Método científico: Diferenzas entre revisións

:''Este artigo trata dos diversos métodos científicos usados históricamentehistoricamente. Para o uso da palabra en [[comunidade científica|entornos técnicos actuais]] ver [[investigación científica]]''.

[[Imaxe:Frans Hals - Portret van René Descartes.jpg|thumbnail|280px|dereita|[[René Descartes]], [[filósofo]], [[matemático]] e [[Física|físico]] francés, considerado pai da [[filosofía moderna]], e un dos nomes máis destacados da [[revolución científica]].]]

O '''método científico''' (do [[grego antigo|grego]]: -''μετά'' = cara a, ó longo de- -''οδός'' = camiño-; e do [[latín]] ''scientia'' = ''coñecemento''; '''camiño ó coñecemento''') é un [[Investigación|método de investigación]] usado de xeito principal na produción de [[coñocementocoñecemento científico|coñecemento]] nas [[ciencia]]s. Para chamarse científico, un método de investigación debe basearse no [[empirismo]] e na [[medición]], suxeito ós principios específicos das [[lóxica|probas de razoamento]].<ref>"Rules for the study of [[Filosofía natural|natural philosophy]]", [[Isaac Newton|Newton]] 1999, pp 794-6, libro 3, ''The System of the World''.</ref> O [[Oxford English Dictionary]], di que o método científico é: "''un método ou procedemento que ten caracterizado á ciencia natural dende o século XVII, que consiste na observación sistemática, medición e experimentación, e a formulación, análise e modificación das hipóteses.''"<ref>Oxford English Dictionary - entrada para ''scientific''.</ref>

Segundo ''[[James Bryant Conant|James B. Conant'']], non existe '''un''' método científico. O científico usa métodos de definición, métodos de clasificación, métodos estadísticos, métodos hipotético-dedutivos, procedementos de medición, ... polo que referirse a un ''único'' método científico é referirse ó conxunto de tácticas empregadas para constituír o coñecemento, suxeitas ó entorno histórico, e que de xeito eventual poderían ser outras no futuro.<ref>Gregorio Klimovsky, ''Las desventuras del conocimiento científico. Una introducción a la epistemología'', A-Z editora, Bs.As., 1997, ISBN, 950-534-275-6</ref> Iso lévanos a tentar sistematizar as distintas pónlaspólas no interior do método científico.

Imaxe:Francis Bacon.jpg|<center>[[Francis Bacon (filósofo)|Bacon]]</center>

Fronte ós límites do [[azar]] ou á [[casualidade]] que en poucas ocasións provén [[coñecemento]] ou sabiduría[[sabedoría]], -ben [[coñecemento científico]], do [[Ben (filosofía)|ben]] ou, como indica [[Aristóteles]] na súa ''[[Ética a Nicómaco]]'', do ben máximo que é a [[felicidade]]-, [[Platón]] e mismomesmo Aristóteles advertían da necesidade de seguir un [[metodoloxía|método]] cun conxunto de regras ou [[axioma]]s que debían levar ó fin proposto. [[Sócrates]], Platón e Aristóteles, entre outros grandes [[Filosofía grega|filósofos gregos]], propuxeron os primeiros métodos de razoamento filosófico, matemático, lóxico e técnico.

MentrasMentres durou a [[Medievo|época medieval]], foron os [[filósofos]], [[físicos]], [[matemáticos]], [[astrónomos]] e [[médicos]] do mundo [[islámico]] os que fixeron súa, desenvoltarondesenvolveron e difundiron a herdanza da [[filosofía grega]] -entre outros [[Alhazen]], [[Al-Biruni]] e [[Avicena]]-. Tamén debe recoñeocerserecoñecerse ós que contribuíron á difusión de ditos coñecementos por [[Europa]]; figuras como [[Roberto Grosseteste]] e [[Roger Bacon]], coa imprescindible labor da [[Escola de Tradutores de Toledo]].

Dun punto de vista empírico ou científico, como agora o entendemos, débese nomear a precursores do método científico como [[Leonardo da Vinci]] ([[1452]]-[[1519]]), [[Copérnico]] ([[1473]]-[[1543]]), [[Kepler]] ([[1571]]-[[1630]]) e [[Galileo]] ([[1564]]-[[1642]]), os que aplicaban regras metódicas e sistemáticas para acadar a verdade. [[Galileo Galilei]] contribuiucontribuíu a reforzar a idea de separar o [[coñecemento científico]] da [[autoridade]], a [[tradición]] e a [[Fe_(relixión)|fe]].

Dende a filosofía e a ciencia -daquela o coñecemento aínda era unitario e non estaba dividido- debemos nomear, ademásademais de a René Descartes, a [[Francis Bacon (filósofo)|Francis Bacon]] ([[1561]]-[[1626]]) o que consolidou o método indutivo dando paso ó [[empirismo]], a [[Blaise Pascal|Pascal]] ([[1623]]-[[1662]]), [[Spinoza]] ([[1632]]-[[1677]]), [[Locke]] ([[1632]]-[[1704]]), [[Malebranche]] ([[1638]]-[[1715]]), [[Isaac Newton|Newton]] ([[1643]]-[[1727]]), [[Leibniz]] ([[1646]]-[[1716]]), [[David Hume]] ([[1711]]-[[1776]]), [[Kant]] ([[1724]]-[[1804]]) e [[Hegel]] ([[1770]]-[[1831]]).

A filosofía recoñece moitos métodos, entre eles, o método por [[definición]], [[Proba_matemática|demostración]], [[Dialéctica|dialéctico]], [[Idealismo transcendental|transcendental]], [[intuición|intuitivo]], [[Fenomenoloxía|fenomenolóxico]], [[Semiótica|semiótico]], [[Axioma|axiomático]], ou o [[indutivismoinducion|indutivo]].<ref>''Método'' en Diccionario de Filosofía J. Ferrater Mora, Ariel, Barcelona, 1994, ISBN 84-344-0500-8, p. 2402</ref> A [[filosofía da ciencia]] é a que, en conxunto, mellor establece os supostos [[Ontoloxía|ontolóxicos]] e [[Metodoloxía|metodolóxicos]] das ciencias, sinalando a súa evolución na [[historia da ciencia]] e os distintos [[paradigmaParadigma_(ciencia)|paradigmas]]s que desenvolve.

A sistematización dos métodos científicos é complexa. Non existe unha única clasificación, nin aínda que só sexaásexa á hora de considerar cántoscantos métodos distintos existen. AdemáisAdemais é importante saber que ningún método é un camiño infalible para o coñecemento, todos constitúen unha proposta racional para chegar a el.

Por proceso ou "método científico" enténdense as prácticas usadas e ratificadas pola comunidade científica como válidas á hora de proceder co fin de expoñer e confirmar as súas teorías. As teorías científicas, destinadas a explicar dalgún xeito os fenómenos que observamos, poden basearse ou non en experimentos que certifiquen a súa validez. Mais hai clarexar que só uso de métodos experimentais non pode considerarse sinónimo do uso do método científico. Por iso, [[Francis Bacon]] puntualizou os pasos do método científico en xeito:

Así queda definido o método científico tal e como é entendido en xeral, é dicir, a representación social dominante do mesmo. Esta definición correspóndese nembargantesnon obstante só á visión da ciencia denominada [[positivismo]] na súa versión máis primitiva. Non obstante, é evidente que a esixencia da experimentación é imposible de aplicar a áreas de coñecemento como a [[vulcanoloxía]], a [[astronomía]], a [[física teórica]], etcétera. Neses casos, é abondo a observación dos fenómenos producidos na natureza, nos que o método científico úsase no estudo (directo ou indirecto) a partir de modelos máis pequenos, ou a partes diste.

AdemáisAdemais, existen ciencias non incluídas nas [[ciencias naturais]], en particular no caso das [[ciencias humanas]] e [[ciencias sociais|sociais]], nas que os fenómenos non só non se poden repetir de xeito controlado e artificial (que é no que consiste un experimento), senonsenón que son, pola súa esencia, irrepetibles, por exemplo a [[historia]]. De xeito que o concepto de método científico ten que ser repensado, achegándose máis a unha definición como: "''proceso de coñecemento caracterizado polo uso constante e irrestrito da capacidade crítica da razón, que procura establecer a explicación dun fenómeno co conocidocoñecido con antelación, resultando unha explicación completamente congruente cos datos da observación''".