República Checa: Diferenzas entre revisións

Componse de tres territorios históricos: [[Bohemia]] (en [[checo]]: ''Čechy'') ao oeste, [[Moravia]] (''Morava'') ao sueste e a [[Silesia Checa]] (''Slezsko''), a parte máis pequena da [[Silesia|Silesia histórica]], a maioría da cal se atopa hoxe dentro da moderna [[Polonia]]. Conxuntamente, estas tres partes poden ser describir como "[[Países Checos|terras checas]]", falándose nelas a [[lingua checa]]. Cando a nación checa recuperou a súa independencia en [[1918]], o novo estado de [[Checoslovaquia]] constituíuse para reflectir a unión dos territorios checos e [[eslovaco]]s que se fusionaron despois da [[Primeira Guerra Mundial]] (ademais dunha pequena parte do oeste de [[Ucraína]]).

Dende o ano [[2000]] a República Checa está dividida en trece rexións (en [[checo]]: ''kraje'', singular ''kraj'') e a capital [[Praga - Praha|Praga]]. Cada rexión ten a súa propia Asemblea Rexional (''krajské zastupitelstvo'') e ''hejtman'' (ou "presidente"). En Praga, as súas competencias son executadas polo Concello e o Alcalde.

Hoxe estase a reducir a dependencia do altamente contaminante [[Lignito|carbón lignito]] como fonte de enerxía. A [[enerxía nuclear]], que proporciona actualmente o 30 % das necesidades de enerxía total, prevese que aumente participación até o 40 %. O [[gas natural]] é adquirido da compañía [[Rusia|ruso]] Gazprom, que aporta aproximadamente tres cuartas partes do consumo interno, e de diferentes empresas [[Noruega|norueguesas]], que representan algo máis do cuarto restante. O gas ruso é importado a través de Ucraína (polo oleoduto de Druzhba, o máis longo do mundo) e o gas de Noruega transpórtase a través de Alemaña. O consumo de gas (aproximadamente 100 [[Watt|TWh]] no período [[2003]]-[[2005]]) é case dúas veces maior que o consumo de electricidade. Moravia Meridional ten pequenos depósitos de [[petróleo]] e [[gas]].

Segundo unha enquisa do Eurobarómetro en [[2005]],<ref>[http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf Eurobarometer on Social Values, Science and Technology 2005 – páxina 11]</ref> o 19 % da cidadanía checa respondeu que "cre que hai un Deus" (a segunda máis baixa entre os países da [[Unión Europea]], despois de [[Estonia]] cun 16 %), mentres que o 50 % respondeu que "cre que existe algún tipo de espírito ou forza vital". O 30 % declarou que "non cre que haxa ningún tipo de espírito, Deus ou forza vital".

A principal lingua falada do país é o checo (''čeština''), unha das [[linguas eslavas]] do oeste de [[Europa]], xunto co [[Lingua caxubia|caxubio]], o [[lingua eslovaca|eslovaco]], o [[lingua polonesa|polaco]] e o [[lingua sorabia|sorabio]]. É falado por uns doce millóns de persoas en todo o mundo, das cales 9,5 millóns viven na [[República Checa]]. O checo utiliza o [[alfabeto latino]] con sinais diacríticas para a súa escrita. A fonoloxía do checo pode ser difícil para falantes doutras linguas. Por exemplo, algunhas palabras non parecen ter vogais: ''ztvrdl'' (endurecido), ''scvrkl'' (afondado), ''blb'' (bobo), ''vlk'' (lobo), e ''smrt'' (morte). Hai un exemplo popular disto na frase "''[[strč prst skrz krk]]''", que significa "insire o dedo pola gorxa".

As linguas checa e [[lingua eslovaca|eslovaca]] son mutuamente intelixíbeis e próximas na escrita, mais difiren fonética e gramaticalmente. A maioría dos adultos eslovacos e checos son capaces de comprenderse mutuamente sen dificultade, tendo estado en contacto coas dúas linguas por medio da [[radio (medio de comunicación)|radio]] e da [[televisión]] nacionais até a disolución de [[Checoslovaquia]] no [[1993]]. Aqueles que non viviron esta situación, en particular os máis novos, poden experimentar dificultades de comprensión.