Despotismo hidráulico: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
arranxiños
Liña 1:
O '''despotismo hidráulico''' é un termo prapara un [[despotismo]] mantido a través do control dun recurso único e necesario. Foi creado polo teórico [[Alemaña|alemán]] [[Karl A. Wittfogel]] na súa obra ''Despotismo oriental'' en [[1957]]. Na súa forma orixinal, controlaba literalmente a [[auga]]. No [[Antigo Exipto|antigo Exipto]] e na [[Babilonia]], e por extensión Wittfogel agregaba a [[Unión Soviética]] e a [[República Popular Chinesa]], o [[goberno]] controlaba as canles de irrigación. As persoas leais recibían unha abondosa cantidade de auga pra os seus [[agricultura|cultivos]], mentres que os ''menos leais'' recibían moi pouca ou ningunha e, polo tanto, os seus cultivos estragábanse.
 
Se o uso deste termo pode ser usado pra un (case) [[monopolio]], en forma algo máis esotérica, por exemplo na [[tecnoloxía]], é discutido.
Liña 6:
O concepto de ''despotismo oriental'' xa fora exposto por [[Karl Marx]] no seu caderno ''Formacións económicas precapitalistas'' (1858), "resultado de 15 anos de investigacións", no cal establece as formas históricas diversas mediante as cales, a propiedade comunal orixinal humana, na cal non hai propiedade privada da terra, pasou ata a propiedade privada do chan e finalmente ata a separación entre o produtor e a terra, distinguindo da forma ''antiga'' romana e da ''xermánica'', unha ''forma asiática'' orixinal.
 
PraPara Marx a comunidade mesma representa a primeira gran forza produtiva. As condicións obxectivas impuxeron a unidade das comunidades pra empresas comúns como as canalizacións de auga, as vías de comunicación e intercambio ou a guerra pra asegurar un territorio pra a subsistencia. Esta unidade na medida na que se perpetuou fíxose indispensable, apareceu distinta e por riba das moitas comunidades, converténdose como tal no verdadeiro propietario de todo. A unidade suprema rematou encarnada no ''déspota'' ([[Faraón]], [[Emperador]], [[Tsar]], [[Inca]], [[Rei]]), gran pai de numerosas comunidades, ao que se liga dunha ou outro xeito á [[divindade]]. Entón a unidade suprema sistematiza a apropiación do pluspruductopluspruduto, que toma a forma de tributo ou de traballos colectivos praarapara o déspota e a elite.
 
Este sistema chegou á súa "perfección" e expansión instaurado por ''centros soberanos'' tras sucesivas guerras e conquistas, tanto en Asia, como no [[antigo Exipto]], [[México]] ou o [[Perú]]. John V. Murra (1955) estudou ''a organización económica do estado Inca'', como un caso desenvolvido e eficiente de despotismo comunal, anotando non soamente a relación coas formas asiáticas, senón coas economías e estruturas de poder africanas [[ashanti]], [[ruanda]], [[dahomey]] ou [[yoruba]] e aínda coas [[hawai]]anas. Destaca por exemplo o descubrimento do parecido entre a ''dopkwe'' dahomeiana e a ''mita'' incaica (aproveitada logo polos conquistadores españois).
 
[[Maurice Godelier]] (1966), Jean Chesneaux (1969) e [[Roger Bartra]], encargáronse de sistematizar os estudos de caso e a teoría respecto diso, dentro do concepto de ''[[modo de producicónprodución asiático'']], que pra universalizar algúns chamaron ''despotismo comunal''. Hermes Tovar (1974) a partir do estudo da sociedade [[Muisca]] desenvolveu pra determinadas formacións sociais [[amerindio|indíxenas americanas]] o concepto de ''modo de produción precolombino''.
 
Sistematizadamente, este sistema económico, contemporáneo do [[escravitude|escravismo]] europeo, consistía en que un pobo tiña que entregar un pago ou tributo ao seu soberano ou a un pobo conquistador, tributo que era comúnmentecomunmente bens agrícolas, e nalgúns casos menos comúns, materiais de construción.
 
O traballo e a responsabilidade eran colectivos. A labouralabor facíase nas terras comunais, xa que a comunidade como un todo era a que entregaba o tributo.
 
Nos casos no que se trataba dunha conquista, o pobo vencedor non desposuía á poboación vencida do seu territorio, e os vencidos conservaban as súas mesmas tradicións, trazos e costumes.
 
==Na ficción==
A novela ''[[Dune]]'' de [[Frank Herbert]] establece un universo centrado nun despotismo hidráulico: a especia ''[[melange]]'', esencial para, entre outras cousas, as viaxes espaciais. Dise que "quen controla a especia controla o universo".
 
Na película [[Desafío total]], o aire en [[Marte (planeta)|Marte]] é controlado por unha autoridade central, a cal actúa como unha déspota hidráulica.
Liña 25:
Na popular saga de videoxogos de rol de Squaresoft "Final Fantasy", máis concretamente en Final Fantasy 7, o mundo é gobernado por unha corporación que controla a economía e destrúe ao planeta.
 
== Notas Bibliografía==
{{títulos}}
 
*Marx, Karl 1858 ''Formaciones económicas precapitalistas''. Prólogo de Eric Hobsbawm. Siglo XXI Editores, Cuadernos de Pasado y Presente, México, 1971. ISBN 9-68230-051-7
*Murra, John V. 1955: ''La organización económica del Estado Inca''. Traducción de Daniel R. Wagner, Siglo XXI editores, tercera edición, México, 1983. ISBN 968-23-0036-3