Lingua kven: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sernostri (conversa | contribucións)
en parte baseado no artigo da wikipedia inglesa
 
Sernostri (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 8:
 
No século XXI a maioría dos falantes de kven localízanse no norleste de Noruega, nas localidades de [[Bugøynes]], [[Neiden, Finnmark|Neiden]], [[Vestre Jakobselv]],[[Vadsø]] e [[Børselv]]. Hai uns poucos falantes de idade nos concellos de [[Nordreisa]] e [[Storfjord]].
 
 
== Recoñecemento como lingua ==
Tradicionalmente en noruegués denominábase ás falas finesas do seu territorio ''kvænsk språk'' e era en orixe de carácter pexorativo <ref> Clive Archer e Pertti Joenniemi ''The Nordic Peace'' (2003) Ashgate Publishing, páx. 183</ref>, esas falas carecían de forma escrita pero a mediados da década de 1970 o lingüístalingüista kven [[Terje Aronsen]] comezou o proceso de recuperación e revitalización das falas kven como unha modalidade propia, relacionada pero diferente do finlandés estándar<ref> Carl A. Grant e Joy L. Le ''Global Constructions of Multicultural Education: Theories and Realities'' (2001) Routledge, páx. 145</ref>, que non se basea en ningún dialecto en particular senón que ten elementos de varios e mesmo regras gramaticais e léxico que non está presente en ningún dialecto, co nome de lingua kvena (''kväävin kielen''), que ao primeiro atopou oposición pero que adoptou a revista ''Ruijan Kaiku'' e que acabou popularizándose entre os kvens e finalmente o goberno noruegués recoñeceu en 2005 o kven como unha lingua independente pero aínda así permanece nunha situación precaria <ref>[http://www.regjeringen.no/upload/FAD/Vedlegg/SAMI/Nasjmin/Minoritetssprakpakten_ekspertkomiteens_rapp_2012.pdf
 
European Charter for Regional or Minority Languages – b. Fifth report of the Committee of Experts in respect of Norway]</ref>.
Liña 17 ⟶ 16:
== Status ==
[[Image:Talo6m .jpg|thumb|largopx|Instituto Kven]]
Desde 1860 o goberno noruegués intentou asimilar os kvens, prohibindo o uso da súa lingua nas escolas e na administración, e norueguizando os seus nomes e topónimos. A partir de 1969 permitiuse o ensino voluntario do finlandés, e nese marco comezou a se ensinar dentro da materia tamén a variedade kven no ensino primario, situación que se mantivo despois do recoñecemento do kven como lingua diferenciada. Desde o curso 2006 pódese estudar a lingua e cultura kven na [[Universidade de Tromsø]]e para a súa utilización polos alumnos Eira Söderholm escribiu a primeira gramática <ref>[http://www.uab.ro/jolie/2008/10_molnar_bodrogi_eniko.pdf Enikő Molnár Bodrogi: Strategies of language revitalization in Scandinavia. Journal of. Linguistic and Intercultural Education. 2008/1, 123-131]</ref> A Asociación Kven de Noruega ([[Ruijan Kveeniliitto]]) é moi activa na reivindicación e promoción do kven, e organiza cursos para adultos nos seus centros locais. Logo do seu recoñecemento oficial en 2005 estableceuse o [[Kainun institutti|Instituto Kven]] aínda que non estivo totalmente operativo ata 2007, e que é un centro nacional para a lingua e cultura Kven que ten a súa sede en [[Børselv]]. Forman parte do Instituto o [[Kainun kieliraati|Consello da Lingua Kven]], un órgano consultivo formado por lingüístaslingüistas encargado de formular un estándar para o kven que ten que refrendar a [[Kielitinka|Asemblea da Lingua Kven]] no que están representados os falantes.
 
== Media ==
''[[Ruijan Kaiku]]'' é unha publicación que se edita desde 1995 dirixida á comunidade kven, a metade de cada número é en noruegués, un cuarto en finlandés e o outro cuarto en kven. Ao primeiro tiña caractercarácter quincenal pero por problemas financeiros agora é mensual, de formato tabloide cada número conta con oito páxinas e tiña 530 subscritores en 2012. Existe un programa semanal de 12 minutos de radio na [[NRK]] en finlandés que inclúe irregularmente contido en kven. Tamén existe un anuario con artigos académicos, ''Arina''.
 
== Literatura ==
Liña 108 ⟶ 107:
 
Na escrita, a vogal longa indícase dobrando a letra, e.g. <yy> {{IPA|/yː/}} and <öö> {{IPA|/øː/}}. Os [[grafema]]s que representan {{IPA|/ø/}}, {{IPA|/æ/}} e {{IPA|/ɑ/}} son <ö>, <ä> e <a>, respectivamente.