Xofre: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
ZéroBot (conversa | contribucións)
m r2.7.1) (Bot: Engado: pa:ਗੰਧਕ, zh-classical:硫
m Bot: Substitución automática de texto (-|thumb| +|miniatura| & -|thumbnail| +|miniatura|)
Liña 68:
 
== Características ==
[[Ficheiro:Large Sulfur Crystal.jpg|thumbminiatura|esquerda|Cristal de xofre.]]
 
Este [[non-metal]] insípido e inodoro ten unha coloración amarela, mol, fráxil, leve, e desprende un cheiro característico de ovo podre ao mesturarse co [[hidróxeno]]. Arde con chama azulada, formando dióxido de xofre. É insolúbel en [[auga]], porén disólvese en [[disulfito de carbono]]. É multivalente e presenta como [[estado de oxidación|estados de oxidación]] máis comúns os valores -2, +2, +4 e +6. Encóntrase en grandes cantidades na forma de sulfitos ([[pirita]], [[galena]]) e de sulfatos ([[xeso]]). Na forma nativa é encontrado xunto a fontes termais, zonas volcánicas e en minas de [[cinabrio]], [[galena]], [[esfalerita]] e [[estibina]]. É extraido polo proceso [[Herman Frasch|Frasch]], que consiste en inxectar vapor de auga superenriquecido para fundir o xofre, que posteriormente é bombeado para o exterior utilizándose ar comprimido. Tamén está presente, en pequenas cantidades, en [[combustíbel fósil|combustíbeis fósiles]] como [[carbón]] e [[petróleo]], cuxa combustión produce dióxido de xofre, que combinado con auga dá como resultado a [[chuvia ácida]].
Liña 81:
 
== Aplicacións ==
[[Ficheiro:Burning-sulfur.png|thumbminiatura|esquerda|Xofre en combustión.]]
 
O xofre é un [[elemento químico esencial]] para todos os organismos vivos, sendo constituínte importante de moitos [[aminoácido]]s. A [[cisteína]], a [[metionina]], a [[homocisteína]] e a [[taurina]] conteñen xofre, formando as pontes de bisulfito entre os [[polipeptídeo]]s, ligazón de grande importancia para a formación das estruturas espaciais das [[proteína]]s. É constituínte de algunhas [[vitamina]]s, participando na síntese do [[coláxeno]], neutraliza os tóxicos e axuda o [[fígado]] na secreción da [[bile]]. É encontrado en [[legume]]s como [[espárrago]]s, [[porro]]s, [[allo]]s, [[cebola]]s, tamén en [[peixe]]s, [[queixo]]s e xema de [[Ovo (bioloxía)|ovo]]s; diferentemente do inorgánico, o xofre dos alimentos non é tóxico e o seu exceso é eliminado pola urina; a súa deficiencia retarda o crecemento. As plantas absorben o xofre do solo como [[ión]] sulfato, e algunhas bacterias utilizan o sulfuro de hidróxeno da auga como doadores de electróns nun proceso similar a unha [[fotosíntese]] primitiva.
Liña 89:
Moitos dos cheiros desagradábeis da materia orgánica débense a compostos de carbono que conteñen o xofre na forma de sulfito de hidróxeno. Disolvido en auga é ácido (pK<sub>a1</sub> = 7,00, pK<sub>a2</sub> = 12,92) e reacciona cos [[Metal (material)|metais]]. Os sulfitos metálicos encóntranse na natureza, sobre todo o de [[ferro]] ([[pirita]]) que pode presentar resistencia negativa, e a [[galena]], sulfuro de [[chumbo]] natural, na cal se observou pola primeira vez o efecto [[semicondutor]] rectificado. O nitrito de xofre polímero (SN)<sub>x</sub>, sintetizado en [[1975]] por [[Alan G. MacDiarmid|MacDiarmid]] e [[Alan X. Heeger|Heeger]], presenta propiedades metálicas, a pesar de estar constituído por non metais con propiedades eléctricas e ópticas non usuais. Este traballo serviu de base para o posterior desenvolvemento, con [[Hideki Shirakawa]], de plásticos condutores e semicondutores que motivou a concesión do [[Premio Nóbel|Premio Nóbel de Química]], en [[2000]], aos tres investigadores.
 
[[Ficheiro:Soufrebitumineu.jpg|thumbminiatura|dereita|Xofre bituminoso.]]
 
O bisulfito de carbono, o sulfito de hidróxeno, e o dióxido de xofre deben ser manipulados con cautela. Alén de ser bastante tóxico, o dióxido de xofre reacciona coa auga da atmosfera producindo a chuvia ácida, e en altas concentracións reacciona coa auga dos pulmóns formando ácido sulfuroso que provoca hemorraxias, enchendo os pulmóns de sangue coa consecuente asfixia. É moi fétido, mesmo en baixas concentracións. Cando a concentración aumenta o sentido do olfacto rapidamente se satura, "desaparecendo" o olor e pasando inadvertida a súa presenza no ar, o cal deixa as vítimas expostas aos seus efectos, posibelmente letais.