Sistema de escrita: Diferenzas entre revisións

*Alomenos unUn conxunto de elementos básicos definidos ou símbolos, denominados individualmente caracteres, e colectivamente '''script'''.

*Polo menos un conxunto de reglasregras e convencións ([[ortografía]]) entendidas e compartidas por toda a comunidade, e que dotan de significado aos elementos básicos ([[grafema]]s), ao seu ordenamento e ás relacións entre eles.

*Como mínimo unha lingua (xeralmente falada) cuxas construcións son representadas e que pode ser rememorada por medio da interpretación do seus elementos e reglasregras.

O estudo dos sistemas de escrita seguíuseguiu camiños independentes nos distintos tipos de scripts, polo tanto a terminoloxía empregada difire dun a outro.

O termo xenérico ''[[texto]]'' refírese a calquera mostra de material escrito. O acto de compor e rexistrar nun medio axeitado é a ''[[escrita]]'', e o acto de ver e interpretar un texto é a ''[[lectura]]''. A [[ortografía]] é o método e as regras que se seguen na estrutura escrita (literalmente significa "escritura correcta"), e particularmente nos sistemas alfebéticosalfabéticos inclúe as normas para a correcta escrita das [[palabra]]s.

Un [[grafema]] é a unidade básica dun sistema de escrita. Os grafemas, xunto con reglasregras de correspondencia e uso, son os elementos significativos mínimos que, tomados xuntos, compoñen os bloques cos que se poden construirconstruír os textos nun o máis sistemas de escrita. O concepto é semellante ao de [[fonema]], usado no estudo de linguaxes faladas. Así, no sistema de escrita do [[Lingua galega|galego]] baseado no [[latín]], son exemplos de grafemas as 23 letras do [[alfabeto galego]], tanto na forma [[maiúscula]] como na [[minúscula]]; os 6 [[dígrafo]]s (''ch, gu, ll, nh, qu, rr''); algunhas letras (''ç, j, k, w, y'') usadas nos [[estranxeirismo]]s; algunhas abreviaturas e símbolos como os [[número]]s e os [[logograma]]s.

Un grafema concreto pode ser representado de moitas formas, nas que as variacións son visíbeis dunha ollada, pero todas elas se interpretan como representación do mesmo grafema. Estas variacións individuais son coñecidas como [[alógrafo]]s do grafema (compárese co termo lingüístico [[alófono]]). Por exemplo, a letra minúscula "a" ten diferentes alógrafos cando se ecribeescribe en [[cursiva]] ou [[negra]], e nos distintos [[Tipografía|tipos de letra]]. A elección dun alógrafo está influenciada polo medio para o rexistro, o instrumento de escrita, a elección estilística do escritor, os grafemas anteriores e posteriores no texto, o tempo dispoñíbel para a escrita, a audiencia a quen vai dirixida, e unha gran cantidade de características insconscientesinconscientes da [[escrita manual]] individual.

| <center>"</center> || Polifonémico || || [[Lineal B]], [[Kana]], [[EscritaSilabario Cherokeecheroqui|CherokeeCheroqui]]

| Logográfico || || || [[Escrita chinesa|Chinés]], [[Xeróglifo exipcio|ExípcioExipcio antigo]]

Os silabarios son os sistemas que mellor se adaptan a linguas cunha estrutura silábica relativamente simple, como o xaponés. Pola contra, a lingua inglesa permite estruturas silábicas complexas, cunha cantidade relativamente grande de vogais e [[Grupo consonántico|grupos consonánticos]] complexos, que fai pesada a escrita de palabras inglesas cun silabario. Para escribir en inglés usando un silabario, cada posíbel sílaba debería ter un simbolosímbolo distinto e, mentres que o número de posíbeis sílabas en xaponés non é máis de cincoentacincuenta ou sesenta, en inglés habería milleiros.

Inda así, existen silabarios cunha grande cantidade de elementos. O [[Silabario Yi|script Yi]], por exemplo, ten 756 símbolos (ou 1.164 se contamos como sílabas distintas as que teñen un tonoton diacrítico particular, como ocorre en [[Unicode]]). O [[Escrita chinesa|script chinés]], usado para escribir o [[Lingua chinesa medieval|chinés medieval]] e as [[linguas chinesas]] modernas, tamén representa sílabas e inclúe glifos distintos para case todas as sílabas, das que hai varios milleiros en chinés medieval. Porén se considera un script logográfico máis ca un silabario, porque primariamente representan [[morfema]]s e inclúe diferentes caracteres para representar morfemas homófonos con diferentes significados.

Outras linguas que usaban ou usan silabarios auténticos son o [[grego micénico]] ([[lineal B]]) e as [[linguas nativas americanas]] como o [[Lingua Cherokeecheroqui|Cherokeecheroqui]]. Algunhas linguas do [[Antigo Oriente]] usaban formas de [[cuneiforme]], que é un silabario con algúns elementos non silábicos.

Un '''alfabeto''' é un pequeno conxunto de '''letras''' &mdash; símbolos básicos da escrita &mdash; cada unha das cales representa aproximadamente ou representaba históricamentehistoricamente un [[fonema]] dunha lingua falada. A palabra ''alfabeto'' deriva de [[Alfa (letra)|alfa]] e [[beta]], as dúas primeiras letras do [[alfabeto grego]].

Nun alfabeto [[Fonoloxía|fonolóxico]] perfecto, os fonemas e letras serian correspondentes en dúas direccións: un escritor poderiapodería predicir a pronuncia da palabra de acordo coa escrita, e un falante poderiapodería predicir a escrita da palabra de acordo coa pronuncia. Cada língualingua posúe regras xerais que gobernan a asociación entre letras e fonemas, mais, dependendo da lingua, tales regras poden ou non seren consistentemente seguidas.

Alfabetos perfectamente fonolóxicos son de fácil aprendizaxe e uso, e as línguas que o teñen (por exemplo, o [[Lingua finesa|finés]]) posúen moitas menos barreiras àá alfabetización que linguas como o inglêsinglés, que ten un sistema moi complexo e irregular. Como as linguas xeralmente se desenvolven independentemente dos seus sistemas de escrita, e na maioriamaioría das veces os sistemas de escrita foran importados de linguas con estruturas bastante diferentes, o grao en que as letras dun alfabeto corresponden aos fonemas varían grandemente dunha lingua a outra, ou incluso dentro dunha mesma lingua. Actualmente, os [[lingüista]]s teñen inventado sistemas de escrita para linguas orais, a meta xeralmente ten sido producir alfabetos perfectamente fonolóxicos.