Wikipedia

Poiquilotermo: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
Edición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
Nova páxina: "{{en uso}} thumb|250 px|right|A [[ra vermella (''Rana temporaria'') é un animal poiquilotermo.]] [[Ficheiro:Nacktmull.jpg|thumb|250 px|right|[[Ra..."
 
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
1ª ed. realizada con información das ca:wiki, en:wiki e pt:wiki.
Liña 1:
{{en uso}}
[[Ficheiro:Bgbo frosch ies.jpg|thumb|250 px|right|A [[ra vermella]] (''Rana temporaria'') é un animal poiquilotermo.]]
[[Ficheiro:Nacktmull.jpg|thumb|250 px|right|[[Rata toupa espida]] (''Heterocephalus glaber'').]]
Un '''poiquilotermo''' <ref>Do neoloxismo grego ποικιλόθερμος ''poiquilótermos'', formadaformado cos termos do [[lingua grega|grego antigo]] ποικίλος ''poikílos'', "variábel", "cambiante", e θερμός ''thermós'', "quente". [http://www.komvos.edu.gr/dictonlineplsql/simple_search.display_full_lemma?the_lemma_id=34505&target_dict=1 Triantafyllidis Online Lexicon ποικιλόθερμος]</ref> é un [[ser vivo|organismo]] cuxa temperatura interna varía considerabelmente. Este termo é o oposto a [[homeotermo]], que é como se cualifica a un organismo que mantén a [[homeóstase]] térmica.
 
Normalmente a variación da temperatura corporal é consecuencia da variación da temperatura ambiente. Desta forma, o corpo do animal permanece cunha temperatura variábel, consonte á que existe no medio ambiente onde está inserido, ou ben ten hábitos comportamentais que lleslle permitenpermite manter a súa temperatura en niveis aceptábeis para o seu organismo.
 
Moitos animais [[ectotermia|ectotérmicos]] terrestres son '''poiquilotérmicos'''.<ref>Hildebrand, M.; G. E. Goslow, Jr. e V. Hildebrand (2001): ''Analysis of vertebrate structure''. New York: John Wiley & Sons. ISBN 0471295051, p. 429.</ref> Porén, algúns [[ectotermo]]s que permanecen en ambientes de temperatura constante manteñen, por iso, unha temperatura interna constante (é dicir, son [[homeotermo]]s). É isto o que xustifica que moitas veces o termo "animal poquilotermo" (e a súa condición, a '''poiquilotermia''') sexa máis útil que a expresión vernácula ''animal de sangue frío'' que ás veces se utiliza para referirse aos ectotermos de maneira máis xeral.
 
Os animais poiquilotérmicos inclúen tipos de [[vertebrado]]s, especificamente aosos [[peixe]]s, [[anfibio]]s e [[réptil]]es, así como un gran número de [[invertebrado]]s. A [[rata toupa espida]] (''Heterocephalus glaber'') é o único [[mamífero]] que se cre que é poiquilotérmico.<ref> Daly, T. J. M.; Williams, L. A. e Buffenstein, R. (1997): "Catecholaminergic innervation of interscapular brown adipose tissue in the naked mole-rat (Heterocephalus glaber)". ''Journal of Anatomy'', '''190''': 321-326.</ref> <ref>Sherwin, C. M. (2010): "The Husbandry and Welfare of Non-traditional Laboratory Rodents". In ''UFAW Handbook on the Care and Management of Laboratory Animals'', R. Hubrecht e J. Kirkwood (Eds). Wiley-Blackwell. Capítulo 25, pp. 359-369.</ref>
 
== Fisioloxía ==
[[Ficheiro:Homeothermy-poikilothermy.png|thumb|250 px|right|Relación entre a temperatura corporal e a enerxía dispoñíbel dun poiquilotermo (un [[lagarto]], esquerda) e un homeotermo (un [[rato]], dereita).]]
Para unhaalgunhas reacciónreaccións químicaquímicas importanteimportantes, os poiquilotermos poden ter de 4 a 10 sistemas de [[enzima]]s que operan a diferentes temperaturas.<ref>Cavalier-Smith, T. (1991): "Coevolution of vertebrate genome, cell and nuclear sizes", in G. Ghiara ''et. al'' (eds.) ''Symposium on the evolution of terrestral vertebrates''. Modena: Muchi, pp. 51-58.</ref> Por iso os poiquilotermos frecuentemente teñen [[xenoma]]s máis grandes e máis complexos que os homeotermos que ocupan o mesmo [[nicho ecolóxico]]. As [[ra]]s son un exemplo notábel deste efecto.<ref>Ryan Gregory, T. (2002): "Genome size and developmental complexity". ''Genetica'' '''115''' (1): 131–146.</ref>
 
Polo feito de que o seu metabolismo é variábel e xeralmente por debaixo do dos animais homeotérmicos, actividades sostidas que requiren moita enerxía como o [[voo]], o gasto de enerxía en grandes animais ou o feito de terteren un [[cerebro]] grande, vai más alá que nos animais poiquilotérmicos.<ref>Willmer, P., Stone, G. & Johnston, I. A. (2000): ''Environmental physiology of animals''. London: Blackwell Science Ltd. ISBN 063203517X</ref>
 
O [[metabolismo]] dos poiquilotermos favorece estratexias, tales como deitarse e esperar na caza, en lugar de perseguir presas animais de maior tamaño, cun alto custo en movemento. Como non utilizan o seu metabolismo para quentar ou arrefriar o seu corpo, os requerimentos de enerxía total ao longo do tempo son baixos. Para un mesmo peso corporal, os poiquilotermos necesitan por termo medio unha décima parte da enerxía que necesitan os homeotermos.<ref>Campbell, N. A., Reece, J. B. ''et al''. (2002): ''Biology''. 6th edition. Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc.</ref>
 
== Adaptacións nos poiquilotermos ==
[[Ficheiro:NileCrocodile.jpg|thumb|250 px|right|[[Crocodilo do Nilo|Crocodilos do Nilo]] (''Crocodylus niloticus'') quentándose ao sol.]]
[[Ficheiro:Hawaii turtle 2.JPG|thumb|250 px|right|[[Tartaruga mariña verde]] (''Chelonia mydas'').]]
 
Algunhas adpatacións para o control da temperatura son de comportamento:
* As [[serpe]]s e [[lagarto]]s toman ''baños de sol'' sobre pedras nas primeiras horas da mañá e no solpor, e buscan refuxios frescos ao mediodía.
* Os [[crocodilo]]s entran na auga ao anoitecer, xa que esta mantén máis a temperatura e se encontra máis quente que o aire exterior e, ao amencer, saen cos primeiros raios de sol e quedan quietos, coa boca aberta, para teren máis superficie en contacto directo cos raios solares.
* As [[formiga]]s adoitan construír túneles superficiais nos seus formigueiros debaixo de grandes pedras que están expostas ao sol pola súa cara superior. As pedras, en xeral, teñen maior inercia térmica que o solo do arredor, captan a calor, retéñena máis tempo e transmítena máis lentamente ao ambiente. As formigas logran así unha maior temperatura e estabilidade térmica nas zonas do formigueiro baixo a pedra.
* Os [[peixe]]s que se colocansitúanse a diferentes niveis de profundidade nas augas onde habitan, para así encontrar a temperatura ideal.▼
* Os animais que viven en [[deserto]]s, que se enterranentérranse debaixo da area durante oas horas centrais do día, para evitaren a excesiva diacalor.▼
* OsPorén, os [[túnidos]] son capaces de quentar todo o corpo a través dun mecanismo de intercambio de calor denominado ''[[rete mirabile]]'', que os axuda a manter a calor no corpo, e reducen ao mínimo a súa perda de calor a través das [[nyesgalada]]s. EllsAsí tambémesmo, tenenteñen elsos seusmúsculos músculsque nedantinterveñen propna delnatación centrecerca deldo centro do seu coscorpo en lloclugar de propcerca deda la superfíciesuperficie, lao qualque cosaminimiza minimitzaa la pèrduaperda de calor.▼
* A [[xigantotermia]] consiste en utilizar unha baixa proporción de superfície con respecto ao volume para minimizar a perda de calor, o que se consigue co aumento do tamaño corporal (debido á consecuente diminuciuón da relaciuón superficie/volume), como no caso das [[Tartaruga mariña|tartarugas mariñas]].
 
== Ecoloxía ==
▲* Os [[peixe]]s que se colocan a diferentes niveis de profundidade nas augas onde habitan, para así encontrar a temperatura ideal.
Para un poiquilotermo é fácil, comparativamente, acumular suficiente enerxía para reproducirse. Nun mesmo nicho ecolóxico, os poiquilotermos adoitan teren xeracións máis curtas que os homeotermos, de semanas en lugar de anos. Tal ocorre en animais con papeis ecolóxicos similares como os [[gato]]s e as [[serpe]]s.
▲* Os animais que viven en [[deserto]]s, que se enterran debaixo da area durante o dia.
* Os [[insecto]]s que quecen os seus músculos de voo facéndoos vibrar no mesmo lugar onde están.
 
Esta diferenza en requerimento enerxético tamén significa que un nicho dado dun sistema ecolóxico determinado pode suportar máis densidade de animais poiquilotérmicos que de homeotérmicos.<ref>Steen, J. B.; Steen, H. & Stenseth, N. C. (1991): "Population Dynamics of Poikilotherm and Homeotherm Vertebrates: Effects of Food Shortage". ''Oicos'' '''60''' (2): 269-272. [http://www.jstor.org/stable/3544877 resume]</ref> Isto reflíctese na relación [[depredación|depredador/presa]], que normalmente é máis alta na [[fauna]] poiquilotérmica que na homeotérmica. Así mesmo, nun nicho dado, os homeotermos frecuentemente levan aos seus competidores poiquilotérmicos á extinción, porque os homeotermos poden recoller alimento durante unha fracción máis grande de cada dia. Por exemplo, as [[hiena]]s adoitan cazar de noite, mentres que os poiquilotermos normalmente non poden facelo.
▲* Os [[túnidos]] son capaces de quentar todo o corpo a través dun mecanismo de intercambio de calor denominado ''[[rete mirabile]]'', que os axuda a manter a calor no corpo, e reducen ao mínimo a perda de calor a través das [[nyes. Ells també tenen els seus músculs nedant prop del centre del seu cos en lloc de prop de la superfície, la qual cosa minimitza la pèrdua de calor.
* La [[Gigantotèrmia]] consisteix en utilitzar una baixa proporció de superfície i volum per minimitzar la pèrdua de calor, com en les [[Tortuga marina|tortugues marines]].
 
Os poiquilotermos teñen éxito nalgúns nichos, como as illas e os desertos cálidos, ou en [[biorrexión]]s diferenciadas (como a cunca do [[río Amazonas|Amazonas]]). Estes [[bioma]]s a miúdo non teñen suficientes alimentos para soportar unha poboación viábel de homeotermos que críen. Nestes hábitats poiquilotermos como os grandes [[lagarto]]s, [[ra]]s e [[cangrexo]]s substitúen a homeotermos como [[aves]] e [[mamífero]]s.
==Nínxol ecològic==
Per a un poiquiloterm és fàcil comparativament acumular suficient energia per a reproduir-se. Dins un mateix nínxol ecològic, els poiquiloterms sovint tenen la durada de les f¡generacions més curta que els homeoterms; setmanes en lloc d’anys. Tal cosa s’aplica fins i tot a animals amb papers ecològics similars com els [[gat]]s i les [[serp]]s.
Aquesta diferència en requeriment energètic també significa que un nínxol donat d’un sistema ecològic donat pot suportar més densitat d’animals poiquilotèrmics que d’homeotèrmics.<ref>Steen, J.B, Steen, H. & Stenseth, N.C. (1991): Population Dynamics of Poikilotherm and Homeotherm Vertebrates: Effects of Food Shortage. OICOS Vol. 60, No 2 (March, 1991), pp 269-272. [http://www.jstor.org/stable/3544877 summary]</ref> Això queda reflectit en la relació predador/presa que normalment és més alta en la fauna poiquilotèrmica que en la homeotèrmica. Tanmateix, en un nínxol donat, els homeoterms sovint porten els seus competidors poiquilotèrmics a l’extinció perquè esl homeoterms poden recollir aliment per una fracció més gran de cada dia. Per exemple, la [[hiena]] sovint caça de nit i en canvi els poiquiloterms normalment no poden fer-ho.
 
== En medicina ==▼
Els poiquiloterms tenen èxit en alguns nínxols, com les illes i les deserts càlids, o en [[bioregió|bioregions]] diferenciades (com la Conca de l’[[Riu Amazones|Amazones]]). Aquest biomes sovint no tenen prou aliments per suportar una població viable d’homeoterms que criïn. En aquests nínxols esl poiquiloterms com els grans llangardaixos, [[cranc]]s i granotes substitueixen els homeoterms com són els [[ocell]]s i els [[mamífer]]s.
En [[medicina]], a perda da [[termorregulación]] normal no [[ser humano|home]] coñécese tamén como "poiquilotermia". Esta normalmente obsérvase en relación con drogas sedantes e hipnóticas. Por exemplo, os [[barbitúrico]]s, o [[etanol]] e o [[hidrato de cloral]] <ref>Droga hipnótica relativamente segura e efectiva que se usa como sedante en nenos que van a someterse a procedementos como o electroencefalograma (EEG), a tomografía axial computarizada (CAT Scan, nas súas siglas inglesas), a imaxes por resonancia magnética (MRI) e outros.</ref> poden producir este fenómeno.<ref>Leon Rosenthal (2009): "3". In Teofilo L. Lee-Chiong, ''Sleep Medicine. Essentials and Review''. Wiley-Blackwell. ISBN 0195306597, p. 12.</ref>
▲==En medicina==
En [[medicina]], la pèrdua de ka termoregulació normal en els humans es coneix també com "poiquilotèrmia". Això normalment s’observa en relació amb drogues sedants i hipnòtiques. Per exemple, [[barbitúric]]s, [[etanol]], i [[hidrat de cloral]] poden tenir aquest efecte
 
== Notas ==
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Poiquilotermo»