Mar Mediterráneo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Imxavitooh (conversa | contribucións)
Imxavitooh (conversa | contribucións)
tradución da wikipedia en castelán
Liña 73:
A rexión mediterránea está caracterizada por un alto grao de endemismo que ocasionou que se considere como un dos lugares de maior concentración de [[biodiversidade]] no ámbito mundial.<ref name="iucn-es">{{Cita Web
|url = http://www.iucn.org/places/medoffice/es_conservation.html |título = Unión Mundial para la Naturaleza |dataacceso = 9 de novembro |anoacceso = 2007 |idioma = español}}</ref> Devandita peculiaridade explícase de diversas formas: baixo impacto da última [[glaciación]] na zona, que produciu que actuase como reserva; a presenza de macizos montañosos importantes (por exemplo, o [[Atlas]], a cordilleira do Taurus ao sur, as zonas de Gúdar, Javalambre, Levante), que dota de diversidade estrutural ao [[biótopo]]; e tamén a longo prazo historia dos diversos usos da terra por parte da poboación local que creou e mantido unha ampla gama de hábitats.<ref name="iucn-es" />
 
=== Xeoloxía ===
[[Ficheiro:Mediterranean Rupelian.jpg|thumb|Mapa do primitivo mar [[Paratetis]], sucesor do mar de Tetis, e que formou o Mediterráneo cando se foi pechando. O mapa corresponde ao [[Oligoceno]].]]
O mar Mediterráneo formouse a partir do primitivo [[mar de Tetis]], de moita maior extensión que o Mediterráneo actual, e foi diminuíndo a medida que a [[placa tectónica|placa]] Africana aproximábase á Euroasiática. Fai uns 60 millóns de anos, a comezos do [[Era Terciaria|Terciario]], o mar de Tetis, antecesor do Mediterráneo, inundaba gran parte do norte de [[África]] e [[Europa]], que naquel entón non era máis que un arquipélago de illas.<ref name=SAL>{{Cita Web
|url = http://homepage.mac.com/uriarte/tdesecacion.html
|título = O desecamento do Mediterráneo
|dataacceso=4 de novembro
|anoacceso=2007
}}</ref>
 
Durante o Terciario, o mar de Tetis foise estreitando polo leste ata que se formou unha gran cunca mariña case separada do océano aberto. Esta cunca abarcaba nunha mesma masa de auga ao Mediterráneo, ao [[mar Negro]] e ao [[mar Caspio]]. Por occidente, seguía conectado a mar aberto a través de superficies hoxe en día emerxidas do sur da [[Península Ibérica]] e o norte de [[Marrocos]].<ref name=SAL />
 
Fai uns 6 ou 5 millóns de anos, o Mediterráneo desecouse ao quedar desconectado do [[océano Atlántico]], un acontecemento coñecido como a [[crise salina do Mesiniense]]. Este fenómeno xerou enormes depósitos de sal no fondo do Mediterráneo e diminuíu a salinidade do océano global.<ref>Hsü, K.J., M.B. Cita, W.B.F. Ryan, The origin of the Mediterranean environments, Initial Report of the Deep Sea Drilling Project, vol. 13, US Government Print. Office, Washington, 1973, pp. 1203–1235.</ref> Tamén hoxe en día, se o [[estreito de Xibraltar]] se pechase, secaríase o Mediterráneo posto que este é un mar no que se evapora máis auga da que entra polos ríos, debido ao clima cálido e templado. Este déficit hídrico provoca actualmente unha salinidade máis elevada que no [[Océano Atlántico|Atlántico]], océano do cal recibe a auga que perde debido á [[evaporación]]. O fenómeno inspirou o proxecto [[Atlantropa]] na década de [[1930]], que prevía a construción dunha presa no [[estreito de Xibraltar]] que permitise producir enerxía e desecar parcialmente o mar.
 
Dentro duns 5 millóns de anos, o [[estreito de Xibraltar]] pecharase novamente e o Mediterráneo quedará reducido a uns poucos [[lago]]s hipersalinos. Sábese polos depósitos salinos do fondo do mar que isto xa sucedeu fai uns poucos millóns de anos, concretamente 5,33. Entón a diferenza de nivel entre o [[Atlántico]] e o Mediterráneo provocou a ruptura do dique de [[roca]] que se formou no Estreito. O que tardara miles de anos en secarse encheuse nuns poucos anos; hase especulado con cifras de ata 2 anos, xa que se puido especificar nun enchido de 10 metros diarios.<ref>{{Cita Web
|url = http://www.publico.es/ciencias/investigacion/276743/gran/riada/creo/mediterraneo/anos
|título = Unha gran riada creou o Mediterráneo en dous anos
|dataacceso = 9 de decembro
|añoacceso = 2009
|autor = Diario Público
|lingua= castelán
}}</ref>
 
== Notas ==