Alfabeto rúnico: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
wiki
Xqbot (conversa | contribucións)
m Bot: "de:Runen" é un artigo bo; cambios estética
Liña 87:
== Utilización das runas ==
 
As runas utilizábanse ordinariamente para inscricións en madeira, metal ou pedra. As runas consistían principalmente en marcas verticais e diagonais, con menos marcas horizontais ou curvadas (algunhas versións das runas non teñen ningunha).
O trazado das runas axudaba á súa gravación na madeira.
 
As runas máis antigas que chegaron ata nós datarían do ano [[200]], e normalmente acéptase que non se inventaron antes do ano [[1]]. Esta runas primitivas (ata máis ou menos o ano [[650]]) parecen empregar o mesmo futhark de 24 runas. A maioría destas inscricións son moi curtas e incomprensíbeis, e en case que todos os casos son difíciles de traducir e de estarmos seguros de en que lingua concreta están redactadas. A maioría des runas conservadas están en pedra, porén existen algúns fragmentos en madeira, cortizo e óso, e algunhas en [[pergameo]], sendo o máis famoso o ''[[Codex Runicus]]''.
 
Semella que as runas poderían ser máis antigas. A runa para o son æ, como en [[lingua inglesa|inglés]] sAd, non se empregaba na escritura, pois nesta época as linguas xermánicas carecían dese son. Con todo, aparece sempre en todas as listas de caracteres. Sen embargo, no protoxermánico occidental parece ter existido como un fonema completo.
 
<div style="float:right; text-align:center;">
Liña 107:
As runas semellan ter caído en desuso ao redor do ano [[1000]], agás en Escandinavia, onde seguiron a ser empregadas por varios séculos. Certas rexións illadas de Escandinavia aínda as empregaban aos principios da época moderna. No decurso dos séculos, houbo varios renacementos, normalmente por parte de xentes que querían asociarse co pasado dalgún xeito. A moda actual parece parcialmente inspirada por [[J.R.R. Tolkien]] e en parte polo misticismo [[New Age]]. As runas teñen un valor importante para os adeptos da [[relixión]] [[Ásatrú]].
 
== As runas e as súas asociacións mitolóxicas e máxicas ==
{{AP|Maxia rúnica}}
Na mitoloxía nórdica o deus [[Odín]] está pendurado na árbore [[Yggdrasil]], que representa o mundo, por nove días en sacrificio persoal para levar o regalo das runas á humanidade. Segundo [[Publio Cornelio Tácito]], os antigos pobos xermánicos tiñan o costume de gravar marcas sobre láminas de madeira e seleccionalas como lotes para a adiviñación. Ademais, cada runa está asociada a un deus, e por iso posúe un significado máxico particular, que pode asociarse a outras runas para formar un sortilexio, un amuleto ou unha beizón. Isto unido a varios poemas rúnicos que asocian significados e imaxes ao nome das letras rúnicas levou a algúns [[Ocultismo|ocultistas]] a intentaren reconstruír os sistemas de adiviñación empregando as letras rúnicas.
Liña 321:
* [[Pedra de Rök]] (Rökstenen).
 
== Véxase tamén ==
 
* [[Pedra rúnica]]
Liña 349:
 
[[Categoría:Alfabetos]]
 
{{Link FA|ru}}
{{Link GA|de}}