Avalancha: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m →‎Europa: Correccións, referencia
→‎Mecanismo de formación: Engado a partir de en.wiki
Liña 32:
* ''Alude de fondo'', onde se mobiliza de xeito súbito e violenta erosionando todo o [[nutriente]] da [[ladeira]], transportando e depositando estes materiais no punto onde o ángulo da mesma con respecto o horizontal o permite.
== Mecanismo de formación ==
As avalanchas de neve prodúcense cando se perde sustentación. Esta perda de sustentación e a avalancha consiguienteconseguinte pode ser '''espontánea''' ou '''provocada''' para o home.<ref>[[#riesgos|López 1988]]: p. 216</ref>
 
===Avalanchas espontaneasespontáneas ===
As avalanchas espontáneas prodúcense por unha sobreacumulaciónamoreamento excesivo de neve ou por un cambio nas condicións da masa de neve.<ref name="GEC"/> As sobre acumulacións prodúcense en tempo de nevadas importantes e son normalmente de neve de po nova.<ref>[[#manual|Castellet 2005]]: capítol 6.1.3</ref> Nesta categoría entrarían as continuas purgas que se producen nos lugares con máis pendente das montañas, nas cristas e as canles máis dereitas, onde a neve non atopa apenas sustentación e xa que logo baléiranse moi a miúdo.
 
As sobre acumulacións prodúcense en tempo de nevadas importantes e son normalmente de neve de po nova.<ref>[[#manual|Castellet 2005]]: capítol 6.1.3</ref> Nesta categoría entrarían as continuas purgas que se producen nos lugares con máis pendente das montañas , nas cristas e as canles máis dereitas, onde a neve non atopa apenas sustentación e xa que logo baléiranse moi a miúdo.
 
As avalanchas espontáneas poden ser causadas tamén por unha alteración das condicións que mantiñan estable a masa de neve.
 
Os aumentos de [[temperatura]]<ref>[[#manual|Castellet 2005]]: capítol 6.1.3.2</ref> e a [[choiva]] son as alteracións máis frecuentes e afectan á neve de calquera calidade. :O segundo motivo máis importante das avalanchas natruais son os cambios metamórficos na neve acumulado a nevescausa podo derretemento provocado pola radiación solar. Nese caso a neve en porqueó aumenta de [[peso]] relativo en superficie ata o punto de que as capas inferiores non poden soportar. AsNo caso das grandes placas de neve venteada porque se rompen nunha liña dada, a partir da cal a placa esvara cara abaixo.<ref>[[#manual|Castellet 2005]]: capítol 6.1.4.4</ref> ADe seres neve primeira ou húmida porque, aumenta a súa fluidez e escorregase sobre outras capas de neve endurecida, sen transformar, e ata sobre o mesmo chan, chamándose entón «avalancha de fondo».<ref name="GEC"/>
 
Outras causas naturais inclúen a choiva, os terremotos e as caídas de pedras.
De entre as avalanchas espontáneas, as máis perigosas son as de neve en po: desencadéanse nun punto bastante alto da montaña e asegun baixan incrementan o seu [[Volume (magnitude)|volume]] e a [[velocidade]] de baixada pode alcanzar os 200 km/h. A combinación de masa e velocidade fan que sexan enormemente destrutivos, grandes [[árbore]]s e [[bosque]]s enteiros quedan [[raíz|desenraizados]] e esnaquizados polo empuxe da neve, rochas de calquera tamaño son arrincadas da súa cama e empuxadas cara abaixo. É frecuente que cando unha avalancha de neve de po chega ao fondo dun val non moi ancha, enterran os [[río]]s e [[Torrente (hidrografía)|torrente]]s e chegue a remontar (por inercia) a vertente oposta. É moi pouco probable que persoas ou [[animal]]es atrapados por unha avalancha de neve de po poidan sobrevivir. Agora ben, como estas avalanchas se producen regularmente nos mesmos lugares, a miúdo evidentes, é evitable permanecer na zona que poden afectar.
 
De entre as avalanchas espontáneas, as máis perigosas son as de neve en po: desencadéanse nun punto bastante alto da montaña e asegundurante baixana baixada incrementan o seu [[Volume (magnitude)|volume]] e a [[velocidade]] de baixada pode alcanzar os 200 km/h. A combinación de masa e velocidade fan que sexan enormemente destrutivos, grandes [[árbore]]s e [[bosque]]s enteiros quedan [[raíz|desenraizados]] e esnaquizados polo empuxe da neve, rochas de calquera tamaño son arrincadas da súa cama e empuxadas cara abaixo. É frecuente que cando unha avalancha de neve de po chega ao fondo dun val non moi ancha, enterran os [[río]]s e [[Torrente (hidrografía)|torrente]]s e chegue a remontar (por inercia) a vertente oposta. É moi pouco probable que persoas ou [[animal]]es atrapados por unha avalancha de neve de po poidan sobrevivir. Agora ben, como estas avalanchas se producen regularmente nos mesmos lugares, a miúdo evidentes, é evitable permanecer na zona que poden afectar.
 
Esta regra ten, con todo, excepcións. Así, en xaneiro de [[1996]] nos [[Pirineos]] producíronse numerosas avalanchas de neve de po de grandes dimensións que arrasaron zonas infrecuentes.<ref>{{cita web|url=http://www.diaridegirona.cat/comarques/2009/11/30/estudi-pioner-revela-allaus-produides-al-pirineu-girona-fins-ara-desconegudes/372872.html |título=Un estudi pioner revela allaus produïdes al Pirineu de Girona fins ara desconegudes|dataacceso=5/10/2013|apelidos=Tarrés |nome=Anna |localización=Girona |editor=Diari de Girona |data=30 de novembre de 2009 |lingua=catalán}}</ref> Tamén nos [[Alpes]], onde ademais causaron serias perdas de vidas e instalacións.
Liña 50:
 
=== Avalanchas provocadas ===
Os desencadeantes artificiais de aludes inclúen esquiadores, motos de neve e explosións controladas. Normalmente -no caso de avalanchas provocados en neve de po- a crise prodúcese por sobrecarga, cando unha ou varias persoas ou animais pisan unha superficie nevada con bastante pendente . O seu peso fai que se supere o equilibrio anterior á sobrecarga e a masa de neve esborrállase , primeiro por baixo do lugar de paso, pero inmediatamente tamén por encima, xa que perde o seu sostén inferior. Os seres que provocaron a avalancha son inevitablemente arrastrados e aé súaimprobable supervivencia improbableque sobrevivan.
 
Ademais do espesor da neve e do grado da pendente existen outros factores a evaluaravaliar ao atravesar pendentes expostas: o máis importante é a existencia de varias capas de neve, que poden estar pouco cohesionadas entre si, debido a densidades diferentes e tamén a temperaturas diferentes, dando lugar neste último caso ao que se chama «fractura térmica» .
 
Existen sobrecargas provocadas naturais pero infrecuentes: a caída de folerpas de neve é a máis clásica.
 
O mesmo paso de persoas, case sempre con esquís e costa arriba, pode cortar a superficie das placas de neve formadas polo vento. Si a pendente é suficiente, a placa esvara cara abaixo como no caso da ruptura espontánea. Naturalmente en este caso si que son perigosas as avalanchas de placa, xa que arrastrarán ao esquiador que o provoca e os que estean ao seu ao redor. Son o caso de avalanchas provocadas máis frecuentes. A condición dun rescate con exitoéxito é que sexa máis rápido que o tempo de [[asfixia]] ou de [[hipotermia]] é só asiasí é posible a supervivencia do accidentado.
 
As avalanchas provocadas na neve de primavera, húmida e pesada, que son frecuentemente causadas frecuentemente polos esquiadores en descenso, son as menos perigosas : a súa velocidade é moi lenta e o seu alcance taméné reducido, o que fai posible e sinxelo evitar a súa traxectoria .
 
== Predición ==
As avalanchas provocadas na neve de primavera, húmida e pesada, que son frecuentemente causadas polos esquiadores en descenso, son as menos perigosas : a súa velocidade é moi lenta e o seu alcance tamén, o que fai posible e sinxelo evitar a súa traxectoria .
A forza da neve compactada é difícil determinar e é sumamente heteroxénea. Varía dependendo das características dos grans de neve, tamaño, densidade, morfoloxía, temperatura, contido de auga e as características das relacións dos grans de neva.
<ref name="McClung 2006">McClung, David and Shaerer, Peter: The Avalanche Handbook, The Mountaineers: 2006. ISBN 978-0-89886-809-8 {{en}}</ref> Todas estas propiedades poden cambiar nun momento segundo a humidade local, o fluxo de vapor de auga e o fluxo de temperatura. O cumio dunha acumulación de neve está tamén moi afectado pola radiación e o vento de ámbito local. Un dos obxectivos de investigación de avalanchas é desenvolver e validar modelos informáticos que poidan describir a evolución da neve ao longo do tempo.<ref>[http://www.mendeley.com/research/a-physical-snowpack-model-for-the-swiss-avalanche-warning-part-i-numerical-model/ SNOWPACK ] {{en}} {{dead link|date=June 2013}}</ref> Un factor que complica a predición é a interacción entre o terreo e a climatoloxía, que causa unha grande e significativa variabilidade na profundidade, estratificación e forma dos cristais na neve.
 
== Zonas de avalanchas ==