunha extremidade bifurcada; o ''Anomalocharis'', un predador de 60 centímetros de lonxitude, semellante a un artrópodeartrópodo; e o ''Pikaia'', un verme posuidor dunha corda cartilaxinosa arredor dun nervonervio dorsal, probabelmente o primeiro [[cordado]].
O único grupo de animais cun bon rexisto fósil que só apareceu despois do Cambriano foi o filo [[Bryozoa]], cuxos exemplares máis antigos pertencen ao [[Ordoviciano]] Inferior. Os fóseis coñecidos por [[Biota Vendiana]] (ou "biota Ediacarana"), que incluen animais con [[espícula]]s como as das [[Poríferos|esponxa]]s e posibelmente tubos de [[verme]]s, apareceron no período que antecede o Cambriano, mais a localización destes [[fósil|fóseis]] nos filos actualmente coñecidos aínda está lonxe de estar esclarecida. O que non hai dúbida é que o Cambriano foi unha época de extraordinaria innovación e [[evolución]], non só en termos do número de [[especie]]s, mais tamén no desenvolvimento de novos [[nicho]]s e estratéxías [[ecoloxía|ecolóxicas]], tais como a [[predación]] activa, a construción de abrigos [[subterráneo]]s complexos e a aparición ou diversificación das [[alga]]s [[mineral]]izadas de varios tipos, como as algas coralinas e as [[dasicladácea]]s verdes. ▼
▲O único grupo de animais cun bonbo rexisto fósil que só apareceu despois do CambrianoCámbrico foi o filo [[Bryozoa]], cuxos exemplares máis antigos pertencen ao [[Ordoviciano]] Inferior. Os fóseisfósiles coñecidos por [[Biota Vendiana]] (ou "biota Ediacarana"), que inclueninclúen animais con [[espícula]]s como as das [[Poríferos| esponxaesponxas]] s e posibelmente tubos de [[verme]]s, apareceron no período que antecede oao CambrianoCámbrico, mais a localización destes [[fósil|fóseis]]fósiles nos filos actualmente coñecidos aínda está lonxe de estar esclarecida. O que non hai dúbida é que o CambrianoCámbrico foi unha época de extraordinaria innovación e [[evolución]], non só en termos do número de [[especie]]s, maissenón tamén no desenvolvimentodesenvolvemento de novos [[nicho]]s e estratéxíasestratexias [[ecoloxía|ecolóxicas]], taistales como a [[predación]] activa, a construción de abrigos [[subterráneo]]ssubterráneos complexos e a aparición ou diversificación das [[alga]]salgas [[mineral]]izadasmineralizadas de varios tipos, como as algas coralinas e as [[dasicladácea]]s verdes.
A Explosión Cambriana desperta a curiosidade dos científicos, que cuestionan como a vida tería, despois de millóns de anos de estabilidade e pouca diversidade, subitamente xerado organismos tan diversos nun espazo tan curto de tempo, e por que isto xamais volveu a ocorrer. Alguns argumentan que, despois de millóns de anos xerando [[oxixeno]] a través da [[fotosíntese]], as algas teñan permitido o surximento de organismos [[aeróbico]]s complexos, que demandaban de máis oxixeno para as súas actividades do que as [[medusa]]s e [[Poríferos|esponxa]]s. Outros suxeren que cargas excepcionais de radiación emitidas por fontes externas teña provocado [[mutación]]s [[xenética]]s en altos índices, ocasionando as mudanzas morfolóxicas aleatorias observadas nos fóseis. ▼
▲A Explosión CambrianaCámbrica desperta a curiosidade dos científicos, que cuestionan como a vida tería xerado subitamente, despois de millóns de anos de estabilidade e pouca diversidade, subitamente xerado organismos tan diversos nun espazo tan curto de tempo, e por que isto xamais volveu a ocorrer. AlgunsAlgúns argumentan que, despois de millóns de anos xerando [[ oxixenooxíxeno]] a través da [[fotosíntese]], as algas teñan permitidopermitiron o surximentoxurdimento de organismos [[aeróbico]]s complexos, que demandaban de máis oxixenooxíxeno para as súas actividades do que as [[medusa]]s e [[Poríferos|esponxa]]sesponxas. Outros suxerensuxiren que cargas excepcionais de radiación emitidas por fontes externas teña provocadoprovocarían [[mutación]]s [[xenética]]sxenéticas en altos índices, ocasionando as mudanzas morfolóxicas aleatorias observadas nos fóseisfósiles.
Boa parte desa diversidade (extimase en 85% de toda a vida no planeta) se extinguiu aínda no Cambriano, hai preto de 490 millóns de anos, e alguns planos de organización nos animais xamais foron vistos novamente. A súa [[extinción]] en masa é máis facilmente explicada a través dunha mudanza brusca no clima do planeta (unha [[glaciación]], ou un [[efecto invernadoiro]], talvez o impacto dun [[asteroide]]), que tería abalado os ecosistemas adaptados ás condicións anteriores, e seleccionado organismos máis adaptables a esas mudanzas. ▼
▲Boa parte desa diversidade ( extimaseestímase enno 85% de toda a vida no planeta) se extinguiuextinguiuse aínda no CambrianoCámbrico, hai preto de 490 millóns de anos, e algunsalgúns planos de organización nos animais xamais foron vistos novamente. A súa [[extinción]] en masa é máis facilmente explicada a través dunha mudanza brusca no clima do planeta (unha [[glaciación]] , ou un [[efecto invernadoiro]], talvez o impacto dun [[asteroide]]), que tería abalado os ecosistemas adaptados ás condicións anteriores, e seleccionado organismos máis adaptables a esas mudanzas.
==Véxase tamén==
| 