Wikipedia

Navalla (molusco): Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Elisardojm (conversa | contribucións)
102.538 edicións
+ligazóns internas
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
fusión co artigo "Ensus ensis"
Liña 1:
{{Outroshomónimos|Navalla}}
{{AP|Solenoideos}}
{| border="1" cellspacing="0" align="right" cellpading="2"
|-----
! bgcolor="pink" | '''Navalla'''
|-----
! [[Ficheiro:Ensiskils.jpg|250px]]
|-----
! bgcolor="pink" | [[Clasificación Científica]]
|-----
|
{| align="center"
|-----
| [[Reino (bioloxía)|Reino]]: || [[Animalia]]
|-----
| [[Filo (bioloxía)|Filo]]: || [[Mollusca]]
|-----
| [[Clase (bioloxía)|Clase]]: || [[Bivalvia]]
|-----
| [[Orde (bioloxía)|Orde]]: || [[Veneroida]]
|-----
| [[Familia (bioloxía)|Familia]]: || [[Solenidae]]
|-----
| [[Tribo (bioloxía)|Tribo]]: || [[Ensis]]
|}
|-----
! bgcolor="pink" align="center" | Especies
|-----
|
{| align="center"
''Ensis ensis ([[Linnaeus]], 1758)''<br>
''Ensis arcuatus ([[John Gwyn Jeffreys|Jeffreys]], 1865)''<br>
|}
|}
 
{{Taxobox
[[Ficheiro:Navallas 01-02.jpg|miniatura|250px|"Atados" de navallas dispostas para a venda.]]
| name = Navalla<br>''Ensis ensis''
A '''navalla''' (''[[Ensis ensis]]'' ou ''[[Ensis arcuatus]]'') é un [[molusco]] [[bivalvo|lamelibranquio]] mariño da familia dos [[solénido]]s, cunha [[cuncha]] formada por dúas [[valva]]s alongadas, simétricas, fráxiles, que poden chegar a medir 15 cm e que, ó seren algo curvadas, pola súa forma, semellan o obxecto do que toma o nome.
| image = Ensis ensis (Baix Ebre).jpg
| image_width = 260px
| image_caption =
| regnum = ''[[Animalia]]''
| phylum = ''[[Mollusca]]''
| classis = ''[[Bivalvia]]''
| ordo = ''[[Veneroida]]''
| superfamilia = ''[[Solenoidea]]''
| familia = ''[[Pharidae]]''
| genus = [[Ensis]]
| species = '''E. ensis'''
| binomial = Ensis ensis
| binomial_authority = ([[Linnaeus]], 1758) <ref name=W>[http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=140733] no [[WoRMS]].</ref>
| synonyms =
:Referencia:<ref name=W/>
*''Ensatella europaea'' <small>Swainson, 1840</small>
*''Ensis phaxoides'' <small>Van Urk, 1964</small>
*''Ensis sicula'' <small>Van Urk, 1964</small>
*''Solen ensis'' <small>Linnaeus, 1758 (basónimo)</small>
}}
[[Ficheiro:Ensis phaxoides-V.jpg|miniatura|250px|Cunchas de ''Ensis ensis''.]]
 
A '''navalla''',<ref>[http://www.realacademiagalega.org/dicionario#loadNoun.do?current_page=1&id=324718 '''navall'''], 2ª acp., no dicoinario da [[RAG]].</ref> ''Ensis ensis'', é unha [[especie (bioloxía)|especie]] de [[molusco]] [[bivalvo]] da [[orde (bioloxía)|orde]] dos [[veneroides]] e [[familia (bioloxía)|familia]] dos [[fáridos]].
Para se agacharen dos depredadores, viven soterradas a escasa profundidade na area do interior das [[ría]]s, quedando á vista só un burato por onde sacan os sifóns para alimentarse, coma tódolos [[bivalvo]]s, do [[plancto]] que filtran.
 
A especie foi definida en [[1758]] por [[Linnaeus]] na 10ª edición do seu ''[[Systema Naturae]]'' co nome de ''Solen ensis''.<ref>Linnaeus, C. (1758): [http://www.biodiversitylibrary.org/item/10277#page/3/mode/1up ''Systema naturæ, sive regna tria naturæ systematice proposita per secundum classes, ordines, genera, & species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis.''] ''Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiae. (Laurentii Salvii).''</ref> Posteriormente reclasificouse no xénero ''[[Ensis]]''.
==Marisqueo==
O [[marisqueo]] pode realizarse mediante unha arte de tracción mecánica que se serve dun angazo denominado [[rastro da navalla]], ou botando [[cloruro de sodio|sal]] nos buratos que quedan ao descuberto coa [[marea]] baixa, ou metendo un ferro neses buratos.
É comestíbel e moi apreciada gastronomicamente.
 
== Descrición ==
Este último procedemento precisa certa destreza, pois, unha vez descuberto o burato, crávase de súpeto un peculiar pau denominado [[fisga]] ou [[gancha]] introducíndoo entre as valvas, de xeito que a navalla, ó sentir a presión e pechalas, se aferra a ela, podendo así o mariscador tirar da fisga e deixar o bivalvo ó descuberto.
Ten unha [[cuncha]] alongada, algo curvada (máis do que na especie ''[[Ensis arcuata]]'') coas valvas simétricas, de até uns 15 cm de lonxitude.<ref name=RO>Roldán e Otero (1996), p. 239.</ref>
Hoxe en día é habitual tamén a súa captura por [[mergullo]] a pulmón, método máis selectivo e que non dana o medio ambiente mariño.
 
== Distribución ==
Un molusco da mesma familia, pero distinguible por ter a cuncha recta en vez de curvada, é o [[longueirón (molusco)|longueirón]]. É de apreciación comercial algo inferior ás navallas, por ter a súa carne máis rexa e menos substanciosa<ref>[http://www.pescadegalicia.com/Publicaciones/pdfs/downpdf.asp?f=Especies_pesqueiras.pdf (Plataforma tecnolóxica da pesca.Publicacións.Outras publicacións) Fichas para o obradoiro de diferenciación e recoñecemento de especies pesqueiras do mercado galego]</ref>.
 
Vive en praias de areas un pouco lamacentas da zona infralitoral.<ref name=RO/>
==Gastronomía==
[[Ficheiro:Navalla.jpg|miniatura|250px|''Ensis ensis'', navalla.]]
As navallas sóense preparar á prancha tralo engadido de [[aceite]] e zume de [[limón]].
 
É unha especie moi común no [[océano Atlántico]] nororiental, desde [[Noruega]] até o noroeste de [[África]] ([[Marrocos]]), pasando polo [[mar do Norte]], o [[canal da Mancha]], [[golfo de Biscaia]], [[Cantábrico]] e as costas da atlánticas da [[península Ibérica]] (entre elas as [[Galicia|galegas]]), e no [[Mediterráneo]].<ref name=W/>
==Véxase tamén==
===Outros artigos===
* [[Longueirón (molusco)|Longueirón]] (''Ensis siliqua'')
* [[Longueirón vello]] (''Solen marginatus'')
* [[Lista_de_bivalvos_de_Galicia| Lista de bivalvos de Galicia]]
 
==Notas En Galicia ==
Segundo Rolán e Otero-Schmitt, encóntrase en toda a costa galega, especialmente desde a [[ría de Muros e Noia]] até a desembocadura do [[río Miño|Miño]], aínda que é pouco abundante.
{{Listaref}}
 
Estes autores danlle os nomes populares de '''carallote''', '''carallete''', '''navalla''', '''longueirón''' e '''caramelo'''.<ref name=RO/>
==Ligazóns externas==
* [http://webpesca.xunta.es/web/pesca/especie?content=/Pesca/Contidos/Especies/especie_0095 Navallas (Consellería do Mar da Xunta de Galicia)]
 
== Notas ==
{{listaref}}
 
== Véxase tamén ==
[[Categoría:Bivalvos]]
{{commons|Ensis ensis}}
{{wikispecies|Ensis ensis}}
 
=== Bibliografía ===
[[en:Razor shell]]
* Ardovini, R. & Cossignani, T. (2004): ''West African seashells (including Azores, Madeira and Canary Is.) = Conchiglie dell'Africa Occidentale (incluse Azzorre, Madeira e Canarie)''. English-Italian edition. L'Informatore Piceno: Ancona, Italy. ISBN 88-86070-11-X.
[[no:Vanlig knivskjell]]
* Gofas, S.; Le Renard, J. & Bouchet, P. (2001): "Mollusca", en: Costello, M. J. ''et al''. (eds.) ''European register of marine species: a check-list of the marine species in Europe and a bibliography of guides to their identification''. Collection Patrimoines Naturels, 50: pp. 180-213. ISBN 2-85653-538-0.
* Montero Agüera, I. (1971): ''Moluscos bivalvos españoles''. Sevilla: Publicaciones de la Universidad de Sevilla, 5.
* [[Emilio Rolán|Rolán, R.]] e Jorge Otero-Schmitt (1996): ''Guía dos moluscos de Galicia''. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-8288-072-1.
 
=== Outros artigos ===
* [[Bivalvos]]
* [[Veneroides]]
* [[Solenoideos]]
 
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.arkive.org/razor-shell/ensis-ensis/ ''Ensis ensis''] en ARKive. {{en}}
 
[[Categoría:Bivalvos]]
[[Categoría:Fauna de Galicia]]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Navalla_(molusco)»