O Ciprianillo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Lameiro (conversa | contribucións)
máis
Lameiro (conversa | contribucións)
máis
Liña 2:
[[Ficheiro:Saluzzo-Castello della Manta-mago.jpg|miniatura|300px|Reprodución dun meigo consultando un grimorio.]]
 
'''''O Ciprianillo''''' é o nome dun [[libro]] máxico, publicado baixo diversos títulos, que describe distintos procedementos (ensalmos e rituais) para atopar os tesouros que os ''[[mouro (mitoloxía)|mouros]]'' agocharon en covas, castelos ou [[castro (poboado)|castros]]. Secundariamente, o libro ensina tamén a chamar e esconxurar o [[demo]], combater o [[mal de ollo]], adiviñar o oculto e diversos remedios máxicos de todo tipo, feitizos de amor (e de desamor) e outros.
 
Non se pode falar, realmente, dun ''Libro de San Cibrán'' senón dunha colección de versións ou traducións de contidos diferentes e atribuídos a mans diferentes. Todos eles arróganse o carácter de ''unico'', o ''verdadeiro'', o ''único'', sen base ningunha que xustifique tal mérito.
 
==Historia==
Liña 13 ⟶ 15:
Na ''[[Enciclopedia Galega Universal]]'' afírmase que a primeira edición podería ser a de Leipzig, redactado no XVI ou XVII, e que o libro foi condenado pola [[Inquisición en España|Inquisición]] e agochado baixo cadeas en [[Santiago de Compostela]]. O libro estaría composto por dúas partes: a primeira, coa relación dos tesouros existentes en Galicia, e a segunda formada por remedios para curar enfermidades e agoiros para axotar o mal. Aquela primeira parte suponse que sería de autoría galega, porque a toponimia empregada e a tradición que recolle reflicte un coñecemento do [[folclore]] galego. A segunda parte sería unha tradución de textos máxicos publicados en Francia no XVIII, como o ''Grand Grimoire avec la Clavicule de Salomón et la Magie Noire'' ou o ''Forces Infernales du Grand Agrippa''.
 
A primeira publicación coñecida en [[Galicia]] débese a [[Bernardo Barreiro]] (1850-1904), que publicou ''Brujos y astrólogos de la Inquisición de Galicia y el famoso libro de San Cipriano'' (A Coruña, 1885 <ref>Couceiro Freijomil cita unha edición en Santiago en 1885 e outra, posterior, na Coruña, sen data. Clodio González nega a existencia desa edición de Santiago e confirma que a da Coruña si que está datada, en 1885.</ref>), reeditado en Madrid en 1973 por Akal <ref>A editorial Toxosoutos publicouno en galego en novembro de 2008, nunha edición ó coidado de Clodio González Pérez, que prologa o libro. Clodio González afirma que o autor "''non escolleu unha versión completa e boa, de seguro por non ter coñecemento doutra ou por non haber quen lla deixase, xa que non dá nin un resumo da relación dos tesouros de Galicia, que figura en varias edicións''" (px. 10).</ref>. A intención de Bernardo Barreiro ó publicar este libro máxico non foi outra cá de desprestixialo e contribuír a desterrar a crenza popular no seu valor máxico e misterioso. Así queda explicadaexplicado polo propio autor:
{{cita|"''Despexada do misterio e do aparello e do sixilo, toda crenza perece. Á luz do claro día foxen e non intimidan as pantasmas. Publicado, vulgarizado, regalado de balde o grande e inestibable 'Libro de San Cibrán', cuxas copias ocultan tanto diñeiro e traballo costa adquirir, acabará a súa historia coa deshonra nestas páxinas, que tratan de bruxos e embusteiros''".}}
 
Liña 20 ⟶ 22:
==San Cibrán de Antioquía==
[[Ficheiro:Kiprian and justina.JPG|miniatura|175px|San Cibrán e santa Xustina.]]
As raíces do ''Ciprianillo'' remóntanse ós primeiros séculos da nosa era, cando entraron en España, e en Galicia, algúns cultos relacionados con Oriente. Cóntase que san [[Cibrán de Antioquía]] <ref>Non confundir con san [[Cibrán de Cartago]], bispo de Cartago e alcumado o ''Papa Negro'', aínda que a biografía de ámbolos dous sexa semellante.</ref> foi consagrado ó demo polos seus pais, nada máis nacer, e creceu practicando a maxia negra. De mozo, namorouse da santa [[Xustina de Nicomedia|Xustina]] e quixo conquistala coa axuda do demo, pero este non foi quen de gañala porque Xustina se defendera facendo o sinal da cruz. Asombrado da forza da cruz, Cibrán rompeu o pauto co demo de fíxose cristianizar polo bispo de Antioquía, dedicando o resto da súa vida a predicar a fe cristiá, ata ser martirizado e decapitado xunto con Xustina. Non obstante, a lenda conta que, trala súa conversión, recolleu nun libro todo o que aprendera do demo. Este libro sería a fonte do actual ''Ciprianillo''.
 
[[Ficheiro:Imaxe santa comba.JPG|miniatura|dereita|175px|Imaxe de santa Comba en Bértola.]]
 
Como san Cibrao, tamén [[Comba de Sens|santa Comba]] foi meiga antes de ser bautizada, e por tal razón son considerados bos esconxuradores e invocados para curar diversas enfermidades estrañas. Na capela de San Cibrán de [[Tomeza, Pontevedra|Tomeza]] ([[Pontevedra]]) e a igrexa de [[Santa Comba de Bértola, Vilaboa|Santa Comba de Bértola]] ([[Vilaboa]]), celébranse rituais máxicos para protexerse do mal de ollo. O refraneiro di que "''O que vai a Santa Comba e non vai a San Cibrán, fai a viaxe en van''". [[Xosé Ramón Mariño Ferro|Mariño Ferro]] recolleu varios ensalmos contra o mal de ollo que remataban rezando tres [[Noso Pai|Noso Pais]] a san Cibrán e tres salves a santa Comba.
 
Na publicación de Berbardo Barreiro dise o seguinte sobre a posible autoría:
{{cita|"''O estilo en que está escrito o chamado libro de San Cibrán non é moi moderno, sinxelo e de pluma vulgar e indouta, pero de innegables talentos para este xénero de literatura popular: Nas oracións e no método descóbrese ben a man dun crego, acostumado sen dúbida a escribir novenas, cuxo uso é tamén recentísimo. O autor, en fin, toma un pseudónimo de rabino femia: chámase Beniciana Kabina, e noutro exemplar manuscrito antepón o nome de Antonio. Un larapeteiro consumado que puido facerse rico baixo este anónimo''".}}
 
==Os ''tesouros dos mouros''==
Liña 192 ⟶ 197:
* [http://www.galiciaespallada.com.ar/crenzas_ciprianillo.htm ''O Ciprianillo nas crenzas galegas'']
* [http://www.esquinamagica.com/articulosombras.php?id1=2&id2=21&idar=446 ''El Libro de San Cipriano''] {{es}}
* [http://www.mortesubita.org/demonologia/livros-de-demonologia/sao-cipriano-capa-preta ''Livro de São Cipriano. Capa preta'] {{pt}}
 
[[Categoría:Crenzas e supersticións]]