Marmelada: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Angeldomcer (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Nachonion (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 1:
[[Ficheiro:Confituur.JPG|dereita|170px|miniatura|Marmelada en bote]]
A '''marmelada''' é unha conservaun dedoce [[froita]]en coserva feito con [[azucrefroita]] descubertacocida de xeito accidental encon [[Escociaazucre]] por unha tendeira deou [[Motherwellmel]] cun lote, de [[Laranxaconsistencia (froita)|laranxa]]s pasadas no [[século XVIII]]pastosa. A técnicaorixe depode cocerque froitasveña enda azucreantiga deGrecia, [[cana de azucre|cana]] trouxérona os descubridores españois dende [[América]]. Malia queonde xa os gregosse cocían [[Marmelo (froito)|marmelo]]s enno [[mel]] (de aí o nome), segundo se recolle noo libro de cociña do romano [[Apicio]].
==Características==
A pesares de que a proporción de froita e azucre varía en función do tipo de marmelada, do punto de maduración da froita e outros factores, o punto de partida habitual é que sexa en proporción 1 a 1 en peso. Cando a mestura alcanza os 104º Centígrados, o ácido e a [[pectina]] da [[froita]] reaccionan co azucre facendo que ao arrefriarse quede sólida a mestura. Para que se forme a marmelada é importante que a froita conteña pectina. Algunhas froitas que ten pectina son: as [[mazá]]s, os [[cítrico]]s, e numerosas [[baga]]s, agás as [[fresa]]s e as [[zarzamora]]s, por exemplo. Para elaborar a marmelada destas froitas a industria engade pectina pura, mais o método caseiro consistía en engadir outra froita con abondosa pectina (mazás ou zume de [[limón]], por exemplo).
 
Disque foi descuberta de xeito accidental en [[Escocia]] por unha tendeira de [[Motherwell]] cun lote de [[Laranxa (froita)|laranxa]]s pasadas no [[século XVIII]]. A técnica de cocer froitas en azucre de [[cana de azucre|cana]] trouxérona os descubridores españois dende [[América]].
==Variantes==
 
[[Ficheiro:Sevilleorangemarmalade.jpg|thumb|Marmelada de laranxa en tarro de vidro.]]
 
== Carecterísticas ==
A pesares deAínda que a proporción de froita e azucre varía en función do tipo de marmelada, do punto de maduraciónmadureza da froita e outros factores, oa puntomiúdo desoe partidaser habitual é que sexa endunha proporción 1 a :1 en peso. Cando a mestura alcanzaacada os 104º Centígrados °C, o ácido e amaila [[pectina]] da [[froita]] reaccionan co azucre facendo que ao arrefriarsearrefriar quedefique sólida a mestura. Para que se forme a marmelada écómpre importanteempregar froita que a froita conteña pectina. Algunhas froitas que tenteñen pectina son: as [[mazá]]s, os [[cítrico]]s, e numerosas [[bagafroitas do bosque]]s, agás asos [[fresaamorodo]]s e asmailas [[zarzamoraamora]]s, por exemplo. Para elaborar a marmelada destas froitas a industria engade pectina pura, mais o método caseiro consistíaconsiste en engadir outra froita con abondosaabundante pectina ao dous por cento (mazás ou [[zume]] de [[limón]], por exemplo).
 
Para as marmeladas vendidas envasadas, a lexislación da Unión Europea establece que deberán conter un mínimo de 35% de froita (25% para algunhas froitas vermellas e o marmelo). Para a calidade "extra", estas porcentaxes elévanse respectivamente ao 45% e 35%. As marmeladas de cítricos teñen que conter un mínimo de 20% de froita do que un 75% deberá proceder da pela.<ref name='Eurolex'>[http://europa.eu/legislation_summaries/consumers/product_labelling_and_packaging/l21134_es.htm Directiva 2001/113/CE do Consello, do 20 de decembro de 2001] en EUR-Lex. Consultado o 20-02-2013.</ref>
 
A lexislación española establece que as marmeladas deberán conter un mínimo de 30% de froita, elevando estas porcentaxes ao 50% para a calidade "extra".<ref name='BOE'>[http://www.boe.es/aeboe/consultas/bases_datos/doc.php?id=BOE-A-1990-12154 Real Decreto 670/1990, de 25 de maio] en BOE. Consultado o 20-02-2013.</ref>
 
== Orixe do nome ==
[[Ficheiro:Fig jam.jpg|thumb|Marmelada de figo nunha rebanda de pan.]]
A verba galega-portuguesa "marmelada" tiña o significado orixinal de "confeitura de marmelo" (significado que segue a ter en Portugal), e entrou a través do [[latín]] ''melimelum'' (un tipo de mazá) que ten a súa orixe no [[Lingua grega antiga|grego]] ''melimelon'' (meli=mel e Μήλον=meélon=mazá).<ref name='etimo'>[http://dictionary.reference.com/browse/marmalade Origen de la palabra] en diccionario etimológico – reference.com</ref> Do galego-portugués o termo pasou ao castelán e de aí ao francés. En 1480, a palabra galega aparece por vez primeira en documentos en [[Lingua inglesa|inglés]], e se espallou no século XVII.<ref name='etimo'/> Nese século elabóranse por vez primeira en Escocia as sonadas marmeladas de [[Laranxa|laranxas de Sevilla]]. A verba estendeuse por varios países europeos para designar conservas doces só feitas con cítricos, noutros se empregou como sinónimo de "confeitura de froita", mentre que en Portugal conservou o seu sentido orixinal, [[doce de marmelo]].
 
Hai unha lenda pouco críbel que di que o séquito de [[María I de Escocia|María Estuardo]] dixo cando ela estaba doente: ''Marie est malade'' (María está doente) mentres que o seu médico lle daba laranxas con mel para aliviala. A frase francesa teríase deformado en ''marmalade''.
 
== Lexislación (confeituras, marmeladas e xeleas) ==
Nos [[Estados Unidos de América]] distínguense ata catro subproductos, dende a marmelada sen pulpa, chamada xelatina ''[[:en:jelly|jelly]]'', ou con pulpa chamada ''[[:en:preserve|preserve]]'', ou ''[[:en:conserve|conserve]]'' se ademais contén froitos secos, ata a ''[[:en:marmalade|marmalade]]'' cando contén a casca da froita.
 
EnNa Unión [[Europa]] hai, unha Directiva do Consello Europeo (79/693/EEC, [[24 de xullo]] de [[1979]]) sobre marmeladas, queconfeituras, [[xelea]]s e crema de [[castaña]]s edulcorada regula o contido mínimo de froitas, incluíndo no concepto «froita» aos [[tomate]]s, o [[ruibarbo]], a [[cenoriacenoira]], a [[cabaza]], a [[cebola]] o [[pepinocogombro]], e outros [[vexetal|vexetais]] dos que se elaboran marmeladas. Segue aplicandovixente na nova Directiva do Consello 2001/113/EC, ([[20 de decembro]] dode [[2001]]).<ref name='Eurolex'/>
 
A lexislación da Unión Europea reserva o termo "marmelada" (e as súas versións locais) ás conservas doces de cítricos (laranxas, limóns, pomelos) e chama "confeitura" ou "xelea" (segundo o proceso de elaboración e a textura final- a xelea soe ser transparente) ás demais conservas doces de froitas. En Alemaña e en Austria non se distingue entre "confeitura" e "marmelada" e se soe preferir o termo xenérico "marmelada". Para estes dous países, a lexislación europea aclarou a terminoloxía e acordouse que se empregarían os equivalentes en [[lingua alemá]] a ''confeitura'' e ''marmelada de cítricos'' (''Konfitüre'' e ''Marmelade aus Zitrusfrüchten'').<ref>[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32004L0084:ES:NOT Directiva 2004/84/CE do Consello, de 10 de xuño de 2004] en EUR-Lex. Consultado o 20-02-2013.</ref>
==Ligazóns externas==
 
A lexislación europea en castelán e a aprobada en España distinguen entre ''confeitura'', ''marmelada'' e ''"marmalade"'' para os cítricos (chamados agres), deixando o termo en inglés sen traducir.<ref name='BOE'/><ref name='Eurolex'/>
 
== Notas ==
{{Referencias}}
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Confeitura]]
* [[Xelea]]
 
=== Ligazóns externas ===
{{wikcionario|Marmelada}}
==Ligazóns externas==
* [http://www.secocina.com/tecnicas/marmelada.htm Marmeladas, confituras e xaleas], para máis información.
 
[[Categoría:Alimentos de orixe vexetal]]
[[Categoría:Froitas]]
[[Categoría:Condimentos]]
[[Categoría:Doces]]
[[de:Konfitüre]]
[[fr:Confiture]]
[[hr:Marmelada]]
[[it:Marmellata]]
[[he:ריבה]]
[[nl:Jam (broodbeleg)]]
[[ja:ジャム]]
[[nn:Syltetøy]]
[[pl:Dżem]]
[[pt:Compota]]
[[sr:Џем]]
[[fi:Hillo]]
[[sv:Sylt]]
[[ru:Варенье]]
[[en:Jam]]