Subdución: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Addbot (conversa | contribucións)
m Bot: Retiro 38 ligazóns interlingüísticas, proporcionadas agora polo Wikidata en d:q176318
Xoio (conversa | contribucións)
1ª ed. adaptación do art. correspondente da es:wiki, con achegas da fr:viki e pt:wiki
Liña 1:
[[Ficheiro:Zona de subduccion lmb.png|miniatura|250px|Diagrama dunha zona de subdución.]]
{{Ciencias en progreso}}
En [[tectónica de placas]], a '''subdución''' é o proceso de afundimento dunha [[placa tectónica|placa litosférica]] (normalmente unha [[placa tectónica|placa oceánica]]) baixo outra (normalmenter, unha [[placa tectónica|placa continental]]) nun límite converxente.<ref name=earth>[http://www.eoearth.org/article/Plate_tectonics Plate tectonics], ''Encyclopedia of Earth''. Revisada o 8 de outubro de 2013</ref>
 
A subducción ocorre ao longo de amplas '''zonas de subducción''' que, no presente, se concentran nas costas do [[océano Pacífico]], no chamado [[cinto de fogo do Pacífico]], pero tamén hai zonas de subdución en partes do [[mar Mediterráneo]], as [[Antillas]] e a costa índica de [[Indonesia]].
[[Ficheiro:Zona_de_subduccion_lmb.png|miniatura|300px|dereita|Esquema dunha zona de subducción no que se pode apreciar a converxencia entre dúas [[Placa tectónica|placas tectónicas]].]]
 
A subdución é causada por dúas forzas tectónicas: unha que provén do empuxe das [[Dorsal oceánica|dorsais mesooceánicas]] e outra que deriva do empuxe de bloques.<ref name=Arti667>Artimieva 2011, p. 667.</ref>
Unha '''zona de subdución''' é unha área de converxencia de [[Placa tectónica|placas tectónicas]], onde unha das placas desliza por baixo da outra. As zonas de subdución son áreas onde o alastramento oceánico iniciado dos rifts atopa compensación, isto é, onde as placas desaparecen. Este movemento descendente provoca a fusión do [[manto]] subxacente e induce ao [[vulcanismo]].
 
A subdución provoca recorrentes terremotos<ref name=earth/> de gran magnitude, os cales se orixinan na [[zona de Benioff]]. Tamén causa a fusión parcial de parte do [[manto terrestre]], xerando magma que ascende dando lugar a [[volcán]]s.<ref name=brit1>{{cita publicación |apelidos= |nome= |autor= |enlaceautor= |coautores= |editor= |enciclopedia= ''Enciclopaedia Britannica'' |título=Volcanoes related to plate boundaries |idioma=inglés |url=http://global.britannica.com/EBchecked/topic/632130/volcano/24476/Volcanoes-related-to-plate-boundaries#toc253606 |dataacceso=8 de xuño de 2013 |edición= |fecha= |ano= |mes= |editorial= |volume= |localización= |id= |isbn= |oclc= |doi= |páxina=1 |cita= }}</ref>
As maiores zonas de subdución atópanse no [[Océano Pacífico]], ao longo da costa Oeste de [[América do Sur]] e mais [[América do Norte|do Norte]]. A cordilleira dos [[Andes]] e os seus [[volcán]]s é o maior exemplo de vulcanismo asociado a zonas de subdución.
 
O ángulo de subducción, o ángulo que forma o plano da zona de Benioff coa superficie terrestre, pode variar entre cerca de 90° nas [[illas Marianas|Marianas]] a tan só 10° en [[Perú]].<ref name=global>{{cita libro |apelido=Kearey |nome=Philip |apelido2=Klepeis |nome2=Keith A. |apelido3=Vine |nome3=Federick J.|enlaceautor= |título=Global Tectonics |url= |dataaacceso=|idioma=inglés |otros= |edición= |ano=2009 |editor= |editorial= |ubicación= |isbn= |capítulo= |página=262 |cita= }}</ref>
As zonas de subdución son potenciais focos sísmicos. Os [[terremoto]]s de consecuencias máis devastadoras están normalmente asociados a este encadramento xeolóxico. A fricción de dúas placas pode provocar a liberación repentina de enormes cantidades de enerxía, que resultaría nun terremoto. Algúns exemplos de sismos asociados a zonas de subdución son:
 
A [[codia oceánica]] que está en vías de ser subducida na fosa das Marianas é a codia oceánica máis antiga da Terra, se contar [[ofiolita]]s. A subducción empinada esta asociada á extensión do [[retroarco]],<ref>Lallemand, Serge; Heuret, Arnauld; Boutelier, David. 8 September 2005 [url=http://perso-sdt.univ-brest.fr/~jacdev/pdf/1.pdf "On the relationships between slab dip, back-arc stress, upper plate absolute motion, and crustal nature in subduction zones"]. ''Geochemistry Geophysics Geosystems'', vol. 6 nº 9.</ref> provocando a migración de codia dos arcos volcánicos e fragmentos de codia continetal deixando atrás un mar marxinal.
*O [[terremoto de Lisboa de 1755]] (subdución incipiente do [[Océano Atlántico]])
 
*O [[terremoto do Océano Índico de 2004]].
== Notas ==
{{listaref}}
== Véxase tamén ==
{{commons}}
=== Bibliografía ===
* Artimeva, I. (2011): ''The Lithosphere: An Interdisciplinary Approach''. Cambridge University Press.
 
=== Outros artigos ===
* [[Xeoloxía]]
* [[Tectónica de placas]]
* [[Foxa das Marianas]]
 
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.geopedia.fr/subduction.htm Subuction. Geopedia] {{fr}} Consultada o 8 de xuño de 2013.
 
[[Categoría:Xeoloxía]]
 
 
[[es:Subducción]]
[[sk:Subdukcia]]