Lingua groenlandesa: Diferenzas entre revisións

| nome = GrenlandésGroenlandés

   '''grenlandésgroenlandés'''

A '''lingua grenlandesagroenlandesa''' (''kalaallisut''), tamén chamada '''''esquimo-grenlandésgroenlandés''''' ou '''''grenlandésgroenlandés-inuktitut''''', é unha [[linguas esquimo-aleutianas|lingua esquimo-aleutiana]] falada en [[GrenlandiaGroenlandia]] e que está estreitamente relacionada con algúns idiomas [[Canadá|canadenses]] como o [[idioma inuktitut|esquimó]]. O grenlandésgroenlandés, ao igual que as linguas coas que está emparentada, é de carácter altamente [[Lingua polisintética|polisintético]] e [[ergativo]]. Case non ten palabras compostas. En grenlandiaGroenlandia existen tres dialectos principais: o grenlandésgroenlandés setentrional, occidental e oriental. O occidental é o máis importante dos dialectos, que se lle chama '''kalaallisut'''. O dialecto setentrional, '''inuktun''', fálase cerca da cidade de [[Qaanaaq]] (Thule) e é máis semellante ao [[Lingua inuktitut|inuktitut]] canadense. O grenlandésgroenlandés fálano máis de 54.000 persoas, o que supón un número maior que o de todos os falantes das demais linguas esquimo-aleutianas xuntas.

Como comparativa co esquimó, que en grenlandésgroenlandés é ''inuttut'', unha das verbas máis característica do inuktitut é ''[[iglú]]'', que en groenlandés se escribe ''illu''.

O grenlandésgroenlandés diferenza dous tipos de palabras abertas: [[substantivo]]s e [[verbo]]s. Cada categoría subdivídese en palabras [[transitiva]]s e [[intransitiva]]s. Distínguense catro persoas: 1ª, 2ª, 3ª e 3ª reflexiva; dous números: singular e plural (non hai dual como no esquimó); oito tempos: indicativo, participial, imperativo, optativo, subxuntivo pasado, subxuntivo futuro e subxuntivo habitual; dez casos: absolutivo, ergativo, ecuativo, instrumental, locativo, allativo, ablativo e perlativo. Para algúns nomes (nominativo e acusativo) os verbos teñen unha inflexión bipersonal para o suxeito e o obxecto (distinguidas por persoa e número). Os substantivos transitivos levan inflexión posesiva.

En contraste coas [[linguas esquimo-aleutianas]] de [[Canadá]], o grenlandésgroenlandés escríbese en [[alfabeto latino|caracteres latinos]] e non co [[silabario]] esquimó. Un carácter especial, a letra [[Kra]] ('''{{unicode|ĸ}}'''), emprégase exclusivamente en grenlandésgroenlandés até que unha reforma ortográfica substituíuna pola letra [[q]].

* [http://www.oqaasileriffik.gl Academia da Lingua grenlandesagroenlandesa]

* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=kal O esquimó-grenlandésgroenlandés en www.ethnologue.com]

[[Categoría:Linguas esquimo-aleutianas|grenlandésgroenlandés]]