|
|título_líder = [[Emperador]]
|líder1 = [[Francisco Xosé I]]
|ano_líder1 = 1867–1916
|líder2 = [[Carlos I de Austria|Carlos I]]
|ano_líder2 = 1916–1918
|}
O '''Imperio Austrohúngaro''' (''Österreichisch-Ungarische Monarchie'' en [[alemán]], ''Osztrák–Magyar Monarchia'' en [[húngaro]]) foi un estado histórico [[Europa|europeo]] nado en [[1867]], tralo [[Compromiso Austrohúngaro]] que reconoñecía óo [[Reino de Hungría]] como unha entidade autónoma dentro do [[Imperio Austríaco]], a partir dese intre, Austrohúngaro. En [[1914]] tiña unha extensión de 676.615 km² e contaba con 52.799.000 habitantes.
O que fora o Imperio Austrohúngaro serepártese repartena hoxe enactualidade día en trece estados europeos que son na actualidade as nacións de: [[Austria]], [[Hungría]], [[República Checa]], [[Eslovaquia]], [[Eslovenia]], [[Croacia]], [[Bosnia e Hercegovina|Bosnia-Herzegovina]] e as rexións de [[Voivodina]] en [[Serbia]], Bocas de [[Kotor]] en [[Montenegro - Црна Гора|Montenegro]], [[Trentino-Alto Adige]] e [[Trieste]] en [[Italia]], [[Transilvania]] e parte do [[Bánato]] en [[Romanía]], [[Galitsia]] en [[Polonia]] e [[Rutenia]] (rexión [[Cárpatos|Subcarpática]] na [[Ucraína]]).
==Historia==
== Cronoloxía do Imperio Austrohúngaro ==
|[[Ficheiro:Wappen_Kaisertum_Österreich_1867_(Mittel).png|150px| esquerdadereita|miniatura|Escudo do Imperio en 1867]] ▼{|align="right"
▲|[[Ficheiro:Wappen_Kaisertum_Österreich_1867_(Mittel).png|150px|esquerda|miniatura|Escudo do Imperio en 1867]]
|}
'''[[1867]]''' : [[Compromiso Austrohúngaro]]
'''[[1879]]''' : Alianza de Austria-Hungría e o [[Imperio Alemán]].
'''[[1882]]''' : [[Italia]] únese á [[Tripla Alianza (1882)|alianza]].
'''[[1892]]''' : Entra en circulación a [[coroa de ouro]].
'''[[1907]]''' : Entra en vigor o [[sufraxio masculino]] para todo home maior de 24 anos.
'''[[1907]]''' : Primeiras eleccións en Austria. Novo compromiso entre Austria e Hungría.
'''[[1908]]''' : Anexión de [[Bosnia-Herzegovina]].
'''[[1912]]''' : [[Serbia]] e [[Bulgaria]] forman unha alianza contra o Imperio Austrohúngaro.
'''[[1914]]''' : O arquiduqueImperio [[FranciscoAustrohúngaro Fernando]] eten a súa esposaorixe en [[Sofía Chotek1867]] sonco asasinados[[Compromiso enAustrohúngaro]]. En [[Saraxevo1879]] portivo unlugar terroristaa serbobosnio. A declaración de guerraalianza de Austria-Hungría aco Serbia[[Imperio provocaAlemán]], declaracións de guerrae en cadea[[1882]] dando[[Italia]] iniciouniuse á [[PrimeiraTripla Alianza Guerra(1882)|Tripla MundialAlianza]].
En [[1892]] entrou en circulación a [[coroa de ouro]]. En [[1907]] entra en vigor o [[sufraxio masculino]] para todo home maior de 24 anos, e nese ano tiveron lugar as primeiras eleccións en Austria e renovouse o compromiso entre Austria e Hungría. En [[1908]] levouse a cabo a anexión de [[Bosnia-Herzegovina]]. En [[1912]] [[Serbia]] e [[Bulgaria]] formaron unha alianza contra o Imperio Austrohúngaro.
'''[[1915]]''' : O Imperio Austrohúngaro declárase disposto a ceder a rexión de [[Trieste]]. Asínase o [[Tratado de Londres (1915)|Tratado de Londres]], segredo entre [[Reino Unido]], [[Francia]], [[Rusia]] e [[Italia]]: Italia cambia de bando obtendo Trieste como incentivo. ▼
▲'''O [[ 191528 de xuño]] ''' :de O[[1914]] o arquiduque [[Francisco Fernando]] e a súa esposa [[Sofía Chotek]] foron asasinados en [[Saraxevo]] por un terrorista serbobosnio. A declaración de guerra de Austria-Hungría a Serbia provoca declaracións de guerra en cadea, dando inicio á [[Primeira Guerra Mundial]]. En [[1915]] o Imperio Austrohúngaro declárasedeclarouse disposto a ceder a rexión de [[Trieste]]. Asínase o [[Tratado de Londres (1915)|Tratado de Londres]], segredo entre [[Reino Unido]], [[Francia]], [[Rusia]] e [[Italia]]: Italia cambia de bando obtendo Trieste como incentivo.
'''[[1916]]''' : En plena guerra o emperador [[Francisco Xosé I]] morre tras 68 anos de reinado.
'''O [[191721 de novembro]]''' :de [[1916]], en plena guerra, finou o emperador [[Francisco Xosé I]] logo de 68 anos de reinado. O novo emperador, [[Carlos I de Austria-Hungría|Carlos I]], tentaprocurou en [[1917]] conseguir a paz por separado con Francia, sen resultado.
En [[1918]] Carlos enviou a [[Guillerme II de Alemaña]] un telegrama anunciándolle o fin da alianza. O [[28 de outubro]] dese ano proclamouse a república de [[Checoslovaquia]], e o [[31 de outubro|31]] dese mes tivo lugar a secesión de [[Hungría]]. O [[3 de novembro]] levouse a cano o armisticio entre o Imperio Austrohúngaro e os aliados. O [[7 de novembro]] proclamouse a república de [[Polonia]] (que se adxudicou a rexión austríaca de [[Galitzia]]), e o [[16 de novembro]] proclamouse a república de Hungría. O [[1 de decembro]] as rexións do sur do Imperio uníronse a [[Serbia]] e [[Montenegro - Црна Гора|Montenegro]], formando o [[Iugoslavia|Reino dos Serbios, Croatas e Eslovenos]]. O [[24 de decembro]] tivo lugar a unificación de [[Transilvania]] e [[Romanía]].
'''[[1918]]''' : Carlos envía a [[Guillerme II de Alemaña]] un telegrama anunciándolle o fin da alianza.
* [[28 de outubro]], proclámase a república de [[Checoslovaquia]].
* [[31 de outubro]], secesión de [[Hungría]].
* [[3 de novembro]], armisticio entre o Imperio Austrohúngaro e os aliados.
* [[7 de novembro]], proclámase a república de [[Polonia]] (que se adxudica a rexión austríaca de [[Galitzia]])
* [[16 de novembro]], proclámase a república de Hungría.
* [[1 de decembro]], as rexións do sur do Imperio únense a [[Serbia]] e [[Montenegro - Црна Гора|Montenegro]] formando o [[Iugoslavia|Reino dos Serbios, Croatas e Eslovenos]].
* [[24 de decembro]], unificación de [[Transilvania]] e [[Romanía]].
'''[[1919]]''' : O Imperio Austrohúngaro desapareceu por completo en [[1919]] tralos tratados de [[Tratado de Saint-Germain-en-Laye|Saint-Germain]] e [[Tratado de Trianon|Trianon]].
==Véxase tamén==
| 