Hóspede: Diferenzas entre revisións

[http://www.realacademiagalega.org/dicionario/#loadNoun.do?current_page=1&id=25146]</ref> a aquel organismo que alberga a otrooutro no seu interior ou que o porta sobre si, ben sexa nunha [[simbiose]], ou como [[parasitismo|parasito]], [[comensalismo|comensal]] ou [[mutualismo|mutualista]].

Porén, debido á ambigüidade do termo, que naturalmente tamén se produce nourtrosnoutros idiomas romances, moitos científicos prefiren, para a bioloxía, os termos ''hospedador'' (do latín ''hospitator''),<ref>Por exemplo, en: Singer, M. e Berg, P. (1993): ''Genes y genomas''. Barcelona: Omega. 1993. Traducido por Luis Ruiz-Ávila, doutor en bioloxía.</ref> ou ''hospedante''.<ref>Font Quer, P. (1975): ''Diccionario de botánica''. Barcelona: Labor. ISBN 84-335-5804-8.</ref> En castelán, tamén avogan por ''hospedero'' (equivalente ao galego ''hospedeiro'') moitos autores e tradutores.<ref name=Dicc>Martínez, R.; Blanco, N. e González, M. (1989): ''Diccionario terminológico de biología''. La Habana: Editorial Científico-Técnica.</ref> <ref>''Hospedero'' é o termo predominante (24 veces) aínda que tamén usan ''huésped'' (6) e ''anfitrión'' (2) en: Odum, E. P. e Barrett, G. W. (2006): ''Fundamentos de ecología''. (5ª ed.). Traducido por María Teresa Aguilar Ortega e revisado por Álvaro Chaos Cador. UNAM: Cengage Learning Editores. ISBN 970-686-470-9.</ref>

Os dicionarios galegos non inclúen as voces ''hospedador'' nin ''hospedante'' (que poderían ser adxectivos, e susbtantivossubstantivos, derivados normais de ''hospedar'',<ref>'''1'''. Recibir [unha persoa] na casa para que viva nela unha tempada, xeralmente cando é en lugares xa destinados a dar aloxamento e nos que se paga. (Definición do dicionario da [[RAG]] [http://www.realacademiagalega.org/dicionario/#loadNoun.do?current_page=1&id=25144])</ref> <ref>'''1.''' Recibir ou ter como hóspede; albergar, aloxar, apuosentar. (Definición do ''Gran [[Xerais]] da lingua'').</ref> nin tampouco, o da [[RAG]], ''hospedeiro''; pero si que o fai o ''Gran Xerais da lingua'',<ref>Persoa que ten ó seu cargo unha hospadaría. GDXL(1009): Vigo: Galaxia. ISBN 978-84-9914-072-8</ref> e o da editotialeditorial ''Ir Indo'',<ref>Persoa encargada dunha hospedaxe. Dicionario de galego (2004): Vigo: Ir Indo. ISBN 84-7680-504-7</ref> polo que parece lóxico{{cómpre referencia}} utilizar este termo, ampliando o seu campo semántico, para os ssignificadossignificados [[bioloxía|biolóxicos]], como de feito xa o fan diversos autores na cada vez máis florecente literatura científica noen noso idiomagalego. Na nosa lingua irmá, oEn portugués, tamén se usa ''hospedeiro'' en bioloxía.

Cómpre falar de hospedeiro sempre que haxa unha relación de dependencia dun sistema biolóxico (un [[vida|ser vivo]] ou un [[virus]]) respecto a outro sobre o que habita, xa sexa de maneira continua, xa sexa de forma temporal. Isto pode ocurrerocorrer en interaccións próximas dos seguintes tipos:

*[[Parasitismo]]. Os [[parasito|endoparasitos]] residen permanentemente, polo menos nalgunhas etapas do seu desenvolvemento, no interior do seu hospedeiro, ocupando ás veces hospedeiros sucesivos en distintas fases do seu ciclo. Os endoparasitos adoitan gardar unha extrema especificidade de relación cos seus hospedeiros, dependendo a miúdo de unha ou unhas poucas especies relacionadas. Os [[parasito|ectoparasitos]], por exemplo os [[hematofaxia|hematófagos]], poden ou adoitan seren menos exixentes, pero non sempre; por exemplo, nas eirugas das bolboretas é común unha dependencia moi estreita respecto á [[plantas|planta nutricia]].

*[[Axente biolóxico patóxeno|Patoxénese]]. Moitos virus, [[bacteria]]s, [[fungo (bioloxía)|fungos]] e pequenos animais, producen [[enfermidade]]s, o que representa unha forma extremada de parasitismo. A relación dos patóxenos adoita ser especialmente específica, porque a evolución tende a producir unha adaptación do hospedeiro ao patógenopatóxeno; só cando un axente encontra unha nova especie hospedeira a relación adopta a forma típica.

Falando de parasitos, chámase '''hospedeiro primario''' a aquel onde desenvolve a maior parte da súa existencia e, sobre todo, o sueseu crecemento. Chámase '''hospedeiro secundario''' ao que alberga ao parasito só nunha fase inicial do seu crecemento, case sempre en relación coa súa dispersión e para facilitar o seu ingreso no hospedeiro primario. Por exemplo, os [[Nematoda|nematodos]] do xénero ''[[Anisakis]]'', que producen [[anisakiase]] en humanos, fannofano porque os seus hospedeiros primarios naturais son [[Mammalia|mamíferos mariños]], de [[fisioloxía]] parecida á humana, mentres que os hospedeiros secundarios son, en momentos sucesivos do sueseu desenvolvemento, pequenos [[Crutacea|crustáceos]] inicialmente, e logo [[Pisces|peixes]], cando devoran aos primeiros. A infestación de cetáceos ou de seres humanos prodúcese cando comen os peixes. Outro exemplo é o das especies de ''[[Plasmodium]]'' que infectan a los seres humanos, [[protista]]s [[Apicomplexa|apicomplexos]] que producen a [[malaria]], caso no que el hospedeiro secundario é un [[mosquito]] do xénero ''[[Anopheles]]'', que actúa como [[vector biolóxico|vector]] da enfermidade.

* '''Hospedadeiro intermediario''': designa a un hospedadeiro igualmente imprescindíbel no [[Ciclo de vida (bioloxía)|ciclo vital]] do parasito, onde este desenvolve algunha ou todas as fases [[larva]]rias ou juvenísxuvenís. Ás veces confúndense co termo "[[vector biolóxico|vector]]" e se considera como hospedeiro intermediario ao [[invertebrado]] que participa no ciclo vital, sendo en moitas ocasións o home e os [[vertebrados]] os anfitrións intermedios, e os invertebrados os definitivos.

Un '''hospedeiro reservorio''' é o que alberga, en tanto que hospedeiro primario, a un axente infeccioso ou parasito que pode invadir ocasionalmente tamén o organismo humano ou o dunha especie de interese económico. Prodúcese un salto desde a orixe de [[zoonose]]s, enfermidades procedentes de animais e, ocasionalmente, de [[enfermedidesenfermidades infecciosas emerxentes]], cando o axente ou parasito adquire a habilidade de pasar directamente duns seres humanos a outros. Sabemos hoxe que os reservorios dos que proceden as [[epidemia]]s humanas iniciais de [[gripe]] son [[aves]], ou que as dúas formas do [[VIH]], que producen a [[sida]], saltaron á especie humana desde [[mono (animal)|monos]] africanos.

* Centers for Disease Control and Prevention (2004). [http://www.cdc.gov/flu/about/viruses/Influenza (Flu) Viruses] {{en}}, Copnsultadaconsultada o 04/08/2012.{{ligazón morta}}