Garriga: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
m Reverted 3 edits by 85.91.87.244 (talk) identified as vandalism to last revision by BotDHojalata. (TW) |
||
Liña 1:
[[Ficheiro:garrigue_herault.jpg|miniatura|dereita|350px|Paisaxe de garriga]]
En [[botánica]], a '''garriga''' designa unha [[formación vexetal]] característica das rexións [[mediterránea]]s (''phrygana'' en [[Lingua grega|grego]]) .
==Etimoloxía e características==
O termo ''garriga'' ven da raíz preindoeuropea *kar, *gar, *kal, *gal, que significa « pedra » ou « rocha » ; por extensión « abrigo de pedra, casa, fortaleza, aldea » ; orixinando ''guarric'' en [[celta]]; ''garric'' en [[lingua occitana|occitano]], « árbore de rocha », termo que nomea un tipo [[carrasco]]; catalán ''garriga''; italiano ''gariga''. As palabras, topónimos ou usuais en Francia, [[Gard]], [[Carcassonne]], [[karst]], [[calanque]], [[chalet]], [[clapier]], [[crau]], [[grave]], [[garoupe]] derivan desas raíces.
A ''garriga'' é unha formación vexetal baixa, máis ou menos difícil de penetrar, constituída principalmente de [[arbustos]] resistentes á sequidade, formando monte baixo espiñoso. Esta formación é o resultado da degradación do bosque de ''[[Quercus]]'' (''Quercus pubescens'', ''Quercus ilex''), provocada por cabras e ovellas, a acción antrópica e o lume, actuando desde hai máis de 5000 anos.
A ''garriga'' é a terreo calcario o que o [[maquis (botánica)|maquis]] aos terreos silíceos. Pode ser confundida doadamente co maquis baixo, mais difiren sensibelmente polo composición florística, mesmo polos distintos tons de verdes, que na ''garriga'' tende ao gris.
Algunhas formación da ''garriga'' poden mostrar un aspecto agradábel nalgúns períodos anuais, como nos momentos da floración dalgunhas especies, se o seu grao de cubrición do terreo é significativo. Nestes casos pode adquirir tons azuis-violáceos en formacións ricas en [[romeu]], e violáceo se predomina a [[cantroxo]] (''Lavandula stoechas''), amarelo se abonda en [[Helicriso]], en arbustos de [[xesta]] (Genista sp) e [[Calycotomae]]. Mais grande parte do ano semella desolada, sobre todo se ocupa grandes superficies. Outra característica típica da garriga é o intenso perfume que emana das inúmeras especies aromáticas que a compoñen, especialmente, a parte das citadas, plantas das familias das [[Labiatae]] e das [[Asteraceae]]. A vexetación herbácea está sobre todo representada por plantas anuais, moitas espiñosas, sen que falten as perennes, como plantas bulbosas.
==Historia==
A ''garriga'' non foi sempre o ermo árido que coñecemos. Outrora foi lugar dunha importante actividade.
Sen falar dos innúmeros vestixios [[prehistoria|prehistóricos]] e medievais: ([[megálito]]s, castelos, cavernas fortificadas, ermidas...), os rabaños de cabras e ovellas pastaban aí, os vidreiros alimentaban os seus fornos cos a madeira proveniente das fragas da ''garriga'', os carboeiros pinchaban as árbores para fabricar carbón para as cidades, buscábase a cortiza para preparar os coiros, e montes enteiros eran rozados para plantar oliveiras ou viñedos.
Toda esa actividade declinou con a chegada da revolución industrial, e co éxodo rural que a acompañaría posteriormente. As rozadas para usos humanos e gandeiros diminuíron progresivamente, e a vexetación recobrou terreo mesmo nos camiños.
==Especies vexetais==
Entre as plantas típicas da ''garriga'' áchanse:
* o [[aphyllantho de Montpellier]] (''Aphyllanthes monspeliensis'')
* o [[érbedo]] (''Arbutus unedo''),
* o [[abrótega]] (''Asphodelus''),
* ''Cneorum tricoccon''
* un tipo de [[carrasco]] (''Quercus coccifera''),
* a [[enciñeira]] (''Quercus ilex''),
* o [[cabrifollo]] (''Lonicera etrusca'', ''Lonicera implexa''),
* un tipo de [[esteba]] (''Cistus albidus''),
* a [[leiterena]] (''Euphorbia''),
* ''[[Helichrysum italicum]]''
* ''[[Helichrysum microphyllum]]''
* o [[cantroxo]], ''[[Lavandula stoechas]]''
* ''[[Phillyrea angustifolia]]'',
* ''[[Phillyrea latifolia]]'',
* a [[xilbarbeira]] (''Ruscus aculeatus''),
* o [[xenebreiro]] oxicedro ou catanus (''Juniperus oxycedrus''),
* o [[xenebreiro de Fenicia]] (''Juniperus phoenicea),
* a [[xesta escorpión]] (''Genista scorpius''),
* o [[lentisco]] (''Pistacia lentiscus''),
* ''Rhamnus alaternus'',
* a [[oliveira]] brava (''Olea europaea sylvestris''),
* as [[orquídea]]s ([[ophrys]]),
* o [[escornacabras]] (''Pistacia terebinthus''),
* o [[romeu]] (''Rosmarinus officinalis''),
* a [[silvamar]] (''Smilax aspera''),
* o [[tomiño]] (''Thymus vulgaris'').
* as [[xesta]]s, ''[[Genista]] spp.
==Véxase tamén==
===Outros artigos===
* [[Maquis mediterráneo]].
* [[Vexetación de Europa]].
[[Categoría:Botánica]]
[[Categoría:Xeografía]]
[[Categoría:Termos botánicos]]
[[ca:Garriga]]
[[cs:Garrigue (vegetace)]]
[[da:Garrigue]]
[[de:Garigue]]
[[el:Φρύγανα]]
[[en:Garrigue]]
[[eo:Garigo]]
[[es:Garriga]]
[[fi:Garigue]]
[[fr:Garrigue]]
[[hr:Garig]]
[[it:Gariga]]
[[ka:გარიგა]]
[[la:Phrygana]]
[[nl:Garrigue]]
[[oc:Garriga]]
[[pl:Garig]]
[[ru:Гарига]]
[[sr:Гарига]]
[[tr:Garig]]
| |||