Formentera: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Imxavitooh (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Imxavitooh (conversa | contribucións)
tradución da wikipedia en catalán
Liña 26:
| pé_imaxe =
}}
'''Formentera''' é unha [[illa]] [[Mar Mediterráneo|mediterránea]] e concello, que forma parte dodas [[illasPitiusas|Illas Pitiusas]], no [[Illas Baleares|arquipélago Balear]]. XuntoCunha coasuperficie de 77 km² é a illa habitada de menor extensión das [[EivisaIllas Baleares]]. eOcupa variosa illotesposición formamáis asmeridional, chamadasseparada illasda illa de [[PitiusasEivisa]] por un estreito paso de auga e de illotes chamado Es Freus, de 7 km de lonxitude.
 
== Xeografía física ==
A illa de Formentera é a illa habitada de menor tamaño das Baleares e a máis meridional. Atópase situada ao sur da illa de [[Eivisa]], da que está separada por unha canle de 3,6 km. O seu punto máis próximo na [[Península Ibérica]] é [[Dénia]] ([[Provincia de Alacant|Alacant]]), a 40 millas.
 
Conta con 69 km de litoral, repletos de [[praia]]s e [[barranco]]s de gran beleza. Trátase dunha illa case plana, sendo a súa altura máxima de 192 metros (La Mola). O clima é suave, cunha temperatura media anual de 18,6 graos centígrados e 2.883,1 horas de sol anuais de media. A vexetación, de tipo mediterráneo, combina zonas de dunas con bosques de [[piñeiro]] e de sabina.
 
Ao norte da illa atópanse varios illotes deshabitados, os máis importantes dos cales son [[S'Espalmador]] (dunhas 240 ha) e S'Espardell (de 60 ha).
 
== Poboación e administración ==
A illa de Formentera está conformada administrativamente por un único municipio (chamado igualmente Formentera e que inclúe aos illotes de Espalmador e Espardell) e conta cinco núcleos urbanos: [[Sant Francesc de Formentera]], [[Sant Ferran de ses Roques]], [[el Pilar de la Mola]], [[la Savina]] e [[es Pujols]]. A poboación total da illa era de tan só 7.506 habitantes no 2005.
 
[[Sant Francesc de Formentera]] é a capital da illa, e onde se concentran as administracións públicas. Na Sabina é onde se atopa o porto do mesmo nome, única vía de acceso á illa. A industria principal é o turismo, que explota as paradisiacas praias da illa: Illetes, Llevant, Es Arenals, Migjorn, Cala Saona, etc.
 
== Historia ==
Liña 52 ⟶ 40:
Durante o resto da [[Idade Media]] e o Renacemento, Formentera só se atopou poboada ocasionalmente por habitantes da illa de Eivisa.
 
[[Ficheiro:Formentera.jpg|miniatura|250px|left|Vista da illa desde La Mola.]]
Foi en [[1695]] cando se produciu o definitivo repoboamento da illa, realizado por xentes de Eivisa; tras a doazón dunha parte da illa ao eivisenco Marc Ferrer, en pago polos servizos prestados. Algúns anos despois, en [[1726]], erixiuse a primeira igrexa de Formentera, dedicada a Sant Francesc Xavier, construída como unha fortaleza na que poder refuxiarse dos ataques dos [[pirata]]s. Algunhas torres de defensa e vixía no litoral complementaron o sistema defensivo da illa e converteron o segundo repoboamento en definitivo. Co paso do tempo, fóronse empezando a crear uns pequenos núcleos de poboación ao redor das igrexas que se ían construíndo, aínda que a maioría da poboación atopouse sempre dispersa en pequenas casas de campo. Cara a mediados do [[século XVIII]] a poboación de Formentera era de catrocentas persoas e a finais do [[século XIX]] a illa tiña xa case dous milleiros de habitantes.
 
A partir das décadas de 1960 e 1970 empezouse a desenvolver unha incipiente industria turística, caracterizado por un ambiente de relax e tranquilidade (un pouco a diferenza da de Eivisa). De forma paralela, a finais dos 60 iniciouse o movemento [[hippy]] en Formentera, feito que marcou profundamente a personalidade da illa.
 
== Xeografía física ==
A illa de Formentera é a illa habitada de menor tamaño das Baleares e a máis meridional. Atópase situada ao sur da illa de [[Eivisa]], da que está separada por unha canle de 3,6 km. O seu punto máis próximo na [[Península Ibérica]] é [[Dénia]] ([[Provincia de Alacant|Alacant]]), a 40 millas.
 
Conta con 69 km de litoral, repletos de [[praia]]s e [[barranco]]s de gran beleza. Trátase dunha illa case plana, sendo a súa altura máxima de 192 metros (La Mola). O clima é suave, cunha temperatura media anual de 18,6 graos centígrados e 2.883,1 horas de sol anuais de media. A vexetación, de tipo mediterráneo, combina zonas de dunas con bosques de [[piñeiro]] e de sabina.
 
Ao norte da illa atópanse varios illotes deshabitados, os máis importantes dos cales son [[S'Espalmador]] (dunhas 240 ha) e [[S'Espardell]] (de 60 ha), que pertencen ao concello.
 
== Demografía ==
[[Ficheiro:Pilar de la Mola (Església).JPG|thumb|250px|Igrexa do Pilar de la Mola]]
[[Ficheiro:Esglesia Sant Francesc.jpg|thumb|250px|Igrexa de [[Sant Francesc de Formentera|Sant Francesc]]]]
A illa de Formentera está conformada administrativamente por un único municipio (chamado igualmente Formentera e que inclúe aos illotes de [[S'Espalmador]] e [[S'Espardell]]) e conta cinco núcleos urbanos: [[Sant Francesc de Formentera]] (capital da illa), [[Sant Ferran de ses Roques]], [[el Pilar de la Mola]], [[la Savina]] e [[es Pujols]]. A poboación total da illa era de tan só 710.506365 habitantes no 2005[[2011]].
 
'''Entidades de poboación''':
*[[Ses Bardetes]]: 247 hab.
*[[Es Caló]]: 318 hab.
*[[Es Cap de Barbaria]]: 1.136 hab.
*[[El Pilar de la Mola]]: 576 hab.
*[[Es Pujols]]: 555 hab.
*[[Ses Salines, Formentera|Ses Salines]]: 10 hab.
*[[Sant Ferran de ses Roques]]: 1.997 hab.
*[[Sant Francesc de Formentera]] (capital): 2.228 hab.
*[[La Savina]]: 439 hab.
 
== Organización territorial ==
A organización tradicional do territorio é en parroquias e vendas (''véndes'' en [[Lingua catalá|catalán]]). A illa está dividida en 3 parroquias e 14 vendas. As vendas son unha organización típica de [[Eivisa]] e Formentera motivada pola poboación tradicionalmente diseminada.
 
As tres parroquias, que corresponden cos tres pobos principais da illa son: [[Sant Francesc de Formentera]], [[Sant Ferran de ses Roques]] e [[el Pilar de la Mola]]. Nos últimos anos desenvolvéronse outros pobos eminentemente turísticos como Es Pujols, Es Caló ou La Savina.
 
== Goberno ==
Coa aprobación do [[Estatuto de Autonomía das Illas Baleares]] en [[2007]], créase o [[Consello de Formentera]]. Desde entón, Formentera queda independente de vínculos de [[Eivisa]], xa que deixa de depender do [[Consello de Eivisa e Formentera]].
 
A institución está formada por trece rexidores escollidos nas eleccións do Concello, que son ademais conselleiros insulares. As primeiras eleccións, celebradas o 27 de maio de [[2007]], gañounas [[Gent per Formentera]], unha formación localista e de esquerdas. [[Jaume Ferrer]] foi escollido alcalde e, consecuentemente, presidente do primeiro Consello de Formentera.
 
== Economía ==
[[Ficheiro:Platja Trucadors.JPG|250px|left|Praias da península des Trucadors.]]
[[Sant Francesc de Formentera]] é a capital da illa, e onde se concentran as administracións públicas. NaEn La SabinaSavina é onde se atopa o porto do mesmo nome, única vía de acceso á illa. A industria principal é o [[turismo]], que explota as paradisiacas praias da illa: Illetes, Llevant, Es Arenals, Migjorn, Cala Saona, etc.
 
== Comunicacións ==
A única maneira de acceder á illa é en barco desde [[Eivisa]], e durante os meses de verán prográmanse tamén varias conexions entre Formentera e [[Dénia]], na costa da [[Comunidade Valenciana]]. O único porto da illa está en [[La Savina]]. O barco é unha forma económica de viaxar a Formentera que ademais permite a viaxe con [[automóbil]]. As liñas JET unen os portos de Eivisa e La Savina, con barcos provistos de hidrojet, en menos de 30 minutos.
 
Para moverse dentro da illa existen varias opcións; hai 4 liñas de autobús que unen os principais puntos da illa como o porto de La Savina ou [[Sant Francesc de Formentera]]. Tamén hau unha pequena rede de estradas entre as que destaca a PM-820, que atravesa a illa pasando polas localidades máis importantes.
 
== Véxase tamén ==
{{Illas Baleares}}
=== Ligazóns externas ===
{{Commonscat}}
* [http://www.consellinsulardeformentera.cat Consello Insular de Formentera] {{ca}}
* [http://www.formentera.es/ Concello de Formentera] {{ca}}
* [http://www.turismoformentera.com/ Portal Oficial de Turismo de Formentera] {{ca}}
 
[[Categoría:Formentera| ]]