Cibeles: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Angeldomcer (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Lameiro (conversa | contribucións)
corrixo
Liña 1:
[[Ficheiro:Cybele bronze CdM.jpg|miniatura|Bronce representando a Cibeles, século I a.C.]]
'''Cibeles''', unha deusa de orixe frixiofrixia, foi asimilada polos romanos á grega [[Rea (deusa)|Rea]].
 
== Historia. ==
En orixe, esta deusa frixia encarnaba a fertilidade, e en certo modo, á natureza en estado salvaxe. O seu culto penetrou en Roma con bastante forza no 204 a.cC. cando os Libros Sibilinos, consultados para dete-lo perigo dunha invasión cartaxinesa durante a [[segunda guerra púnica]], ordenan o traspaso a [[Roma]] da pedra negra (betilo) de Pesinonte, en Frisia, identificado coa deusa Cibeles. Grazas á amizade de Atalio I, rei de [[Pérgamo]], a cousa puido facerse e o Betilo foi instalado nun templo levantado sobre o Palatino.
 
Cibeles, como '''Rea''' e polo tanto esposa de '''Saturno''', vendo que o seu marido devoraba tódolos seus fillos para evitar que ningún deles o destronase, e seguindo o consello da súa nai, '''Gaia''', esconde o seu fillo '''Xúpiter''' e lle da en troques unha pedra envolta cascoas roupas do bebé, logrando así salvalo.
 
== Símbolos. ==
Os seus animais protexidos eran o [[panthera leo|león]] e as [[abella]]s. Represéntase especialmente sentada nun trono e acompañada de dous leóns, que simbolizan a natureza salvaxe.
 
== Xenealoxía. ==
Cibeles é filla de '''Urano''' e [[Gaia]], o ceo e a terra, respectivamente. Na súa asimilación a '''Rea''', e esposa de Saturno e nai de [[Ceres]], [[Vesta (deusa)|Vesta]], [[Xuno]], [[Neptuno (mitoloxía)|Neptuno]], [[Plutón (deus)|Plutón]] e [[Xúpiter (deus)|Xúpiter]].
 
== Culto. ==
Dende as súas orixes frixias, '''Cibeles''' era moi coñecida e venerada no mundo antigo. Contábase que podía curar as enfermidades (ou incluso provocalas), polo que era considerada protectora do seu pobo durante a guerra.
Era adorada no monte Dyndimo, onde se atopaba a rocha que a representaba, caída segundo a lenda directamente dos ceos. Este monte atopábase na gran cidade comercial de Pessino, mencionada polo xeógrafo e historiador latino '''[[Estrabón]]'''.
 
Visto o seu carácter sanguento e orgiásticoorxiástico, e a presenciapresenza en Roma de sacerdotes eunucos, este culto, opoñéndose á relixión romana tradicional, foi xulgado altamente sospeitoso polos filósofos, que non se podianpodían adherir a esta clase de relixión. Non obstante foi florecente tanto na República coma no Imperio, onde os sacerdotes frixios, ou galos, foron substituídos por un colexio de funcionarios romanos, os Arquilagos. O Emperador en persoa encabézao.
 
Sen embargo foi forecente tanto na República coma no Imperio, onde os sacerdotes frixios, ou galos, foron substituídos por un colexio de funcionarios romanos, os Arquilagos. O Emperador en persoa encabézao.
A partir do século III un rito novo se insire sobre o culto de Cibeles: o bautismo Tauróbolo, ou sexa o sacrificio dun [[touro]] e a aspersión do seu sangue sobre os fieis. Este rito de purificación é o substituto probable dos ritos de mutilación dos crentes, rito samguentosanguento que reinaba na orixe do mito, con flaxelacións, emasculación, etc.
 
A partir do século III un rito novo se insire sobre o culto de Cibeles: o bautismo Tauróbolo, ou sexa o sacrificio dun touro e a aspersión do seu sangue sobre os fieis. Este rito de purificación é o substituto probable dos ritos de mutilación dos crentes, rito samguento que reinaba na orixe do mito, con flaxelacións, emasculación,etc.
== O mito de Cibeles e seu fillo Atis ==
A pedra negra na cal Cibeles está ritualmente presente( (o Betilo) demostra o [[arcaísmo]] do culto. En efecto, a rocha é un dos máis antigos símbolos da Nai-Terra. Entre as numerosas descricións do mito pode citarse a que fai [[Pausanias (xeógrafo)|Pausanias]], resumida por [[Mircea Eliade]]:
“Un monstro hermafrodita, Agditis, naceu dunha pedra fecundada por [[Zeus]]. Os deuses decidiron castralo e transformalo en deusa(Cibeles), da sangue do hermafrodita naceu unha [[amendoeira]], comendo unha das súas améndoas, Nana, a filla do río Sangarios, quedou preñada e deu luz aun neno, [[Atis]]. Unha vez máis, Atis celebraba o seu casamento coa filla do rei, cando Cibeles, quen lle profesaba un amor louco, se introduce na sala do festín. Os asistentes enlouqueceron colectivamente: o rei amputouse os seus xenitais;Attis cástrase baixo un [[piñeiro]] e morre.Accedendo aos rogos de Cibeles-Agditis, [[Zeus]] acepta que o corpo de Attis non se corrompa, que os seus cabelos non deixasen de medrar e que siga movendo o dedo mainiño.”
 
“Un monstro hermafrodita, Agditis, naceu dunha pedra fecundada por [[Zeus]]. Os deuses decidiron castralo e transformalo en deusa(Cibeles), da sangue do hermafrodita naceu unha [[amendoeira]], comendo unha das súas améndoas, Nana, a filla do río Sangarios, quedou preñada e deu a luz aunun neno, [[Atis]]. Unha vez máis, Atis celebraba o seu casamento coa filla do rei, cando Cibeles, quen lle profesaba un amor louco, se introduce na sala do festín. Os asistentes enlouqueceron colectivamente: o rei amputouse os seus xenitais; Attis cástrase baixo un [[piñeiro]] e morre. Accedendo aos rogos de Cibeles-Agditis, [[Zeus]] acepta que o corpo de Attis non se corrompa, que os seus cabelos non deixasen de medrar e que siga movendo o dedo mainiño.”
Mito salvaxe, sanguinario, cheo de ruído e de furor, oposto ós cultos formalistas e codificados de Roma e Grecia, a paixón de Atis está claramente inspirada no ciclo vexetativo: emasculado, Attis morre baixo un piñeiro; no outono. Cibeles percorre o país laiándose pola morte do que ama. Este último esperta grazas á intervención de Zeus(deus uraniano), e resucita co renacemento da primavera.
 
Este culto “naturista” posuía unha violencia que se acordaba co carácter extremo do clima anatolio(turco).
Mito salvaxe, sanguinario, cheo de ruído e de furor, oposto ós cultos formalistas e codificados de Roma e Grecia, a paixón de Atis está claramente inspirada no ciclo vexetativo: emasculado, Attis morre baixo un piñeiro; no outono. Cibeles percorre o país laiándose pola morte do que ama. Este último esperta grazas á intervención de Zeus (deus uraniano), e resucita co renacemento da primavera. Este culto “naturista” posuía unha violencia que se acordaba co carácter extremo do clima anatolio (turco).
 
== Os ritos de Cibeles==
As festas de Cibeles desenvólvense dende o 15 ata o 28 de marzo, no período de crecemento da vexetación.
 
O primeiro día (Canna intrat), lévanse ó templo canas cortadas, símbolo do río Sangarios cerca do cal Cibeles tería atopado a Atis. Tras sete días, os ''dendrophores'' (ou portadores de árbores) levan un piñeiro cortado (Arbor infrat). A árbore simboliza ó deus morto. Tras nove días (o 24 de marzo), chega o día do Sangue (Dies sanguinis): flaxelación, emasculación dos crentes, ofrendas á deusa.
Tras sete días, os dendrophores (ou portadores de árbores) levan un piñeiro cortado (Arbor infrat). Árbore simboliza ó deus morto.
Tras nove días ( o 24 de marzo), chega o día do Sangue (Dies sanguinis): falxelación, emasculación dos crentes, ofrendas á deusa.
 
 
 
 
 
[[Categoría:Mitoloxía romana]]