|
== En química inorgánica ==
A isomería cis-trans pode tamén presentarse en compostos inorgánicos, principalmente en [[diazeno]]s e [[composto de coordinación|compostos de coordinación]].
Cis–trans isomerism can also occur in inorganic compounds, most notably in [[diazene]]s and [[coordination compound]]s.
=== Diazenos ===
Os [[Diazenediazeno]]s (ande theos relatedrelacionados [[diphosphenedifosfeno]]s) canpoden alsomostrar exhibitisomería ''cis''-''trans'' isomerism. Igual Asca withnos organiccompostos compoundsorgánicos, theo isómero ''cis'' isomeré isxeralmente generallyo themáis morereactivo reactivedos of the twodous, beinge theé onlyo isomerúnico whichque canpode reducereducir [[alkenealqueno]]s ande [[alkynealquino]]s toa [[alkanealcano]]s, butpero forpor a differentdiferente reasonrazón: theo isómero ''trans'' isomernon cannotpode linealiñar itsos hydrogensseus uphidróxenos suitablyde toxeito reduceadecuado thepara alkenereducir o alqueno, butpero theo isómero ''cis'' isomer, beingpola shapedsúa differentlyforma diferente, cansi pode.
{| class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto"
|[[ImageFicheiro:Trans-diazene-3D-balls.png|150px]] [[ImageFicheiro:Trans-diazene-2D.png|150px]] || [[ImageFicheiro:Cis-diazene-3D-balls.png|150px]] [[ImageFicheiro:Cis-diazene-2D.png|150px]]
|- style="text-align:center;"
| ''trans''-diazenediazeno || ''cis''-diazenediazeno
|}
=== Complexos de coordinación ===
Nos [[complexo de coordinación|complexos de coordinación]] inorgánicos con xeometrías octaédricas ou planas cadradas, hai tamén isómeros ''cis'', nos que os ligandos similares están máis xuntos, e ''trans'', nos que están máis afastados.
In inorganic [[coordination complexes]] with octahedral or square planar geometries, there are also ''cis'' isomers in which similar ligands are closer together and ''trans'' isomers in which they are further apart.
[[ImageFicheiro:Cisplatin and transplatin.svg|thumbminiatura|rightdereita|320px|TheOs twodous isomericcomplexos complexesisómeros, cisplatincisplatino ande transplatintransplatino.]]
ForPor exampleexemplo, therehai aredous twoisómeros isomers of [[square planar]]de Pt(NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> plano cadrado, ascomo explainedxa byexplicou [[Alfred Werner]] inen 1893. TheO isómero ''cis'' isomer, whosecuxo fullnome namecompleto isé ''cis''-diamminedichloroplatinumdiamminadicloroplatino(II), wascomo showndemostrou inen 1969 by [[Barnett Rosenberg]], toten haveactividade antitumor activityantitumoral, and is now ae chemotherapyé drugagora knownunha bydroga thequimoterápica shortcoñecida namecomo [[cisplatincisplatino]]. InPolo contrastcontrario, theo isómero ''trans'' isomer (transplatintransplatino) hasnon noten usefulactividade anticanceranticanceríxena activityútil. EachCada isomerun candos beisómeros synthesizedpode usingsintetizarse theutilizando o [[transefecto effecttrans]] topara controlar controlcal whichdos isomerisómeros isse producedproduce.
{{Double image|right|Cis-dichlorotetraamminecobalt(III).png|160|Trans-dichlorotetraamminecobalt(III).png|160|''cis''-[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>4</sub> Cl<sub>2</sub>]<sup>+</sup> ande ''trans''-[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>4</sub> Cl<sub>2</sub>]<sup>+</sup>}}
ForPara os [[octahedralcomplexo octaédrico|complexos complexoctaédricos]]es ofde formulafórmula MX<sub>4</sub>Y<sub>2</sub>, twoexisten isomerstamén alsodous existisómeros. (HereAquí M isé aun metalátomo atomde metal, ande X ande Y areson twodous differenttipos typesdiferentes ofde [[ligandligando]]s.) InNo theisómero ''cis'' isomer, theos twodous ligandos Y ligands are adjacent to eachson otheradxacentes atformando 90°, ascomo isse trueve fornos thedous twoátomos chlorinede atomscloro shownque inse greenmostran inen verde no ''cis''-[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>4</sub>Cl<sub>2</sub>]<sup>+</sup>, atá leftesquerda. InNo theisómero ''trans'' isomerda showndereita, atos right,dous theátomos twode Cl atomsestán areen onlados oppositeopostos sidesdo of theátomo central Code atomCo.
Un tipo de isomería relacionada nos complexos octaédricos MX<sub>3</sub>Y<sub>3</sub> é a [[isomería facial-meridional]] (ou ''fac''/''mer''), na cal os diferentes tipos de ligandos son ''cis'' ou ''trans''.
A related type of isomerism in octahedral MX<sub>3</sub>Y<sub>3</sub> complexes is
[[Coordination complexes#Cis–trans isomerism and facial–meridional isomerism|facial-meridional]] (or ''fac''/''mer'') isomerism, in which different numbers of ligands are ''cis'' or ''trans'' to each other.
{{clear}}
Pode caracterizarse se un composto carbonilo metálico é fac ou mer utilizando [[espectroscopía infravermella]].
Characterizing whether a metal carbonyl compound is fac or mer can be done by using [[infrared spectroscopy of metal carbonyls|infrared spectroscopy]].
== Notas ==
| 