Revisión como estaba o 22 de marzo de 2013 ás 10:41 editar KLBot2 (conversa \| contribucións) 14.320 edicións m Bot: Retiro 47 ligazóns interlingüísticas, proporcionadas agora polo Wikidata en d:Q144144 ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 21 de agosto de 2013 ás 17:28 editar desfacer Xoio (conversa \| contribucións) 35.622 edicións revisión e ampliación Edición máis nova →
Liña 1: {{Taxobox ~~[[Ficheiro:P1000852.jpg\|miniatura\|300px\|Dentición dun [[arroaz]]]]~~ \| name = Odontocetos<br>''Odontoceti'' \| fossil_range = [[eoceno]] – presente \| image = Bottlenose Dolphin KSC04pd0178.jpg \| image_caption = [[Arroaz]] (''Tursiops truncatus'') \| image_width = 250px \| regnum = ''[[Animalia]]'' \| subregnum = ''[[Eumetazoa]]'' \| superphylum = ''[[Deuterostomia]]'' \| phylum = ''[[Chordata]]'' \| subphylum = ''[[Vertebrata]]'' \| classis = ''[[Mammalia]]'' \| subclassis = ''[[Theria]]'' \| infraclassis = ''[[Eutheria]]'' \| ordo = ''[[Cetacea]]'' \| subordo = '''Odontoceti''' \| subordo_authority = Flower, 1867 \| subdivision_ranks = [[Familia (bioloxía)\|Superfamilias]] \| subdivision = * ''[[Delphinoidea]]'' * ''[[Inioidea]]'' * ''[[Physeteroidea]]'' * ''[[Platanistoidea]]'' * ''[[Ziphioidea]]'' }} Os '''odontocetos''' (''Odontoceti'', Flower, 1867) constitúen unha suborde dos [[cetáceo]]s caracterizados por posuíren dentes, a diferenza das [[balea]]s (misticetos) que posúen unhas formacións quitinosas chamadas ''barbas'', con función filtradora. ==Etimoloxía== ~~O nome procede do [[lingua grega\|griego]] ''odon'', dente e ''cetus'', gran animal mariño.~~ O nome ''Odontoceti'' provén do [[lingua grega\|grego antigo]] ὀδόντο- ''odónto-'', "dente" e κῆτος ''kêtos'', "gran monstro mariño".<ref>[http://www.dicciomed.es/php/diccio.php?id=3355 Dicciomed.es: Odontocetos]</ref> ==Características== A característica definitoria do [[taxon]] é a presenza de dentes, polo que as especies de gran tamaño, reciben o nome (impropio) de ''baleas dentadas'' ou ''baleas con dentes''. Os dentes son cónicos, ocos e indiferenciados (~~homodontes~~[[homodonte]]s) e poden presentarse en número moi variable, desde os 160-240 do [[golfiño]] común ata o dente único do [[narval]].<ref>Reealmente, o narval ten dous dentes na mandíbula superior, aínda que (normalmente) o esquerdo alcanza un desenvolvemento enorme, de ata de máis de 2 m)</ref> Así mesmo varía a súa disposición, presente nas dúas mandíbulas ou só na inferior (como nos cachalotes ou algúns [[~~cifio~~zifio]]s) ou na superior (narval), e o seu tamaño, que oscila entre uns milímetros na [[toniña común\|~~toñiña~~toniña]] e os dous metros no narval. Os dentes non teñen función mastigatoria senón que serven para ~~captura-las~~capturar as presas, que engolen enteiras. Aínda así, non sempre cumpren esa función e nalgunhas especies convértense en caracteres de [[dimorfismo sexual\|diferenciación sexual]], como acontece tipicamente no narval. Presentan un único [[espiráculo]] (orificio respiratorio) na parte superior da cabeza e unha fronte avultada debida ás modificacións anatómicas producidas pola presenza do ''melón'', denominación popular do órgano da [[ecolocación]]. ▼ <Gallery>▼ Ficheiro:Delphinus delphis teeth.jpg\|[[Golfiño común]]▼ Ficheiro:Orca-Schädel.jpg\|[[Candorca]]▼ Ficheiro:Narwhals breach.jpg\|Narval▼ Ficheiro:Cachalote Montalvo 01-11.JPG\|[[Cachalote]]▼ </Gallery>▼ ~~Tódolos~~Todos os odontocetos son [[carnívoro]]s.▼ ▲Presentan un único espiráculo (orificio respiratorio) na parte superior da cabeza e unha fronte avultada debida ás modificacións anatómicas producidas pola presenza do ''melón'', denominación popular do órgano da [[ecolocación]]. ▲Tódolos odontocetos son [[carnívoro]]s. ==Taxonomía== Os odontocetos clasifícanse dentro da orde ''Cetacea'' e distribúense en oito familias [http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=180404]. * ''[[~~Golfiño\|~~Delphinidae]]'' <small>(Gray, 1821)</small>: [[golfiños]], ~~candorcas~~[[candorca]], ~~caldeiróns~~[[caldeirón]]s * ''[[~~Cifios\|Hyperoodontidae~~Ziphiidae]]'' <~~ref>Antes, ''Ziphiidae''.</ref~~small> (Gray, ~~1846~~1850)</small>: ~~cifios~~[[zifios]] * ''[[Iniidae]]'' <small>(Gray, 1846)</small>: golfiños de auga doce * ''[[Kogiidae]]'' <small>(Gill, 1871)</small>: ~~cachalotes~~[[cachalote ~~pequenos~~anano]] * ''[[Monodontidae]]'' <small>(Gray, 1821)</small>: [[narval]] e [[beluga]] * ''[[Phocoenidae]]'' <small>(Gray, 1825)</small>: ~~toniñas~~[[toniña]]s * ''[[Physeteridae]]'' <small>(Gray, 1821)</small>: ~~cachalotes~~[[cachalote]] * ''[[Platanistidae]]'' <small>(Gray, 1846</small>): golfiños de auga doce Modernamente moitos autores agrupan estas familias en cinco subfamilias:<ref>[http://paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=displaySearchColls&type=view Paleobiology Database] </ref> A maioría dos textos modernos separan cachalotes (''Physeteridae'') e cachalotes pequenos (''Kogiidae'') en dúas familias independentes, pero outros autores agrúpanos nunha única familia (''Physeteridae'') e mesmo hai quen as considera dúas familias pero integradas na superfamilia ''Physeteroidea''. * <big>'''[[Orde (bioloxía)\|Orde]] ''[[Cetacea]]'''''</big> ~~As familias ''Iniidae'' e ''Platanistidae'' agrúpanse ás veces dentro da superfamilia ''Platanistoidea''.~~ '''[[Orde (bioloxía)\|Suborde]] ''[[Odontoceri]]''''' * '''[[Familia (bioloxía)\|Subfamilia]] ''[[Delphinoidea]]''''' ** Familia ''[[Delphinidae]]'' Familia ''[[Monodontidae]]'' Familia ''[[Phocoenidae]]'' * '''Superfamilia ''[[Inioidea]]''''' ** Familia ''[[Iniidae]]'' Familia ''[[Pontoporiidae]]'' <ref>Que inclúe a especie ''Pontoporia blainvillei'', o coñecido como ''golfiño do Prata'', antes incluída na familia ''Iniidae''.</ref> * '''Superfamilia ''[[Lipotoidea]]''''' ** Familia ''[[Lipotidae]]'' <ref>A dos ''Lipotidae'' é unha familia creada por Zhou, Qian & Li en 1978, que inclúe á especie ''Lipotes vexillifer'', chamado ''golfiño chinés de río'', antes icluída na familia dos ''Platanistidae''.</ref> * '''Superfamilia ''[[Physiteroidrea]]''''' ** Famila ''[[Kogiidae]]'' Familia ''[[Physeteridae]]'' * '''Superfamilia ''[[Platanistoidea]]''''' ** Familia ''[[Platanistidae]]'' * '''Superfamila ''[[Zifioidea]]''''' **** Familia ''[[Ziphiidae]]'' ==Galería de imaxes== ▲<center><Gallery> ▲Ficheiro:Delphinus delphis teeth.jpg\|Dentadura do [[~~Golfiño~~golfiño común]] Ficheiro:Killerwhales jumping.jpg\|[[Candorca]]s saltando no aire ▲Ficheiro:Orca-Schädel.jpg\|Cranio de [[~~Candorca~~candorca]] ▲Ficheiro:Narwhals breach.jpg\|[[Narval\|Narvais]] exhibido os seus dentes P1000852.jpg\|[[Arroaz]] Ficheiro:Sperm whale from above.jpg\|[[Cachalote]] ▲Ficheiro:Cachalote Montalvo 01-11.JPG\|Maxilar inferior do [[~~Cachalote~~cachalote]] Ficheiro:Kogia breviceps.jpg\|[[Cachalote pigmeo]] ▲</Gallery></center> ==Notas== Liña 39 ⟶ 87: ==Véxase tamén== ===Ligazóns externas===▼ {{Commons\|Category:Odontoceti}} {{Wikispecies\|Odontoceti}} ===Bibliografía=== * Carwardine, M. (1995): ''Ballenas, delfines y marsopas. <small>Guía visual de todos los cetáceos del mundo</small>''. Barcelona: Omega. ISBN 84-282-1037-3. ===Outros artigos=== * [[Cetáceos]] ▲===Ligazóns externas=== * [http://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=180404 Taxonomía ITIS] * [http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=14300034 Taxonomía Mammals Species of the World]

Odontocetos: Diferenzas entre revisións