Errare humanum est: Diferenzas entre revisións

'''Errare humanum est''' é unha [[locución latina]] que significa literalmente "o erro é humano". O noso refraneiro di: "ao mellor galego escápaselle unha lebre". Considérase que o feito de equivocarse é intrínseco á natureza humana, polo que hai que aceptar os erros, e aprender deles para evitar que se repitan. A frase entrou na linguaxe común como un aforismo co que se busca mitigar un fallo, un erro, sempre e cando sexa esporádico e non se repita. A expresión latina completa é: '''errare humanum est, sed perseverare diabolicum'''; que traducida literalmente significa: "errar é humano, pero perseverar (no erro) é diabólico." En xeral esta locución é atribuída a [[Santo Agostiño de Hipona|Santo Agostiño]] de Hipona, pero podemos atopar varios precedentes noutros autores clásicos como [[Tito Livio]], [[Cicerón]] e outros escritores católicos temperáns. Aínda así é difícil asignarlle a paternidade definitiva da idea a algún autor, xa que é moi antiga e remóntase ó sentido común de todos os tempos<ref group="Notas">Ingrid E. M. Edlund-Berry, «Experientia docet: What Experience Can Teach According tot Lucretius, Taciitus and Buster Brown», Rome and Her Monuments: Essays on the City and Literature of Rome in Honor of Katherine A. Geffcken, Bolchazy-Carducci , 2000, páxina 510, ISBN 9780865164574</ref>.

O exemplo máis antigo podémolo atopar en Cicerón, (Filípica XII 5.), onde podemos ler: Cuiusvis hominis est errare: nulius nisi insipientis, in errore perseverare ("é propio de calquera home errar, pero ningún home agás o ignorante ten dereito a perseverar no erro")<ref group="Notas">[http://www.thelatinlibrary.com/cicero/phil12.shtml#5 Cicerón, Philippicae XX 5 -The Latin Library]</ref>.

A primeira fonte cristiá que contén unha frase semellante é [[San Xerome]] (erradoerrase humanum est, Epist. 57.12)2<ref group="Notas">[http://books.google.it/books?id=JqDXq3voR_gC&pg=PA512&dq=%2B%22errare+humanum%22+%2Bseneca&hl=it&ei=C7LJTPr4HY7rOeHDnKgB&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDEQ6AEwAg#v=onepage&q=%2B%22errare%20humanum%22%20%2Bseneca&f=false Katherine A. Geffcken, Sheila Kathryn Dickison, Judith P. Hallett Bolchazy-Carducci Publishers, 2000 - 617 páxinas. <<Rome and Her Monuments: Essays on the City and Literature of Rome in Honor of Katherine A. Geffcken >>]</ref> . Máis tarde, Santo Agostiño de Hipona, nos seus Sermóns (164, 14), di: humanum fuit errare, diabolicum est per animositatem in errore manere ("errar é humano, quedar no erro por malevolencia persistente é diabólico”)<ref group="Notas">[http://www.augustinus.it/latino/discorsi/discorso_213_testo.htm Santo Agostiño, Sermo 164, "Donatistas quid in errore detineat"]</ref>.

No 1709, o poeta británimo [[Alexander Pope]] escribiu a variante: “cometer erros é humano, perdoar é divino”<ref group="Notas">«To err is human, to forgive is divine»: Alexander Pope, An Essay on criticsm tom II</ref>. A comezos do século XX, [[Buster Brown]], un protagonista dos cómics de [[Richard F. Outcault]], exclamou logo dunha tentativa fracasada de incubar ovos na mellor das poltronas de súa nai: “experiencia docet. Sic semper idem. Humanum est errare”<ref group="Notas">Buster Brown, citado por Ingrid Edlund-Berry, ''ibíd ''</ref>. (A experiencia ensina. Así sempre permanecerá igual. É humano cometer erros.) ÓAo presidente dos Estados Unidos [[Theodore Roosevelt, Jr.|Theodore Roosevelt]] remóntase a variante: “fracasar é malo, pero é incluso peor non ter intentado nunca ter éxito”<ref group="Notas">It is hard to fail; but it is worse never to have tried to succeed. (inglés) de Theodore Roosevelt, «Speach before de Hamilton Club, 1899», The Strenuous Life, volum IV, Stylwell, K.S., Digireads.com Publishing, 2008, páxina 7, ISBN 9781420931075</ref>. No 2011, [[Lluís Llort]] propón outra variante: “pensar diferéncianos das bestas, errar, dos robots”<ref group="Notas">Lluís Llort, «[http://www.elpuntavui.cat/noticia/article/5-cultura/19-cultura/427778-errare-humanum-est.html “Errare humanum est”]», Avui, 27 de xuño de 2011, páxina 31 </ref> nun artigo no que lle asigna, erroneamente, a paternidade do orixinal a Séneca.