Wikipedia:Verificabilidade: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
mSen resumo de edición |
correccións e outros arranxos |
||
Liña 4:
A '''verificabilidade''' na Wikipedia significa que o lector teña a posibilidade de consultar fontes citadas que [[Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria|apoien directamente]] a información contida no artigo. Toda a información presente na Wikipedia debe ser verificable, pero que algo sexa verificable non basta para incluílo na enciclopedia. Isto é, hai outras políticas que toman parte nos contidos que deben ir na Wikipedia e non deben considerarse separadamente.
Ten que ser posible atribuír a información da Wikipedia a fontes acreditadas que
{| style="border:solid black 1px; margin:10px; padding:10px; background-color:#f0f0ff;"
! O máis importante desta política
|-
|
# Os artigos só terán material publicado por fontes acreditadas.
# Os editores que engadan material a un artigo deben citar unha fonte acreditada, ou
# A obriga de prover fontes acreditadas recae sobre os editores que engaden o material, non
|}
==Cando é necesaria unha fonte==
===Material cuestionable ou suxeito a selo===
Todas as citas textuais e calquera material '''cuestionable ou suxeito a ser cuestionable'''
===Falta de evidencia===
A '''obriga de prover fontes acreditadas recae sobre o editor que engade ou recupera o material''', non
==Fontes acreditadas==
Cando na Wikipedia se fala dunha "fonte", cómpre ter en mente tres cousas: a obra en si (un documento, artigo, xornal ou libro), o creador da obra (por exemplo, o escritor) e o editor da obra (por exemplo, Oxford University Press). As tres poden afectar á fiabilidade.
Os artigos deben basearse en fontes fiables, de terceiros e publicadas, cunha reputación para a comprobación dos feitos e a exactitude. As fontes deben ser materiais publicados (que
Cando se dispoña delas, cómpre ter en conta que as publicacións académicas e revisadas por expertos son as fontes máis fiables, como en temas históricos, médicos e científicos. Porén, non son as únicas. Tamén é posible empregar fontes non académicas, particularmente se apareceron en publicacións convencionais rigorosas. Outras fontes fiables inclúen os libros de texto de nivel universitario, libros publicados por casas editoriais, revistas e xornais respectados. Así mesmo, os recursos electrónicos son igualmente válidos, suxeitos aos mesmos criterios.
===Blogues de xornais e revistas===
Moitos xornais e revistas albergan [[Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria#Fontes primarias, secundarias e terciarias|columnas]] nos seus sitios web aos que denominan [[blogue]]s. Estes pódense aceptar como fonte se os escritores son profesionais, pero deben empregarse con precaución porque o blogue pode non estar suxeito ao proceso de comprobación de feitos habitual da publicación. Ao citar unha peza de opinión, hai que atribuír as verbas ao escritor (por exemplo, "
==Fontes que xeralmente non son fiables==
===Fontes cuestionables===
As fontes cuestionables son aquelas cunha mala reputación no control dos feitos, que carecen dunha supervisión editorial significativa ou que aparentemente incorren nun [[Wikipedia:Conflito de intereses|conflito de intereses]]. Entre estas fontes atópanse, entre outras, as páxinas web e publicacións que expresan puntos de vista amplamente considerados por outras fontes como extremistas ou promocionais,
===Fontes pulicadas por un mesmo===
Calquera pode crear unha [[Páxina web|páxina web persoal]] ou pagar para que lle publiquen un libro, e reivindicar o feito de ser un experto nalgún campo do saber. Por este motivo, as fontes pulicadas por un mesmo, como libros, patentes, boletíns de novas, páxinas web persoais, wikis abertos, blogues persoais, publicacións en foros da internet e outras, non se poden aceptar como fontes acreditadas. As fontes pulicadas por un mesmo procedentes de expertos pódense considerar acreditadas cando están producidas por un experto establecido na materia do artigo e cuxo traballo '''no campo relevante''' está editado anteriormente en publicacións de terceiros. En '''ningún''' caso se pode botar man de fontes pulicadas por un mesmo como fontes de terceiros sobre [[Wikipedia:Biografías de persoas vivas|persoas vivas]], mesmo se o autor é experto, investigador profesional recoñecido ou escritor.
===Fontes cuestionables ou pulicadas por un mesmo como fontes delas mesmas===
As fontes cuestionables e pulicadas por un mesmo pódense utilizar como fontes de información '''sobre elas mesmas''', xeralmente nos artigos sobre elas mesmas ou as súas actividades, sen o requisito, no caso das fontes pulicadas por un mesmo, de que estean elaboradas por expertos no campo, sempre e cando:
# o material non sexa autocompracente;
# non involucre afirmacións sobre terceiros;
Liña 52:
===A Wikipedia e as fontes que a empregan como referencia===
Non se poden usar como fontes os demais artigos da Wikipedia ou de sitios web que teñan a Wikipedia como referencia, porque isto equivalería á autoreferencia. De xeito similar, non se poden utilizar fontes que presentan materiais orixinais ''da'' Wikipedia para apoiar o mesmo
==Accesibilidade==
===Acceso ás fontes===
A verificabilidade neste contexto significa que os demais deberían ser capaces de comprobar que unha fonte acreditada publicou o material presente nun artigo da Wikipedia. Non obstante, o principio de verificabilidade non implica
===Fontes non galegas===
Dado que esta é a Wikipedia en galego, prefírense as fontes escritas en galego fronte
*'''Ao citar unha fonte noutra lingua''' sería bo achegar o texto orixinal e unha tradución ao galego, xa sexa no corpo do artigo ou mediante unha nota ao pé.
*'''Ao citar unha fonte non galega de información''' non sempre é necesaria a tradución. Con todo, se existise
As traducións publicadas por fontes acreditadas prefírense sobre as feitas por wikipedistas; mais as traducións feitas por wikipedistas prefírense sobre as feitas por tradutores automáticos. Ao facer uso dun tradutor automático, os editores deben estar certos de que a tradución é exacta e a fonte axeitada.
Liña 68:
===Deireitos de autoría e plaxio===
{{VT|Wikipedia:Dereitos de autor}}
Cómpre ter tino para evitar o plaxio e as infraccions dos dereitos de autoría ao utilizar as fontes.
O material que viole os dereitos de autoría de calquera persoa non se debe citar. Ligar cara a sitios web que presenten obras protexidas por dereitos de autoría acéptase só e cando a páxina teña permiso para facelo. O feito de dirixir de xeito consciente a outras persoas ata unha fonte que viole estes dereitos pode considerarse unha infracción dos mesmos. Cando haxa motivo para crer que unha fonte incorre nunha violación dos dereitos de autoría, a mellor opción é absterse de citala como fonte.
Liña 74:
===Neutralidade===
{{VT|Wikipedia:Punto de vista neutral}}
Mesmo cando se cita información de fontes acreditadas, esta debe presentarse de acordo co [[Wikipedia:Punto de vista neutral|punto de vista neutral]]. Todos os artigos deben cumprir a política de imparcialidade, o que significa que deben incluír todos os puntos de vista maioritarios e aqueloutros minoritarios que sexan relevantes. Cando haxa desacordos entre as fontes, pódense facer recoñecementos no texto: "Xan Carballo sostén ''tal'', mentres que Pablo Castiñeira mantén ''non tal''",
===Relevancia===
Liña 82:
{{VT|Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria}}
A política da Wikipedia de non ofrecer traballos inéditos está amplamente relacionada con esta. Entre os seus requisitos están:
#Todo o material dos artigos da Wikipedia debe poder ''atribuírse'' a unha fonte acreditada e publicada. Isto significa que debe existir unha fonte para eses contidos, estea citada ou non no artigo.
#As fontes deben apoiar directa e claramente o material: a política prohíbe bosquexar inferencias a partir de varias fontes para mostrar unha nova posición.<ref name="Cortesía">Cando existe unha disputa sobre se unha fonte apoia completamente algún anaco do texto, deberían darse citas directas e calquera outro detalle relevante desde a fonte, como xesto de cortesía cara aos outros editores. Sen ben, cómpre ter tino de non violar os dereitos de autoría ao facer tal cousa.</ref>
#Os artigos deben basearse en [[Fonte secundaria|fontes secundarias]]. Malia que as [[Fonte primaria|fontes primarias]] son axeitadas nalgúns casos, [[Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria#Fontes primarias, secundarias e terciarias|depender delas pode ser problemático]].
|