Palmeira (botánica): Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
|||
Liña 38:
=== Flores ===
[[Inflorescencia]]s, xeralmente axilares, grandes, paniculadas e envoltas por [[bráctea]] desenvolvida na forma de quilla que moitas veces son leñosas. As [[flor]]es son numerosas, pequenas,
== Taxonomía ==
* Na [[sistema de Jussieu|clasificación taxonómica de Jussieu]] ([[1789]]), '''''Palmae''''' é o nome
A familia foi recoñecida pola APG III (2009<ref name="APG III 2009" />), o Linear APG III (2009<ref name="LAPG III 2009" />) asignoulle o número de familia 76. A familia xa fora recoñecida pola APG II (2003).
No sistema APG III atópase na orde monotípica Arecales, subclase [[Commelinidae]], clase [[Monocotyledoneae]]. O [[sistema de clasificación APG II]], que non emprega [[nomenclatura botánica|nomes formais]] por riba do nivel de orde, ubicábaa dentro do [[clado]] das [[comelínida]]s, que se mantiña dende a publicación do [[sistema APG]] de 1998 até a actualidade.
Sistemas anteriores ubicaban o grupo na [[subclase]] Arecidae ([[sistema Cronquist|Cronquist]], 1981) ou na superorde Arecanae ([[sistema Dahlgreen|Dahlgreen]], [[sistema Thorne|Thorne]]).
O nome Arecales, formado dacordo ás normas do [[Código Internacional de Nomenclatura Botánica]] a partir do xénero tipo ''[[Areca]]'' (que inclúe a palma de betel, ''[[Areca catechu]]'') é de uso relativamente recente. As nomenclaturas tradicionais usaban o [[nome descritivo]] Principales, do latín ''as primeiras''.
Como excepción á [[Nomenclatura (bioloxía)|regra de prioridade]], para esta familia pódense aínda utilizar os antigos nomes usados por [[Carl von Linné|Linneaus]]: Palmae para a familia e Principales para a orde. Os nomes Palmáceas ou Palmaceae son rexeitados polo [[Código Internacional de Nomenclatura Botánica]]. Son chamadas palmeiras, ás veces palmas, en Galicia.
A extensa familia posúe 200 xéneros, 2780 especies. Os xéneros máis representados son ''[[Calamus (palma)|Calamus]]'' (370 especies), ''[[Bactris]]'' (200 especies), ''[[Daemonorops]]'' (115 especies), ''[[Licuala]]'' (100 especies), e ''[[Chamaedorea]]'' (100 especies).
A seguir, algúns xéneros da familia, con algunhas das súas especies, a súa autoría botánica e os nomes comúns, principalmente segundo se utilizan nos distintos países de fala hispana e lusa (principalmente as designacións nas linguas propias do Brasil, de onde son oriundas).
* ''[[Acrocomia]]'' - Macaúba (Brasil).
* ''[[Aiphanes]]''
:: ''[[Aiphanes caryotifolia]]'' <small>([[H.B.K.]]) [[J.C.Wendl.]] </small> - ''Mararay'' (Venezuela, Ecuador e Colombia)
* ''[[Areca]]'', palmeira de betel.
* ''[[Arenga (botánica)|Arenga]]''
* ''[[Astrocaryum]]''
:: ''[[Astrocaryum aculeatissimum]]'' - Brexaúva; ''Brejaúva'' (Brasil).
:: ''[[Astrocaryum aculeatum]]'' <small>[[G.Mey.]]</small> - Tucumá; ''Tucumã'' (Brasíl); ''Cumare'' (Venezuela e Colombia)
:: ''[[Astrocaryum gynacanthum]]'' - Mumbaca.
:: ''[[Astrocaryum jauari]]'' - Xuarí; ''Juari'' (Brasil).
:: ''[[Astrocaryum standleyanum]] '' - Guerregue, ''Wérregue'', ''Chunga'' (Chocó).
:: ''[[Astrocaryum vulgare]] '' - Tucún; ''Tucum'' (Brasil).
* ''[[Attalea]]'' - Pizaba. ''Piçava'' (Brasil).
* ''[[Bactris]]''
:: ''[[Bactris gasipaes]]'' <small>[[Kunth]]</small> - Pupuña. ''Pupunha'', ''pupunheira'' (Brasil); ''Chontaduro'' (Perú, Colombia e Venezuela)
:: ''[[Bactris brongniartii]] '' - Cubarro, palma de Cubarro, albarico.
:: ''[[Bactris guineensis]]'' <small>([[L.]]) [[H.E.Moore]]</small>
* ''[[Borassus]]''
* ''[[Butia]]'' - Butiá.
* ''[[Ceroxylon]]''
* ''[[Cocos nucifera]]'' <small>[[L.]]</small> - coco, coqueiro. ''Coco-da-bahia'' (Brasil).
* ''[[Copernicia]]''
::''[[Copernicia australis]]'' - Carandá.
::''[[Copernicia prunifera]]'' - Carnaúba, carnaubeira, carnaíba.
::''[[Copernicia tectorum]]''- ''Sará'', ''palmiche'' (Colombia e Venezuela)
* ''[[Chamaedorea]]''
:: ''[[Chamaedorea pauciflora]]'' - ''Iakake'' (''Miraña'')
* ''[[Chamaerops]]''
:: ''[[Chamaerops humilis]]'' <small>L.</small>: palmito (España).
* ''[[Desmoncus]]''
:: ''[[Desmoncus polyacanthos]]'' -''Matamba'', ''Bejuco alcalde'' (Venezuela e Colombia)
:: ''[[Desmoncus mitis]]''- Ataxadanta. ''Atajadanta'' (Amazonas).
* ''[[Elaeis]]''
:: ''[[Elaeis guineensis]]'' <small>[[Jacq.]]</small> - Palma de aceite, palma de Guinea, dendeceiro. ''Dendezeiro, palmeira-de-óleo-africana, aabora, aavora, palma-de-guiné, dendém'' (en Angola), ''palmeira-dendém'' ou ''coqueiro-de-dendê''.
:: ''[[Elaeis oleifera]]'' <small>([[H.B.K.]]) [[Santiago Cortes|Cortes]]</small> - ''Nolí'' (Venezuela e Colombia)
* ''[[Euterpe]]''
:: ''[[Euterpe edulis Martius]]'' - Izara, palmito doce, palmiteiro. ''Içara, juçara, jiçara, palmito-juçara, palmito-doce, palmiteiro'' e ''ripeira'' (Brasil).
:: ''[[Euterpe oleracea]]'' - Azaí. ''Açaí, uaçaí, açaí-branco, açaí-do-pará, açaizeiro, coqueiro-açaí, iuçara, juçara, palmiteiro, palmito, piná'' e ''tucaniei'' (Brasil).''Murrapo, Palmito, Naidí, Palmiche, Manaca'' (Colombia e Venezuela).
:: ''[[Euterpe precatoria]]'' - ''Asaí, Palmiche, Palma Manaca'' (Colombia e Venezuela)
* ''[[Geonoma]]''
:: ''[[Geonoma deversa]]'' - ''Goguire de centro de monte'' (Uitoto), ''Tataba'' (Miraña)
:: ''[[Geonoma macrostachys]]'' - ''Ucsha'' (Ecuador), ''Palmiche'' (Perú)
* ''[[Iriartea]]''
:: ''[[Iriartea deltoidea]]'' - ''Bombona, Bombonaje, Corneto, Trompeto, Barrigona, Cachudo'' (Venezuela e Colombia)
* ''[[Jessenia]]'' <small>[[H.Karst.]]</small>
:: ''[[Jessenia bataua]]'' <small>[[Max Burret|Burret]]</small> Nome correcto: ''Oenocarpus bataua''
* ''[[Jubaea]]''
:: ''[[Jubaea chilensis]]'' <small>([[Juan Ignacio Molina|Molina]]) [[Baill.]]</small> (Chile)
* ''[[Jubaeopsis]]''
:: ''[[Jubaeopsis caffra]]'' <small>[[Becc.]]</small> - Palmeira do Pondo.
* ''[[Howea]]''
:: ''[[Howea forsterana]]'' <small>([[C.Moore]] & [[F.Muell.]]) Becc.</small>
* ''[[Leopoldina]]''
:: ''[[Leopoldina piassaba]]''- Piasaba. ''Chiquichiqui'' (Colombia), ''Málama'' (Vaupés), ''Piassava'' (Brasil), ''Fibra''.
* ''[[Lepidocaryum]]''
:: ''[[Lepidocaryum tenue]]'' - ''Pui, Caraná, Erere'' (Uitoto)
* ''[[Livistona]]''
:: ''[[Livistona australis]]'' <small>([[R.Br.]]) [[Mart.]]</small>
* ''[[Lodoicea]]''
:: ''[[Lodoicea maldivica]]'' - Coco das Seicheles. ''Coco de mer'' (Seychelles), ''Coco de mar'' (español).
* ''[[Manicaria]]''
:: ''[[Manicaria saccifera]]'' <small>[[Gaertn.]]</small> - Napa (Panamá y Colombia) o Cabecinegro (Colombia)
* ''[[Mauritia]]'' - Buritís.
:: ''[[Mauritia minor]]'' <small>Burret</small>
:: ''[[Mauritia flexuosa]]'' <small>[[L.f.]]</small> - Burití. ''Moriche'' (Venezuela), ''Canangucha'' (Colombia), ''Aguaje'' (Ecuador). ''Buriti, coqueiro-buriti, buritizeiro, miriti, muriti, muritim, muruti, palmeira-dos-brejos, carandá-guaçu'' e ''carandaí-guaçu'' (Brasil).
* ''[[Oenocarpus]]'' <small>[[Mart.]]</small>
:: ''[[Oenocarpus bataua]]''- Seje, Milpesos (Colombia), Milpé, Komaña (Uitoto), Ungurahua (Perú)
* ''[[Orbignya]]'' <small>[[Mart.]] ex [[Endl.]]</small> - Babazú. ''Babaçu'' (Brasil).
* ''[[Phytelephas]]'' <small>[[James Cook|Cook]]</small>
:: ''[[Phytelephas seemanii]]'' - ''Tagua, Palma Tagua. Palma de marfil''.
* ''[[Phoenix (xénero)|Phoenix]]''
:: ''[[Phoenix canariensis]]'' <small>[[Chabaud]]</small>- [[Palmeira das Canarias]].
:: ''[[Phoenix dactylifera]]'' <small>[[L.]]</small> - [[Datileira]].
* ''[[Raphia]]'' - Palmeiras da rafia
* ''[[Rhapis]]'' <small>[[L.f.]]</small>º Palmeira rafis, palmeira dama.
* ''[[Roystonea]]'' <small>[[O.F.Cook]]</small>
** ''[[Roystonea regia]]'' <small>H.B.K.</small> - Palmeira real cubana
** ''[[Roystonea oleracea]]'' <small>[[O.F.Cook]]</small> - Palmeira imperial, palmeira real. ''Chaguaramo'' (Venezuela).
* ''[[Sabal]]'' <small>[[Adans.]]</small> - Sabal.
* ''[[Salacca]]'' <small>[[Reinw.]]</small>
* ''[[Syagrus]]''
:: ''[[Syagrus romanzoffiana]]'' - Xeribá. ''Jerivá, baba-de-boi, coco-catarro, coqueiro, coqueiro-jerivá, coquinho-de-cachorro'' e ''jeribá'' (Brasil).
:: ''[[Syagrus cearensis]]'' - Catolé.
* ''[[Trachycarpus]]'' <small>[[L.]]</small>
:: ''[[Trachycarpus fortunei]]'' <small>([[Hook.]]) [[H.Wendl.]]</small>
* ''[[Veitchia]]'' <small>[[H.Wendl.]] in [[Seem.]]</small>
* ''[[Wallichia]]'' <small>[[Roxb.]]</small>
* ''[[Washingtonia]]'' <small>[[H.Wendl.]]</small>
:: ''[[Washingtonia filifera]]'' <small>([[Jean Jules Linden|Linden]]) [[H.Wendl.]]</small> Palmeira de saia, palmeira de California.
:: ''[[Washingtonia robusta]]''
* ''[[Weittinia]]''
A clasificación a seguir foi proposta por [[N.W.Uhl]] e [[J.Dransf.|J.Dransfield]] en 1987 en ''Genera palmarum: unha clasificación baseada no traballo de [[H.E.Moore|Harold E. Moore, Jr.]]'' (pero ver novas clasificacións como a de [[Asmussen]] ''et al.'' 2006<ref name="Asmussen et al. 2006" />):
A lista de todos os xéneros da familia botánica Arecaceae en [[Anexo:Xéneros e tribos de Arecaceae]].
=== Sinonimia ===
[[Sinonimia (bioloxía)|Sinonimia]], segundo o [[Angiosperm Phylogeny Website|APWeb]]<ref name="APW" /> (visitado en xaneiro de 2009):
* de Arecales: '''Cocosales''' <small>[[Dumort.]]</small> - '''Arecanae''' <small>[[Takht.]]</small> - '''Arecidae''' <small>Takht.</small> - '''Phoenicopsida''' <small>[[Brongn.]]</small>
* de Calamoideae: '''Calamaceae''' <small>[[Perleb]]</small>, '''Lepidocaryaceae''' <small>[[O.F.Cook]]</small>
* de Nypoideae: '''Nypaceae''' <small>[[Le Maout]]</small> & <small>[[Decne.]]</small>
* de Coryphoideae: '''Borassaceae''' <small>[[Schultz Sch.]]</small>, '''Coryphaceae''' <small>Schultz Sch.</small>, '''Phoeniciaceae''' <small>Burnett</small>, '''Sabalaceae''' <small>Schultz Sch.</small>
* de Ceroxyloideae: '''Phytelephaceae''' <small>[[Perleb]]</small>,
* de Arecoideae: '''Acristaceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Ceroxylaceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Chamaedoraceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Cocosaceae''' <small>[[Schultz Sch.]]</small>, '''Geonomataceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Iriarteaceae''' <small>O.F.Cook</small> & <small>[[Doyle]]</small>, '''Malortieaceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Manicariaceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Pseudophoeniciaceae''' <small>O.F.Cook</small>, '''Synechanthaceae''' <small>O.F.Cook</small>
== Galería de fotos ==
| |||