Historia da China: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Arranxando ligazóns a proxectos Wikimedia e aplicando enderezos URL de protocolo relativo
Elisardojm (conversa | contribucións)
*um>un
Liña 63:
O rei dos Qin funda unha nova dinastía e toma para sí o novo nome de 皇帝 (huángdì), de connotacións relixosas, que traducimos ao galego por "emperador". A partir deste momento histórico, todos os monarcas chinos posteriores utilizarán este título, abandonando a denominación de "reis" (王 wáng). O novo emperador fíxose chamar 始皇帝 Shǐ Huángdì ("primeiro emperador"), véndose a sí mesmo como o primeiro do que esperaba fora unha longa dinastía de emperadores. Hoxe en día os chinos chámano máis frecuentemente Qin Shi Huang ("Primeiro Emperador Qin"). Con él surxe, por primeira vez na historia, un estado chino forte, centralizado e unificado.
 
A Dinastía Qin é famosa por ter iniciado a [[Gran Muralla Chinesa]], que foi posteriormente ampliada e perfeicionada durante a [[Dinastia Ming]]. Inclúense entre as demais contribuicións dos qin a unificación do [[dereito]], da [[caracteres chineses|linguaxe escrita]] e da [[moeda]] da China. Até mesmo algo tan prosaico comoa o cumprimento dos eixos das carrozas ten que ser uniformizado de modo que permita umun sistema comercial viábel que abarcase todo o imperio.
 
== Dinastía Han: unha fase próspera ==
Liña 127:
[[Zhu Yuanzhang]] (ou Hongwu), fundador da Dinastía Ming, lanzou as bases dun [[Estado]] menos interesado no [[comercio]] que en extraer recursos do [[agricultura|setor agrícola]]. Tal vez debido ao pasado labrego do emperador, o sistema económico ming enfatizaba na agricultura, ao contrario do que fixeran as [[dinastía Sung|Dinastías Sung]] e [[dinastía Yuan|Mongol]], cuxas finanzas se baseaban no comercio. As grandes propiedades rurais foron confiscadas polo goberno, divididas e arrendadas e prohibiuse a [[escravitude]] privada.
 
A dinastía posuía umun goberno central forte e complexo que unificou o imperio. O papel do emperador pasou a ser máis autocrático, e Zhu Yuanzhang precisou botar man dos chamados "Grandes Secretarios" para auxilialo a lidar coa enorme [[burocracia]], a cal máis tarde causaría o declive da dinastía, por impedir que o goberno se adaptase ás mudanzas sociais.
 
O Emperador Yongle procurou ampliar a influencia da China alén de súas fronteiras, ao esixir que outros gobernantes lle enviasen embaixadores para pagar tributo. Construíuse unha grande mariña, inclusive navíos de catro mastros con [[Deslocamento (náutica)|deslocamento]] de 1.500 [[tonelada|t]]. Creouse un exército regular de un millón de homes. As forzas chinesas conquistaron parte do que é hoxe o [[Vietnam]], en canto que a flota imperial navegaba polos mares da China e o [[Océano Índico]], chegando até a costa oriental da África. Os chineses estenderon a súa influencia até o [[Turkmenistán]]. Diversas nacións [[Asia|asiáticas]] pagaron tributo ao emperador. Internamente, o [[Grande Canal da China|Grande Canal]] foi ampliado, co impacto positivo sobre o comercio. Producíronse máis de 100.000 t de [[minaría de ferro|ferro]] por ano. Imprimíronse libros co uso da [[tipografía]]. O pazo imperial da [[Cidade Prohibida]] atinxiu entón ao seu actual esplendor. En fin, o período ming parece ter sido un dos máis prósperos para a China.
Liña 148:
== O declinio da monarquía ==
 
As dúas [[Guerras do Opio]] e o tráfico daquela droga foron custosos para a [[Dinastía Qing]] e o pobo chinés. O tesouro imperial quebrou dúas veces, por conta do pagamento de indemnizacións debidas ás guerras. A China sufriu dúas fames extremas vinte anos despois de cada unha das Guerras do Opio nos [[década de 1860|anos 1860]] e [[década de 1880|1880]], cando a Dinastía Qing se mostrou incapaz de asistir á poboación. Tales eventos tiveran umun profundo impacto ao desafiar a hexemonía da que os chineses gozaban en [[Asia]] hai séculos e mergullaron ao país no caos.
Unha gran revolta, a [[Rebelión Taiping]], tería causado entre vinte e cincuenta milhlóns de mortos.