|
Os seguintes tres monumentos atópanse na aldea da Igrexa. O primeiro deles é a '''Igrexa parroquial de Santiago de Adelán'''. A igrexa actual é o fruto dunha serie de intervencións ao longo dos seculos. Do seculo XII consérvanse algúns elementos, aínda que a parroquia xa existía no seculo VII (outras testemuñas din que hai documentos que tamén se refiren á parroquia de San Vicente de Lagoa do mesmo século) e hai autores que datan a portada no seculo X, pero o resto da construción é do seculo XVII. Ten tres naves separadas por arcos de medio punto e a sacristía situada detrás da cabeceira. A fachada principal conserva a portada románica, con arco de medio punto con duas arquivoltas e columnas con capiteis figurativos; son curiosas as basas, que son en realidade capiteis invertidos, o que fai cavilar na reutilización de elementos arquitectónicos anteriores. Ten espadaña de dous vanos e conservanse retablos no interior.
O segundo dos monumentos é a '''Torre de Adelán''', aá cuioque accesopodemos tenseacceder dendedesde Burela dirixindonos a Ferreira e dendedesde aquí caraen dirección a Mondoñedo. A 6.,5 qmsKms está Adelán. Aquí debemos acercarnos pola estrada de Mondoñedo ateaté o ramal que vai en direcciondirección Carballido e San Acisclo, e a 50 metros está o Pazo. OAo estar en propiedade privada non é visitable. Axardinado e cercado, cun muro de pedra a entrada cunha enmarcadura na porta dun arco. EncontreseEncontrase nas proximidades da Igrexa Parroquial. PoseePosúe dous corpos, a saber;: un cadrangular con cuberta a catro auguas e con solanasolaina de pedra, e o outro constituido por diversas pezas almenadas que representan a Torre. Empregouse cantería na torre e nunha fachada principal. A construción é sólida, perfectamente coidada cun Escudo da familia.
TamenTamén nesta localidade encontramos a '''Casa do Pazo de Adelán''' que é propiedadpropiedade privada non visitable. Encontrase nunha finca situada nunha zona chanchá e rodeada de suaves outeiros boscosos. Antes estaba amurallada e agora está dividida polas pistas rurais que a atravesan. PrantaA enplanta ten forma de L, formada por unha torre no ángulo e dous corpos añadidosengadidos. FábricadaEstá fabricada de mampostería de granito, ten un patín de pedra orientado oao ponientepoñente. TorrePosúe unha torre de tres prantasplantas.
A '''Casa Grande de Cadeirido''', construída nunha zona da aldea do mesmo nome, é unha propiedade privada non visitable. Ten frondosos bosques próximos e fermosas vistas sobre o val do Río de Ouro. Non está amurallado. Do antigo conxunto só queda a torre, case cadrada e de tres altitudes, cos edificios añadidosengadidos máis baixos. CubertaTen cuberta de lousa negra. Na súa construción empregouse mampostería de granito e cantería nos esquinais, vanos, cornixas, etc. da Torre. O corpo engadido na zona Norleste presenta unha porta co arco cego de medio punto apoiado sobre zapatas e dúas grandes pedras cunha aguia e un año talados.
Seguindo as tradicións deste lugares, en canto a pazos nos que non se permite visita, temos o '''Pazo da Escoura''', de planta en escuadra con torre no ángulo, muros de mamposteria e cuberta de laxas. Está formado por tres volumes, a saber;: as duas ás de dúas prantasplantas e a torre de tres prantasplantas. Os novos volumes añadidosengadidos distorsionaron a imaxe do edificio orixinal. Na fachada posterior existe unha escaleiriña que daba acceso a unha galería.
E como non, tamen podemos falar do '''Pazo de Basanta''', contruido no seculoséculo XIV pola linaxeliñaxe dos Basanta. DePresenta prantaplanta cadrangularcuadrangular, con dous edificios arrimados formando un conxunto entre o Pazo e a Torre. FabricadoEstá fabricado en cadeiria de granito e cuberto con lousa a catro augas. A torre, de tres prantasplantas e base cadrada, esta rematada, coamcomo o resto do pazo, cunha cornisacornixa moldeada e saintes almerados. Conservase en bo estado, e mesmo hai quen testemuña que este Pazo é coñecido como o '''Pazo de Adelán'''.
|
