Códice: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Liña 6:
Ao primeiro, a partir dos séculos I e II, os códices escribíanse sobre [[pergamiño]] e, desde o século XIII, tamén en [[papel]]. A orixe está nas tabelas de madeira rectangulares que se recobrían de cera polo interior e sobre as que se escribía cun punzón en [[Roma]]. Eran o equivalente dos cadernos actuais e utilizábanse para a correspondencia, as contas e os traballos escolares. O uso literario máis antigo de códices que se coñece é de finais do [[século I]], cando [[Marcial]] experimentou co formato.
 
Esta presentación dos textos constituíu unha verdadeira revolución ao inicio da era [[Cristianismo|cristiá]] porque ao contrario do rolo (''[[Volume (libro)|volume]]''), que impón unha lectura contínuacontinua, o ''códice'' permite acceder aos capítulos (estrutura do texto) de maneira directa. Ademais, o códice podíase escribir polas dúas caras, co que se economizaba material. A súa adopción na cristiandade foi tan marcadaestendida que, como soporte deda [[Biblia]], o códice permitíallespermitía seaos cristiáns marcar a diferenza con diferenciarenrespecto dos rolos sobre os que os [[xudeu]]s escribíanlían a [[Torah]].
 
O pergamiño substituíu o [[papiro]] gradualmente e a palabra ''liber'', que designara os rolos de papiro, comezou a empregarse tamén para estes novos libros, que pola súa forma se parecían aos ''codices''. Esta semellanza víase acentuada polas capas de madeira que os protexían. Os dous termos comezaron a confundirse xa no [[século III]]. Os rolos dominaron aindaaínda en obras seculares até o [[século IV]]. EntreDesde entón, cando o códice foi plenamente aceptado, até o [[Renacemento carolinxio]] do [[século VIII]], moitas obras que non se copiaran de rolo a códice perdéronse para a posterioridade.
 
O códice melloraba o rolo en varios aspectos: Podíase abrir en calquera páxina, o que facilitaba a lectura; as páxinas podíanse escribir polos dous lados, o que abarataba o seu costocusto; a protección que lle daban as capas facíao máis compacto e doado de transportar; finalmente, facía tamén máis doadofácil organizar documentos nunha biblioteca porque tiña un lombo estábel no que escribir o título do libro. O lombo usouse para o [[incipit]], antes de que se desenvolvese o concepto propiamente de título durante época medieval.
 
Aínda que a maioría dos primeiros códices se facían de papiro, este era fráxil e os fornecementos, provenientes [[Exipto]], o único lugar no que medraba, escaseaban. Preferiuse pasar ao permagiñopergamiño porque, aindaaínda que caro, era tamén máis duradoiro.
 
Os códices foron substituídos polos libros impresos. O estudo dos manuscritos desde o punto de vista da súa fabricación chámase [[codicoloxía]]; o dos documentos antigos en xeral é a [[paleografía]].
Liña 18:
O fragmento de ''codex'' máis antigo conservado contén un poema, ''De bellis macedonicis'' e está datado cara o ano 100. Consérvase no [[Museo Británico]]. Outros códices moi antigos son os [[palimpsesto]]s de [[Plauto]] (da [[Biblioteca Ambrosiana]]) e ''De Republica'' de [[Marcus Tullius Cicero|Cicerón]] (na [[Biblioteca Vaticana]]), ambos os dous do [[século IV]]. Consérvanse algúns códices de [[Virxilio]] dos séculos IV e VI.
 
Por extensión, o termo ''códice'' empregouse para as escolmas de leis (como o ''Codex Theodosianus'') de onde deriva o uso actual do nome código en dereito. A [[imprenta]] non fixo desaparecer inmediatamente os códices: os de [[Leonardo da Vinci]] constitúen unha proba sorprendente disto.
 
Cómpre notar que as civilizacións [[Mesoamérica|mesoamericanas]] ([[Olmeca]]s, [[Zapoteca]]s, [[Civilización maia|Maias]], [[Tolteca]]s, [[Azteca]]s, etc.) inventaron escritura e papel independentemente do Occidente. Fálase tamén de ''códices'' para designar as súas obras que conteñen debuxos e lendas.