Ballet: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Addbot (conversa | contribucións)
m Bot: Retiro 70 ligazóns interlingüísticas, proporcionadas agora polo Wikidata en d:q41425
Piquito (conversa | contribucións)
→‎Historia: mudo todos os balé(s) por ballet(s) para que concorden co título do artigo
Liña 17:
== Historia ==
 
Os primeiros antecedentes do baléballet sitúanse nas cortes dos reis de [[España]] e [[Portugal]] e logo na [[Italia]] do [[Renacemento]]. Sen embargo, adóitase tomar [[1581]] como data do seu comezo, coa representación do ''BaléBallet cómico da raíña'' en [[Francia]], ó se-lo primeiro que combinou nunha unidade, música, baile e argumento.
O obxectivo do balé desa época era o entretemento da aristocracia e os bailaríns acostumaban levar disfraces e traxes acordes coa acción e coa época.
 
=== O baléballet cortesán ===
[[Catalina de Médicis]], soberana florentina amante das festas e da arte, chegou a Francia para se casar con Enrique II e con ela levou numerosos artistas, músicos e mestres de danza, todos eles italianos.
Catalina producirá en 1572 e 1573, trala morte do seu primoxénito e o seu marido, dous dos balésballets precursores do baléballet de corte ou cortesán («Ballet de Cour»), ''A Defensa do Paraíso'' e o ''Ballet dos Poloneses''.
 
==== O BaléBallet Cómico da Raíña ====
Catalina, en 1581, con ocasión da voda do duque de Joyeuse, irmán de Henrique II, encargou a [[Baldassarino da Belgiojoso]] a creación dun baléballet. Baldassarino concibiu o seu baléballet como unha acción falada, cantada e danzada, cunha duración aproximada dunhas cinco horas. Tomou como tema "Os Encantos de Circe" e aínda que a obra non puido estar lista a tempo, presentouse o 15 de outubro, na gran sala de Borbón do Louvre, en París.
O baléballet coñecido como ''Ballet Comique de la Reine'' converterase no arquetipo do baléballet cortesán ou «Ballet de Cour» e será o máis coñecido e o que fixará o xénero.
 
Durante o reinado de [[Luís XIII]], o baléballet cortesán chegou ó seu pleno apoxeo, é a época dos balésballets mitolóxicos, intercalados con outros burlescos. Algún dos máis coñecidos dese período foron: ''O Triunfo de Minerva'', ''BaléBallet da Viúva Herdeira de Billebahaut'' ou o ''BaléBallet das Fadas do Bosque de Saint-Germain''.
 
==== A Academia Francesa ====
 
[[Luís XIV]], o chamado ''Rei Sol'', foi un grande afeccionado á danza e mesmo chegou a practicala. Debido a este gusto pola danza, promoveu a fundación da [[Academia Real de Danza]], a primeira en desenvolver profesionalmente a arte do baile clásico, que abriu as súas portas en [[1661]]. Algúns autores consideran esta data como o punto de partida da historia do baléballet{{cómpre referencia|data=decembro de 2010}}.
 
Nesta época o baléballet empezou a se popularizar no resto de [[Europa]]. Creáronse compañías en [[Londres]], [[Viena]] e [[Italia]], onde se desenvolveron gran cantidade de novos temas e pasos. Os mestres [[Domenico da Piacenza]], [[Guglielmo Ebreo]] e [[Antonio Cornazano]], sentaron os principios básicos da composición coreográfica, e estableceron pasos e regras, subordinándoos á métrica musical.
 
==== Características do balébalélet cortesán ====
:* O baléballet cortesán era un baile organizado para divertir á aristocracia con ocasión de vodas entre reis, príncipes ou nobres. Os seus intérpretes son os nobres e algúns bailaríns afeccionados.
:* Represéntase unha acción dramática, na cal a mitoloxía proporcionaba a maior parte dos temas, aínda que son frecuentes os balésballets burlescos e a galantería pastoril.
:* As [[Entrée de baléballet|Entrées]] ou arias reservábanse para temas específicos ou tradicionais.
:* A coreografía ten como fonte de inspiración as danza de corte xa existentes: a alemanda, a pavana... Os divertimentos rematan cun gran BaléBallet Final, no cal a danza é xeométrica, utilizando en xeral, só catro direccións, as perpendiculares á sala.
:* Dáse grande importancia ó vestiario, que é moi suntuoso, con tecidos de ouro, prata, sedas, etc. É frecuente a utilización de máscaras.
:* O decorado é aínda estático e empezarase a usar maquinaria, que de seguida será perfeccionada, como o uso do carro.
 
=== O século XIX: O baléballet romántico ===
[[Ficheiro:Wiener Staatsoper Schwanensee Szene Akt4.jpg|miniatura|250px|O balé da [[Ópera Nacional de Viena]] durante a escena do acto IV da obra [[O lago dos cisnes]].]]
Co [[Romanticismo]] tomouse o baléballet como un bo medio de expresión da nova ideoloxía. De acordo con este movemento, moitas das obras trataban sobre temas da cultura popular de cada país.
 
Herdeira da danza barroca practicada na [[Europa]] occidental dende o [[século XVII]], a danza clásica fundaméntase, principalmente, nos dehors, o equilibrio, o rigor e a precisión dos exercicios. O seu tecnicismo non deixa de se desenvolver dende a fundación da Academia real . A danza e o seu vocabulario vanse enriquecendo continuamente utilizando, sempre, palabras francesas. Con [[A Sílfide]] ([[1832]]) operouse un gran cambio: o ideal romántico inunda a escena e a danza tórnase aérea, precisa, elaborada e esencialmente feminina.
 
Co novo movemento, a participación das bailarinas cobra especial relevancia, substituíndo ós bailaríns masculinos, predominantes ata a data. A bailarina é o centro de tódolos balésballets, os partenaires masculinos serven para apoiar á bailarina e facer de portadores. O equilibrio, os [[pas de deux]] e as elevacións poñen de relevo as novas calidades técnicas. A palabra clásico fai a súa aparición cos [[BalésBallets RusosRusses]] ([[1910]]), palabra que xa acompañará, para sempre, á danza.
 
Nesta fase, o baléballet consegue unha importante presenza en [[España]], aparecendo destacados coreógrafos e bailaríns. No resto de [[Europa]], moitas obras ambiéntanse en España e no seu [[Imperio español|imperio colonial]], que dende o centro do continente vese como misterioso e exótico. Nesta etapa esténdese a visión dunha España paixonal, de toureiros, castañolas, xitanas e bandoleiros, moi acorde coa visión romántica que marca os pasos da arte en Europa.
 
A finais do [[século XIX]], [[Rusia]] convértese nun dos maiores centros do baléballet europeo, en parte grazas ó coreógrafo francés [[Marius Petipa]] que foi nomeado director do [[BaléBallet Imperial Ruso]] e dotou de coreografía a obras de [[Tchaikovsky]] como [[A Bela Durminte do Bosque (baléballet)|A bela durminte]], [[O lago dos cisnes]] e [[O crebanoces]]. Neste período sitúase o inicio da danza moderna.
 
=== O século XX: O balé actual ===
[[Ficheiro:Нацыянальны акадэмічны Вялікі тэатар опэры і балету г. Менск 2.jpg|miniatura|230px|Ópera-Ballet de [[Minsk]], [[Bielorrusia]].]]
 
Tras dun período de estancamento, o baléballet recobrou forzas no período de entreguerras, especialmente en [[EEUU]] e [[Alemaña]]. Neste período os coreógrafos e bailaríns tratan de innovar, rompendo cos vellos esquemas. Algunhas das bailarinas máis célebres neste período foron: [[Martha Graham]] e [[Mary Wigman]].
 
Na segunda metade de século o principal foco do baléballet mundial volve a ser [[Rusia]], esta vez baixo o réxime [[Unión soviéticaSoviética|soviético]]. A chegada das obras rusas a occidente impresionou pola súa expresividade e técnica. Algúns coreógrafos e bailaríns máis destacados desta etapa foron: [[Rudolf Nureyev]] ou [[Natalia Makarova]].
 
Actualmente o baléballet internacional segue moi activo e non deixou de innovar e de crear novas formas de expresión artística, pero tamén de traballar e reescribir algúns clásicos.
 
== Véxase tamén ==