Wikipedia

Equinodermos: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
Sen resumo de edición
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
algúns arranxos
Liña 1:
{{Taxobox
{| border="1" cellspacing="0" align="right" cellpadding="2"
| name = Equinodermos<br>(''Echinodermata'')
|-----
| fossil_range = [[cámbrico]] - [[holoceno|actualidade]]
! bgcolor="pink" | Equinodermos
| image = Haeckel Echinidea.jpg
|-----
| image_caption = Equinodermos. Lámina de [[Ernst Haeckel]].
| align="center" | [[Ficheiro:Haeckel Echinidea.jpg|200px]]<br />
| image_width = 250px
<small> "Echinidea" de Ernst Haeckel</small>
| superregnum = ''[[Eukaryota]]''
|-----
| regnum = ''[[Animalia]]''
! bgcolor="pink" | [[Clasificación científica]]
| subregnum = ''[[Eumetazoa]]''
|-----
| unranked_phylum = ''[[Deuterostomia]]''
|
| phylum = '''''Echinodermata'''''
{| align="center"
| phylum_authority = Klein, 1734
|-----
| subdivision_ranks = [[filo|Subfilo]]s e [[Clase (bioloxía)|Clases]]
| [[Reino (bioloxía)|Reino]]: || [[Animalia]]
| subdivision =
|-----
* '''''[[Homalozoa]]''''' [[extinción|†]]
| [[Filo (bioloxía)|Superphylum]]: || [[Deuterostomia]]
* '''''[[Pelmatozoa]]'''''
|-----
** ''[[Edrioasteroidea]]'' [[extinción|†]]
| [[Filo (bioloxía)|Phylum]]: || '''Echinodermata'''
** ''[[Crinoidea]]''
|-----
* '''''[[Eleutherozoa]]'''''
|}
** ''[[Asteroidea]]''
|-----
** ''[[Concentricycloidea]]''
! bgcolor="pink" | [[Clase (bioloxía)|Superfilos e Clases]]
** ''[[Echinoidea]]''
|-----
** ''[[Holothuroidea]]''
|
** ''[[Ophiuroidea]]''
* [[Homalozoa]] [[extinción|†]]
}}
* [[Pelmatozoa]]
[[Ficheiro:Sea Cucumber.jpg|miniatura|240px|''Thymiosycia hilla'' = ''Holothuria hilla'', un [[holoturoideo]].]]
** [[Edrioasteroidea]] [[extinción|†]]
Os '''equinodermos''' (''Echinodermata'', plural latino do [[lingua grega|grego]] ἐχινόδερμα ''echinóderma'', "pel con espiñas, de ἐχῖνος ''echínos'', "espiña" δέρμα, -ατοσ ''dérma, -atos'', "pel", ''echinodermata'', da forma plural grega ἐχινοδέρματα).<ref>A galeguización do latín científico ''Echinodermata'' como '''equinodermos''' trátase dunha especie de ''tradución-adaptación'', xa que existe un sinónimo latino ''Echinoderma'', practicamente sen uso, e en todos os idiomas romances utilízanse termos equivalentes a '''equinodermos'''. É un caso similar ao de ''Cyclostomata'' / ''Cyclostomi'' que se adapta como '''ciclóstomos'''.</ref> son un [[phylum|filo]] de [[animalia|animais]] [[deuteróstomos]] [[mar|mariños]] e [[Bentos|bentónicos]]. O seu nome alude ao seu exclusivo [[esqueleto]] interno formado por osículos [[Carbonato de calcio|calcarios]]. Posúen, en estado adulto, simetría pentarradial secundaria, caso único no [[reino animal]], e un sistema vascular acuífero característico.
** [[Crinoidea]]
* [[Eleutherozoa]]
** [[Asteroidea]]
** [[Concentricycloidea]]
** [[Echinoidea]]
** [[Holothuroidea]]
** [[Ophiuroidea]]
|}
 
Os equinodermos xurdiron no [[cámbrico]], hai uns 600 millóns de anos,<ref name=BB>Brusca & Brusca (2005).</ref> e a día de hoxe seguen sendo un dos filos máis importantes, contendo cerca de 7.000 [[especie]]s viventes e arredor de 13.000 extintas.<ref>{{cita web|url=http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Echinodermata.html|título=Animal Diversity Web - Echinodermata|publisher=University of Michigan Museum of Zoology|dataacceso=17/01/2013}}</ref>
Os '''equinodermos''' ('''Echinodermata''', do [[Lingua grega|grego]] ''ekhinos'', "espiña" e ''derma'', "pel")<ref>A galeguización do latín científico ''Echinodermata'' como '''equinodermos''' trátase dunha especie de ''tradución-adaptación'', xa que existe un sinónimo latino ''Echinoderma'', practicamente sen uso, e en todos os idiomas romances utilízanse termos equivalentes a '''equinodermos'''. É un caso similar ao de ''Cyclostomata'' / ''Cyclostomi'' que se adapta como '''ciclóstomos'''.</ref> son un [[phylum|filo]] de [[animalia|animais]] [[deuteróstomos]] de [[simetría radial]] xeralmente pentámera, que viven unicamente nos [[Mar|mares]] xa que son incapaces de regular axeitadamente o contido acuoso do seu corpo polo que non poden acceder a [[Hábitat (ecoloxía)|hábitats]] con [[auga doce]].
 
Os equinodermos xurdiron no [[Cámbrico]], hai uns 600.000.000 de anos, e a día de hoxe seguen sendo un dos filos máis importantes contendo cerca de 7.000 [[especie]]s viventes e arredor de 13.000 extintas <ref> Brusca, R. C. & Brusca, G. J., (2005). ''Invertebrados'', 2ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XXVI+1005 pp. ISBN 0-87893-097-3.</ref>.
 
== Características ==
Este grupo ten, ademais da súa particular simetría que o fai doado de recoñecer, unhas características propias que se poden resumir ado continuaciónseguinte xeito:
# Teñen un esqueleto interno (endoesqueleto) formado por '''ósiculos''' [[carbonato cálcico|calcáreoscalcarios]], que aparece recuberto por unha [[epiderme]] con cilios.
# O [[celoma]] e amplo e complexo e dá lugar ao [[sistema hemal]] e ao [[sistema ambulacral]], característicos destes animais.
# Son [[deuteróstomos]] e [[enterocélicos]], co [[mesoderma]] derivado do [[arquenterónarquéntero]] e o [[blastoporo]] orixina o [[Ano (anatomía)|ano]], características todas elas comúns aos [[cordados]].
# A maioría dos membros deste grupo teñen un [[tubo dixestivo]] completo, con [[boca]], [[esófago]], [[intestino]] e ano.
# O [[sistema circulatorio]] tamén se chama '''sistema hemal''' e está formado por ringleiras de células con lagoas entre elas. Existe tamén un '''sistema perihemal''' que rodea ao anterior e que ten unhas cavidades chamadas senosseos e desenvolve un papel na nutrición do animal.
# O [[sistema nervioso]] non está centralizado nunha zona cerebroideacerebroide ([[acefalia]]), e consta de tres aneis nerviosos dos que saen os nervios radiais cara osaos distintos brazos.
# Carecen dun [[aparato respiratorio]] definido, só algúns presentan adaptacións para a [[respiración]]. Tamén carecen de [[Excreción|sistema excretor]].
# SonA [[reprodución]] é sexual, e son [[dioico]]s, con órganos reprodutores sinxelos e [[gonodutos]] simples.
# Teñen dous tipos de rexións: as cinco que posúen uns pés ou '''podios''' (ambulacro) e as que están no medio delas que carecen de podios (interambulacro).
# As [[larvaslarva]]s nacen con [[simetría bilateral]] que logo osnos adultos transformanse transforma en [[simetría radial]] e nalgúns casos aparece unha simetría radial secundaria.
 
== Filoxenia ==
O seguinte [[cladograma]] amosa as posibles relacións [[filoxenética]]s dos principais grupos de equinodermos:<ref >[http://tolweb.org/Echinodermata/2497/1999.12.14 Wray, Gregory A. 1999. Echinodermata. Spiny-skinned animals: sea urchins, starfish, and their allies. Version 14 December 1999 (under construction). http://tolweb.org/Echinodermata/2497/1999.12.14 in The Tree of Life Web Project, http://tolweb.org/]</ref><ref>[http://www.ucmp.berkeley.edu/echinodermata/echinosy.html Univerity of California, Museum of Paleontology - Systematics of the Echinodermata]</ref>
 
{{Clade | style=font-size:100%;line-height:100%
| label1='''Echinodermata'''
| 1={{Clade
|1=[[Homalozoa]] [[extinción|†]]
| 2={{Clade
|1=[[Helicoplacoidea]] [[extinción|†]]
|2={{Clade
| 1=[[Edrioasteroidea]][[parafilético|*]] [[extinción|†]]
| 2={{Clade
| label1=[[Pelmatozoa]]
| 1={{Clade
|1=[[Crinoidea]]
|2=[[Blastoiea]] [[extinción|†]]}}
|label2=[[Eleutherozoa]]
| 2={{Clade
|label1=&nbsp;&nbsp;[[Asterozoa]]&nbsp;&nbsp;&nbsp;
|1={{Clade
|1=[[Somasteroidea]] [[extinción|†]]
|2={{Clade
| 1=[[Asteroidea]]
| 2=[[Ophiuroidea]]}}}}
|label2= [[Echinozoa]]
| 2={{Clade
| 1=[[Holothuroidea]]
| 2=[[Echinoidea]]}} }} }} }} }} }} }}
 
== Clasificación ==
[[Ficheiro:Nerr0878.jpg|miniatura|240px|[[Estrelamar|Estrelas de mar]] (''Asteroidea'').]]
[[Ficheiro:Oceanário de Lisboa (10) - Mar 2010.jpg|miniatura|240px|''Paracentrotus lividus'', un [[ourizo de mar]] moi abundante nas costas [[Galicia|galegas]] (''Echinoidea'').]]
[[Ficheiro:Holoturia.001 - Aquarium Finisterrae.JPG|miniatura|240px|[[Cogombro de mar]] no [[Aquarium Finisterrae]] da [[A Coruña|Coruña]]. (''[[Holothuroidea]]'').]]
 
Segúndo=== Segundo o [http://www.itis.gov ITIS]: ===
<big>'''Filo ''Echinodermata'''''</big>
* subfilo ''[[Eleutherozoa]]'' Bather, 1900
** superclasesubfilo ''[[AsterozoaEleutherozoa]]'' Zittel<small>Bather, 18951900</small>
*** clasesuperclase ''[[AsteroideaAsterozoa]]'' de Blainville<small>Zittel, 1830 1895</small>
*** clase ''[[SomasteroideaAsteroidea]]'' Spencer<small>Blainville, 19511830</small>
*** superclaseclase ''[[CryptosyringidaSomasteroidea]]'' Smith<small>Spencer, 19841951</small>
*** clasesuperclase ''[[EchinoideaCryptosyringida]]'' Leske<small>Smith, 1778 1984</small>
*** clase ''[[HolothuroideaEchinoidea]]'' de Blainville<small>Leske, 18341778</small>
*** clase ''[[OphiuroideaHolothuroidea]]'' Gray<small>Blainville, 18401834</small>
*** subfiloclase ''[[PelmatozaOphiuroidea]]'' Bather<small>Gray, 19001840</small>
** clasesubfilo ''[[CrinoideaPelmatoza]]'' Miller<small>Bather, 1821 1900</small>
** clase ''[[Crinoidea]]'' <small>Miller, 1821</small>
 
=== Segundo o [http://www.marinespecies.org WRMS]: ===
<big>'''Filo ''Echinodermata'''''</big>
* subfilo ''[[Asterozoa]]''
** clase ''[[Stelleroidea]]''
Liña 105 ⟶ 72:
** clase ''[[Holothuroidea]]''
 
=== Segundo o [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ NCBI]: ===
<big>'''Filo ''Echinodermata'''''</big>
* sen rango ''[[Eleutherozoa]]''
** superclase ''[[Asterozoa]]''
Liña 115 ⟶ 83:
* sen rango ''[[Pelmatozoa]]''
** clase ''[[Crinoidea]]''
 
== Filoxenia ==
O seguinte [[clado|cladograma]] amosa as posibles relacións [[filoxenética]]s dos principais grupos de equinodermos:<ref >[http://tolweb.org/Echinodermata/2497/1999.12.14 Wray, Gregory A. 1999. Echinodermata. Spiny-skinned animals: sea urchins, starfish, and their allies. Version 14 December 1999 (under construction). http://tolweb.org/Echinodermata/2497/1999.12.14 in The Tree of Life Web Project, http://tolweb.org/]</ref> <ref>[http://www.ucmp.berkeley.edu/echinodermata/echinosy.html Univerity of California, Museum of Paleontology - Systematics of the Echinodermata]</ref>
 
{{Clade | style=font-size:100%;line-height:100%
| label1='''''Echinodermata'''''
| 1={{Clade
|1=''[[Homalozoa]]'' [[extinción|†]]
| 2={{Clade
|1=''[[Helicoplacoidea]]'' [[extinción|†]]
|2={{Clade
| 1=''[[Edrioasteroidea]]'' [[parafilético|*]] [[extinción|†]]
| 2={{Clade
| label1=''[[Pelmatozoa]]''
| 1={{Clade
|1=''[[Crinoidea]]''
|2=''[[Blastoiea]]'' [[extinción|†]]}}
|label2=''[[Eleutherozoa]]''
| 2={{Clade
|label1=&nbsp;&nbsp;''[[Asterozoa]]''&nbsp;&nbsp;&nbsp;
|1={{Clade
|1=''[[Somasteroidea]]'' [[extinción|†]]
|2={{Clade
| 1=''[[Asteroidea]]''
| 2=''[[Ophiuroidea]]''}}}}
|label2= ''[[Echinozoa]]''
| 2={{Clade
| 1=''[[Holothuroidea]]''
| 2=''[[Echinoidea]]''}} }} }} }} }} }} }}
 
(*) <small>[[Parafilético]].</small>
 
== Galería de imaxes ==
<gallery>
Ficheiro:SeaUrchin.jpg|[[:commons:Category:Echinoidea|OurizosOurizo de mar<br>(''Echinoidea'')]]
Ficheiro:Ptilometra_australis_Passion_Flower_feather_star.jpg|[[:commons:Category:Crinoidea|Crinoideos Crinoideo<br>(''Crinoidea'')]]
Ficheiro:Holothuria leucospilota.jpg|[[:commons:Category:Holothuroidea|Holoturias<br>(''Holothuroidea'')]]
Ficheiro:Red-knobbed.starfish.arp.jpg|[[:commons:Category:Asteroidea|Estrela de mar<br> (''Asteroidea'')]]
Ficheiro:Ophiura_ophiura.jpg|[[:commons:Category:Ophiuroidea|Ofiura <br>(''Ophiuroidea'')]]
</gallery>
 
Liña 134 ⟶ 133:
 
=== Bibliografía ===
* MeglitschBrusca, PR.A ''ZoologíaC. de& Brusca, G. J. (2005): invertebrados''Invertebrados'', 2ª edicióned. Ed.Pirámide, Madrid: 1986McGraw-Hill ppInteramericana 759-761de España. ISBN 840-36887893-0316097-73.
* Frings, H. e Frings, M. (1975): Conceptos de Zoología. Madrid: Editorial Alhambra. ISBN 84-205-0505-6.
* Grassé, P.-P., E. A. Poisson e O. Tuzet (1976): Invertebrados. (En Grassé, P.-P., Zoología, vol. 1) Barcelona: Toray-Masson. ISBN 84-311-0200-4.
* Hickman, C. P., W. C. Ober e C. W. Garrison (2006): Principios integrales de zoología, 13ª ed. Madrid: McGraw-Hill Interamericana. ISBN 84-481-4528-3.
* Meglitsch, P. A. (1986): ''Zoología de invertebrados'', 2ª ed. Madrid: Ed. Pirámide. ISBN 84-368-0316-7.
* Remane, A., Storch, V. e Welsch, U. (1980): Zoología sistemática. Clasificación del reino animal. Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 84-282-0608-2.
 
=== Ligazóns externas ===
Liña 143 ⟶ 147:
{{Filos do reino animal}}
 
[[Categoría:Invertebrados]]
[[Categoría:Equinodermos]]
 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Equinodermos»