Wikipedia

Francisco Porto Rey: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Sen resumo de edición
formato; + dato desde ''Diccionario Bio-bibliográfico de escritores'' (tomo II, páx. 117)
Liña 1:
'''Francisco Porto Rey''', nado na RuaRúa do Carme do [[O Carril, enVilagarcía de Arousa|Carril]] ([[Vilagarcía de Arousa]]) o [[16 de xaneiro]] de [[1876]], foi un xornalista e escritor galego e galeguista. Finoufinado en [[Vigo,]] o [[22 de Maiomaio]] de [[1941]], foi un xornalista e escritor galego e galeguista.
 
==Traxectoria==
Francisco comezou os estudos de dereito, pero deixounos para dedicarse principalmente á literatura e ao xornalismo, ademais do seu traballo principal na xefatura dos talleres da Compañía dos Camiños de Ferro de Galicia en Vilagarcía. Colaborou en ''[[El Ciclón]]'', ''[[El Cínife]]'', ''[[Faro de Vigo]]'', ''Galicia'', ''Villagarcía-Carril'' e [[Galicia Nueva (Vilagarcía de Arousa)|Galicia Nueva]], e en ''[[El Eco de Galicia (Bos Aires)|El Eco de Galicia]]'' e no diario '''[[La Nación]]''' de Bos Aires onde publicou unha serie de "Cróneca(s)" de actualidade e algunhas narracións. Na súa faceta como escritor adoitaba asinar as obras como '''Farruco Porto Rey'''. Colaborou con [[Castelao]] en diversas publicacións, nas que o político nacionalista achegaba as súas ilustracións.
 
==Literatura e xornalismo==
Publicou varias obras bilingües e o ''Diccionario gallego-castellano'', que apareceu en fascículos no semanario ''Villagarcía-Carril'' ata o 17 de xuño de [[1900]] (foi reeditado pola [[Real Academia Galega]] en 2000). É un dicionario bilingüe coas entradas en galego –só recolle como lemas as formas galegas distintas do castelán– e as definicións e equivalencias en castelán. Conta con preto de 15.000 entradas e nel refúndese o material dos traballos lexicográficos precedentes. A principal fonte de referencia é o ''[[Diccionario gallego]]'' de [[Cuveiro Piñol]]. Como novidade, proporciona a categoría gramatical dos lemas, e inclúe outros datos como a procedencia ou o étimo da palabra e a delimitación do campo do saber ao que pertence. A maior parte deste dicionario consérvase en folios manuscritos, aínda que moitos deles non presentan unha redacción definitiva. Foi académico correspondente da Real Academia Galega (1908).
 
Tivo relación coas [[Irmandades da Fala]], o [[Partido Galeguista (histórico)|Partido Galeguista]] e as [[Xuventudes de Defensa]]. Ademais exerceu como emprendedor cultural animando e participando na creación de diversas publicacións periódicas en Vilagarcía así como do teatro'' Salón Varietés'', unha sala de cinema con aforo para 500 espectadores que se inaugurou o 14 de agosto de 1908.▼
==Nacionalismo galego==
Tivo relación coas [[Irmandades da Fala]], o [[Partido Galeguista (histórico)|Partido Galeguista]] e as [[Xuventudes de Defensa|''Xuventudes de Defensa'']].
 
O Concello de VilagarciaVilagarcía de AorusaArousa recoñeceu a suasúa obra e intervención social aodándolle longonome daa suaunha traxectoriadas dando-llerúas nomeda avila arousá<ref>[http://villagarcia-de-arosa.callejero.net/rua-francisco-porto-rey.html unhaRúa dasde ruasFrancisco da vilaPorto arousáRey], no rueiro de Vilagarcía.</ref> no barrio de Fontercarmoa<ref>[http://www.datocapital.com/es/rua-francisco-porto-rey-vilagarc%25C3%25ADa-de-arousa.html FontercarmoaRúa Francisco Porto Rey], en ''Dato Capital''.</ref>, cuxas ruasrúas levan nomes de destacados escritores.▼
==Emprendemento cultural==
▲Ademais exerceu como emprendedor cultural animando e participando na creación de diversas publicacións periódicas en Vilagarcía así como do teatro'' Salón Varietés'', unha sala de cinema con aforo para 500 espectadores que se inaugurou o 14 de agosto de 1908.
 
==Vida persoal==
Fillo de Francisco Porto Codesido, primeiro maquinista da "Sarita", a primeira máquina de tren que realizaba os traxectos do primeiro camiño de ferro de Galicia entre O Carril e Santiago de Compostela, e de Carmen Rey Formoso. Tivo oito irmáns(Manuel, Domingo, José, Moncho, Josefina, Luisa, Sara e "Tia" Ermitas). Dentre eles Josefina Porto Rey, que casou con Charles Lessner<ref name=":0">Fillo de [[Friedrich Christian Eduard Leßner]], xastre de orixe alemá exiliado en Londres pola súa militancia comunista, e afillado de [[Karl Marx]].</ref>, enxeñeiro da Galicia Railway Company que construíu devandita liña de ferrocarril. Ao seu finamento Charles Lessner foi soterrado no English Naval Cemetery emde Rubians[[Rubiáns, Vilagarcia.Vilagarcía Ade sua esposa coidou durante anos daquel camposantoArousa|Rubiáns]]. A familia paterna dos Porto procede de [[Cerdedo]] e segundo informacións familiares teñen ascendencia procedente de [[Irlanda]], fuxido das persecucións por parte dos ingleses<ref name=":1">Entrevista a Xoaquin Porto Casas, fillo de Porto Rey, en ''La Voz de Galicia'' (1994)</ref>, no século XVII, posiblemente derivada da [[Flight of the Earls|''Flight of the Earls'']].
 
Casou coa mestra Antonia Casas Santiso (1857-1930) e tivo dezasete fillos, entre eles Xoaquín, que foi secretario do concello de Vilagarcía, e [[Manuel Porto Casas]], apresado tralo golpe de estado franquista pola súa militancia nacionalista.
 
==Recoñecimento==
▲O Concello de Vilagarcia de Aorusa recoñeceu a sua obra e intervención social ao longo da sua traxectoria dando-lle nome a [http://villagarcia-de-arosa.callejero.net/rua-francisco-porto-rey.html unha das ruas da vila arousá] no barrio de [http://www.datocapital.com/es/rua-francisco-porto-rey-vilagarc%25C3%25ADa-de-arousa.html Fontercarmoa], cuxas ruas levan nomes de destacados escritores.
==Obras==
*''Las mil y una composiciones'', 1894.
*''Pisto'', 1894 (bilingüe).
* ''Diccionario gallego-castellano, 1900''
*''Papel e tinta'', 1901 (poesía bilingüe, con prólogo de Lisardo Barreiro).
*''Ilusiones'', 1903.
*''O Alalá'', 1906 (diálogo en verso galego aparecido en ''[[Eco de Arosa]]'').
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Francisco_Porto_Rey»