Caio Mario: Diferenzas entre revisións

{{enusoortografía}}

'''Caio Mario''' (en [[latín]] ''Gaius Marius''), nado en [[Arpino]] no ano [[-157|157 a.C.]] e finado en [[Roma]] o [[13 de xaneiro]] do ano [[-86|86 a.C.]], foi un político e militar [[Imperio Romano|romano]], chamado ''o terceiro fundador de Roma'' polos seus éxitos militares.<ref>Os dous fundadores anteriores foran o propio Rómulo e [[Marco Furio Camilo]], que expulsou de Italia ós galos</ref> Foi elexidoelixido [[cónsul romano|cónsul]] sete veces ó longo da súa vida, algo sen precedentes na historia de Roma. Tamén salientou polas [[Reformas de Mario|reformas]] que impusouimpulsou nos [[Exército romano|exércitos romanos]], autorizando o reclutamentorecrutamento de cidadáns sen terras e reorganizando a estrutura das [[lexión romana|lexións]], ás que dividiu en [[Cohorte romana|cohortes]].

Existe unha lenda sobre a infancia de Mario que conta que, cando aínda era un adolescente, atopou un niñóniño dunha [[aguia]] con sete pitiños no seu interior. Posto que as águiasaguias considerábanse animais sagrados de [[Xúpiter (deus)|Xúpiter]], o deus supremo do romanos, isto foi considerado a posteriori como un presaxio que predicía a súa elección como [[cónsul romano|cónsul]] sete veces. Mais tarde, como cónsul, decretou que a aguia fose o símbolo do [[SPQR|senado e o pobo de Roma]].

Iniciou a súa carreira militar na guerra fronte ós [[celtíberos]], na que botou varios anos antes da chegada de [[Publio Cornelio Escipión Emiliano]]. Adaptouse axiña á disciplina que Escipión Emiliano impuxo nas tropas cando chegou e, novamente segundo [[Plutarco]], Mario causoulle boa impresión ó xeneral, gañando varias condeconracións. Foi Escipión quen animou a Mario a emprender a carreira pública a pesar da súa condición de "home novo". Nesta etapa, Mario presentouse ás eleccións de [[tribuno militar]]. Segundo [[Salustio]], malia que Mario era un descoñecido para os electores, as tribustribos elexíronoelixírono polos seus méritos militares.

A familia de Mario era cliente da importantísimaimportante familia dos Cecilios Metelos, e o xovenxove contou co apoio de [[Quinto Cecilio Metelo o Numídico]] para poder gañar as eleccións para [[Tribuno da plebe]] no ano [[-120|120 a.C]]. Mario ingresou no [[senado romano|senado]], pois tódalas persoas que tivesen ocupado ese posto, podían ocupar un sitio nesa asemblea. O contacto con Cecilio Metelo tamén indica que a familia de Mario non eran simples traballadores.

Durante o tempo que ocupou o posto de tribuno, Mario xa manifestou os rasgos contradictorioscontraditorios que ían marcar a súa futura acción política. Así, ó mesmo tempo que se enfrontaba á nobreza e ó seu propio protector cunha proposta de lei que pretendía restarlle poder á oligarquía nas votacións, tamén actuaba contra o pobo opoñéndose a unha lei que pretendía aumentar o reparto de trigo entre a plebe. Descoñécese se Mario actuou así por interese propio ou para beneficiar á orde ecuestre.

De calquera xeito, a súa carreira política sufriu unha parálise temporal, presentándose e perdendo as eleccións para [[edil curul]] e [[edil plebeioplebeo]]. Esta derrota foi, en parte, debida á súa nova enemistade coa familia Metelo. De boas a primeiras semellaba que a súa modesta orixe impedía que Mario puidese chegar ás altas maxistraturas, pero no ano [[-116|116 a.C.]] foi elexidoelixido [[pretor]]. As condicións da súa vitoria foron tan dubidosas que foi xuzgadoxulgado por sobornarsubornar a algúns votantes. Mario gañou o xuizo, e polo tanto acadou o posto de pretor en Roma.

Despois dun ano de pretor en Roma, Mario foi enviado a gobernar a [[Hispania Ulterior]] en calidade de propretor. Alí tomou parte nalgún enfrontamento militar de pouca relevancia, sen recibir ningún triunfo á súa volta. Tampouco tivo a oportunidade de acadar fama nin riquezas no cargo. Dado que nesa época era cotiá que o posto de gobernador en Hispania durase 2 anos, foi sustituidosubstituído no ano [[-113|113 a.C]].

A pesar de fachendearse dicindo que podía rematar coa guerra axiña, esta aínda había durar tres anos mais, o cal pode indicar que Metelo tiña actuado de xeito honesto coa única táctica posible, fronte a un enimigoinimigo astuto e ben coñecedor das [[guerrilla]]s, nun territorio que favorecía ós númidas. A estratexia de Mario non era diferente da que levara a cabo Metelo, deténdose en asedios ás prazas fortes, coas que Iugurta xa contaba para frear o avance romano. Somentendo á pillaxe e á destrución o territorio enimigoinimigo, Mario avanzou, nunca lenta marcha cara o oeste, ate os confíns do reino númida coa Mauritania, onde Iugurta ía sendo acurralado. Pero malia os repetidos éxitos militares de Mario, Iugurta conseguía sempre fuxir dos romanos e continuar coa loita.

Ao final Mario recurriu á traicióntraizón para lle poder poñer fin á guerra. O seu cuestor nesas datas era [[Lucio Cornelio Sila]], fillo dunha familia patricia vida a menos. Malia que Mario non estaba contento tendo que aceptar ó inesperto Sila ocupando un cargo desa responsabilidade, pois non tiña experiencia militar previa, este demostrou a súa competencia como líder militar. Posto que os combates desta guerra estaban cada vez mais preto dos territorios do reino de Mauritania, o seu rei, [[Bocco]], que era sogro de Iugurta, rachou coa súa neutralidade, que tanto Metelo coma Mario acadaran con penosas negociacións. Dese xeito, o rei Bocco de Mauritania pasaba a ser un aliado militar do seu xenro Iugurta. Así, a finais do ano [[-106|106 a.C.]], tralo seu segundo ano de campaña en África, Mario retirouse ós seus cuarteis de inverno no leste, e alí foi atacado polas forzas conxuntas dos dous monarcas africanos. No ano [[-105|105 a.C.]] reanudáronse os contactos con Bocco, que tiña preocupacións por mor dos avances romanos, e Sila acadou a rachadura da coalición entre el e Iugurta, solicitando Bocco a paz entre Mauritania e Roma. Así foi como Sila convenceu a Bocco para tenderlle unha trampa a Iugurta, confiado aínda na amizade co seu sogro.

Debido a esta vitoria bélica, Mario acadou o alcume de "Raposo de Arpino". No ano [[-104|104 a.C.]] Caio Mario celebrou un [[triunfo romano|triunfo]] en [[Roma]] pola súa vitoria sobre Iugurta, quen foi executado na cerimonia. Ese mesmo día comezou un novo consulado para o cal fora elexidoelixido mesmo estando ausente, feito totalmente irregular.

{{referenciasListaref}}