Guerras iugoslavas: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Addbot (conversa | contribucións)
m Bot: Retiro 31 ligazóns interlingüísticas, proporcionadas agora polo Wikidata en d:q242352
JaviP96 (conversa | contribucións)
m arranxos varios
Liña 1:
{{Batalla
|nome = Guerra dos Balcáns
|mapa = [[Ficheiro:HVO Army T-55 Glamoc setup.jpg|350px300px]]
|data= [[1991]]-[[2001]]
|lugar = [[Eslovenia]], [[Croacia]], [[Iugoslavia|República Federal de Iugoslavia]]
Liña 9:
[[Ficheiro:Flag_of_Croatia.svg|20px]] [[Croacia]]<br />
[[Ficheiro:Flag of Bosnia and Herzegovina (1992-1998).svg|20px]] [[Bosnia - Hercegovina]]<br />
[[OTAN]]<br />
|b2 =
[[Ficheiro:Flag of SFR Yugoslavia.svg|20px]] [[Iugoslavia]]<br />
Liña 16:
[[Ficheiro:Flag of Serbia and Montenegro.svg|20px]] [[República Federal de Iugoslavia]]
}}
 
As '''Guerras iugoslavas''' foron unha serie de conflitos no territorio da antiga [[Iugoslavia]], que se sucederon entre [[1991]] e [[2001]]. Comprenderon dous grupos de guerras sucesivas que afectaron ás seis ex repúblicas iugoslavas. Termos alternativos en uso inclúen a '''Guerra dos Balcáns''', a '''Guerra na ex Iugoslavia''', '''Guerras Iugoslavas de Secesión''' ou raramente a '''Terceira Guerra Balcánica''' (un termo acuñado polo xornalista británico [[Misha Glenny]], aludindo ás [[Guerras dos Balcáns]] entre [[1912]] e [[1913]]).
 
As guerras caracterizáronse polos conflitos étnicos entre os pobos da ex Iugoslavia, principalmente entre os [[serbia|serbios]] por unha banda e os [[croaciaCroacia|croatas]], [[Bosnia - Hercegovina|bosnianosbosnios]] e [[albaniaAlbania|albaneses]] polo outro; aínda que tamén nun principio entre bosníacos e croatas en [[Bosnia - Hercegovina]]. O conflito obedeceu a causas políticas, económicas e culturais, así como á tensión [[relixión|relixiosa]] e [[etnia|étnica]].
 
As Guerras Iugoslavas terminaron con gran parte da ex Iugoslavia reducida á pobreza, con desorganización económica masiva e inestabilidade persistente nos territorios onde ocorrían as peores loitas. As guerras foron os conflitos máis sanguentos en chan europeo desde o fin da [[Segunda Guerra Mundial]], resultando nunhas 300.000 mortes e millóns máis sacados dos seus fogares. Foron tamén os primeiros conflitos desde a Segunda Guerra en ser [[Tribunal Penal Internacional para a ex Iugoslavia|formalmente xulgados os xenocidas]] e moitos dos individuos craves participantes foron consecuentemente acusados por crimes de guerra.
Liña 35 ⟶ 34:
== Transfondo ==
 
As tensións proviñeron da composición multiétnica do primeiro [[Reino de Iugoslavia]] e a relativa supremacía política e demográfica dos serbios. Estas tensións foron aproveitadas polo [[potencias do Eixo|Eixo Roma-Berlín-Tokio]] na [[Segunda Guerra Mundial]], que estableceron un [[estado monicreque]] que abarcaba a maior parte das actuais [[Croacia]] e [[Bosnia-Herzegovina]]. Púxose a cargo deste [[Estado Independente de Croacia]] a unha organización fascista, a [[Ustashe]], que levou a cabo unha política genocidaxenocida contra os civís serbios do territorio. A milicia serbia [[Chetnik]] contraatacou contra os croatas. Ambos se enfrontaron e foron finalmente derrotados polo movemento de tendencia comunista e antifascista [[Partisanos (Iugoslavia)|partisanos]], composto por membros de todos os grupos da zona, o que desembocou na formación de [[República Federal Socialista de Iugoslavia]].
 
No caso das zonas poboadas por albanos, a causa principal foi o crecemento da poboación albana en áreas nas que anteriormente eran minoría. No caso de [[Kosovo]], algúns serbios interpretaron este crecemento da influencia albanesa como a perda dos seus territorios ancestrais.
Liña 43 ⟶ 42:
As Guerras Iugoslavas iniciáronse coa secesión das dúas rexións do norte da antiga Iugoslavia — Eslovenia e Croacia — por mor dun amplo abano de motivos.
 
O primeiro destes conflitos, coñecido como a [[Guerra dos Dez Días]] ou a Guerra de Eslovenia, levou a cabo oficialmente para previr o desmembramientodesmembramento de Iugoslavia e acabou coa retirada do [[Exército Popular Iugoslavo]] en 1991.
 
O segundo conflito, a [[Guerra Croata de Independencia]], tamén levou a cabo coa mesma motivación, pero deveu abertamente nacionalista, como un choque entre os nacionalismos serbio e croata personficadospersonificados en Serbia polo Presidente [[Slobodan Milošević]] e o Presidente [[Franjo Tuđman]] en Croacia. En xaneiro de [[1992]] o [[Plan de paz Vance]] determinou que a [[ONU]] tomaría o control dalgunhas zonas e acabou co conflitos militares, aínda que ata [[1995]] non se deterían definitivamente os ataques esporádicos de artillería sobre cidades croatas e as incursións ocasionais de forzas croatas en zonas baixo o control da [[ONU]].
 
En 1992 o conflito chegou a [[Bosnia - Hercegovina]], onde loitarían tres faccións: os serbios, os croatas e os bosníacos, que diferían principalmente na súa relixión tradicional: [[Igrexa Ortodoxa|ortodoxos]], [[Igrexa Católica Romana|católicos]] e [[Islam|musulmáns]], respectivamente. Foi con moito o conflito máis sanguento das Guerras de Iugoslavia.
Liña 69 ⟶ 68:
O conflito en Kosovo estourou nunha guerra a grande escala en [[1999]], mentres que os conflitos entre macedonios e serbios meridionais caracterizáronse por choques armados entre as forzas estatais de seguridade e as guerriñas de etnia albanesa. A guerra en Kosovo rematou coa intervención da OTAN contra as forzas serbias, aínda que posteriores desordes xeneralizadas en Kosovo estouraron no [[2004]]. Os conflitos no sur da Serbia e na república de Macedonia remataron con tratados de paz internacionalmente fiscalizados entre os insurxentes e o goberno, máis a situación námbalas dúas rexións segue a ser fráxil.
 
==Véxase tamén==
=== Bibliografía ===
Publicáronse dous libros escritos por xornalistas galegos narrando as súas vivencias nas guerras iugoslavas.
 
Liña 78:
 
[[Carlos Taibo]] escribiu o ensaio ''[[A desintegración de Iugoslavia]]'' (Ed. Xerais, 2001). Nel analiza as causas do conflito e o proceso político de independencia dos diferentes países.
 
 
[[Categoría:Historia de Iugoslavia]]