Revisión como estaba o 11 de outubro de 2013 ás 10:57 editar Elisardojm (conversa \| contribucións) 102.538 edicións m Elisardojm moveu a páxina "Estado marrado" a "Estado falido": Nome máis axeitado ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 11 de outubro de 2013 ás 10:59 editar desfacer Elisardojm (conversa \| contribucións) 102.538 edicións marrado>falido Edición máis nova →
Liña 1: A expresión '''estado ~~marrado~~falido''' cualifica un [[estado]] débil, onde o goberno central ten pouco control práctico sobre o seu territorio. == Definición == O termo é moi ambiguo e impreciso: tomando de forma literal a definición, un estado ~~marrado~~falido sería aquel onde non existe un goberno efectivo, ao contrario dun goberno [[ditadura\|ditatorial]] que posúe todo o poder. Con isto quérese dicir que un país "ten éxito" se mantén un [[monopolio]] no uso lexítimo da forza física dentro das súas fronteiras. Cando este está crebado (exemplo, pola presenza dominante de señores da guerra, de milicias, ou do terrorismo), a mesma existencia do estado chega a ser dubidosa, e o estado convértese nun estado que non chegou a ser ou Estado ~~marrado~~falido. A dificultade de determinar se un goberno mantén "un monopolio no uso lexítimo dos medios da forza" (que inclúe os problemas da definición de "lexítimo") leva a que non sexa claro cando un estado se pode determinar ~~marrado~~falido. A controversia deriva das implicacións políticas e militares de etiquetar un país como "~~marrado~~falido". As decisións e as leis do seu goberno poden non tomarse en conta, e nalgúns casos a acción violenta pódena emprender dentro das fronteiras do "estado ~~marrado~~falido" axentes doutros países; tal acción ten naturalmente unha legalidade altamente dubidosa. En anos recentes varios analistas políticos cualificaron moitos países como estados ~~marrados~~falidos, incluíndo [[Afganistán]], [[Haití]], [[Somalia]], [[Iemen]], [[Timor Leste]] ou as [[Illas Salomón]]. O termo tamén se utiliza no senso dun estado que se fixo ineficaz (é dicir, ten control nominal militar e policial sobre o territorio, pero só no que respecta a que non existen grupos armados desafiando directamente a autoridade do estado; en resumo: a visión: "que non haxa noticias, é unha boa noticia"); porén non pode facer cumprir as leis uniformemente debido ás altas taxas de criminalidade, corrupción extrema, extenso mercado informal, [[burocracia]] impenetrable, ineficacia xudicial, interferencia militar na política... Tamén estarían neste grupo as situacións culturais onde os líderes tradicionais gastan máis enerxía có estado sobre certas áreas de goberno aínda que non compitan co estado. [[Camerún]], [[Liberia]], [[Nixeria]] e [[Papúa Nova Guinea]] menciónanse a miúdo nesta categoría. Liña 14: == Centro de Investigación das Crises dos Estados == O [[Centro de Investigación das Crises dos Estados]], ('''Crisis States Research Centre''') define un estado ~~marrado~~falido como unha condición de estado colapsado, isto ém un estado que non pode manter a súa seguridade básica nin as súas funcións de desenvolvemento, e que non ten un control efectivo sobre o seu territorio e as súas fronteiras. Un estado ~~marrado~~falido é aquel que non pode reproducir xa as condicións da súa propia existencia. O termo oposto a estado ~~marrado~~falido sería '''estado perdurábel''', se ben resultaría complexo indicar por onde pasa a liña que divide estas súas definicións, posto que mesmo nun estado ~~marrado~~falido hai algunhas institucións características dos estados que aínda existen ou funcionan, como algunhas divisións territoriais. == A listaxe de Foreign Policy == A revista estadounidense [[Foreign Policy]] publica todos os anos unha listaxe de estados ~~marrados~~falidos onde se ordenan aqueles estados ''máis ~~marrados~~falidos'' conforme unha ducia de factores. Estes son: as presións [[demografía\|demográficas]], os movementos masivos de [[refuxiado]]s e a cantidade de [[desprazado]]s internos, as reivindicacións de grupos vingativos, as bandas crónicas e organizadas, desiguais niveis de desenvolvemento entre grupos, crises económicas fondas e/ou agudas, criminalización e deslexitimación do estado, deterioro progresivo dos servizos públicos, violación xeneralizada dos [[dereitos humanos]], o funcionamento do aparato de seguridade como un estado dentro do estado, o crecemento de elites de tipo facción, e a intervención doutros estados ou doutros axentes externos. Estes son os dez primeiros estados da lista de [[2006]] de Foreign Policy:

Estado falido: Diferenzas entre revisións