[[Ficheiro:Substrate-level phosphorylation generating ATP.svg|miniatura|dereita|Fosforilación a nivel de substrato.]]
A '''fosforilaciónfosforilação a nivel de substrato''' éÉ unhauma reacciónreação química que sepode podeser definirdefinida como a produciónprodução de [[AdenosínAdenosína trifosfato|ATP]] (ou [[GTP]]) a partir de [[ADP]] (ou [[GDP]]) combinada a unhauma transformacióntransformação encimáticaenzimática dunde um [[substrato encimáticoenzimático|substrato]] nae que nonnão está implicada a [[fosforilaciónfosforilação oxidativa]] ninnem a [[ATPSintese sintasede ATP]] <ref name="Lehninger">{{Cita libro|autor=Lehninger A.|título= Principios de Bioquímica.|editor= Omega.|ano= 1988.|páxinas=410, 411 e 446| isbn= 84-282-0738-0}}</ref>. O que sucedeacontece, xeralmentegeralmente, é que unum substrato de alta enerxíaenergia que está fosfatado <ref name="Bro">{{Cita libro|autor=Madigan, M. T, Martinko, J. M. & Parker, J. |ano=2003| título= ''Brock Biología de los Microorganismos''| edición= 10ª edición| editor= Ed. Prentice-Hall, Madrid.| ISBN 978-84-205-3679-8}} Na definicióngidefinición de Brock (e noutras) esíxeseexigisse que o fosfato esteaesteja unido ao substrato de alta enerxíaenería. Na definicióndefinição de Lehninger (e noutras) non.</ref> cede o seu fosfato ao ADP.
Na [[fosforilaciónfosforilação oxidativa]], a enerxíaenergia necesarianecessária para a fosforilaciónfosforilação do ADP procedía do transporte de electróns pola [[cadea de transporte electrónico]] e do gradiente de protóns que se forma. Polo contrario, na fosforilación a nivel de substrato a enerxía necesaria para a fosforilación procede da propia reacción encimática que sofre o substrato orgánico. A fosforilación a nivel de substrato é a forma que teñen as [[fermentación]]s de producir ATP.
Un exemplo de fosforilación a nivel de substrato é a conversión de [[fosfoenolpiruvato]] en piruvato na última reacción da [[glicólise]], con produción de ATP. O [[encima]] que cataliza a reacción é a piruvato quinase. O fosfato que estaba no fosfoenolpiruvato acaba uníndose ao ADP, formando ATP, mentres que o fosfoenolpiruvato se converte inicialmente en enolpiruvato, pero este a [[pH]] celular case inmediatamente dá cetopiruvato (ou simplemente [[piruvato]], como se adoita a denominar). Esta transformación da forma [[enol]] en ceto é moi exergónica, o que impulsa todo o conxunto da reacción á dereita.
