Salvador, Baía: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Substitución automática de texto (-|thumb| +|miniatura| & -|thumbnail| +|miniatura|)
m Bot: Substitución automática de texto (-|thumb| +|miniatura| & -|thumbnail| +|miniatura|)
Liña 1:
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="290px" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
A '''historia urbana de [[Salvador, Brasil|Salvador]]''' (''São Salvador da Bahia de Todos os Santos'', a primeira vila do Brasil) deu inicio coa chegada de europeos ao territorio dos tupinambás en dita baía. En concreto foi un naufraxio en 1510 o que aportou os primeiros colonos ó lugar, sinaladamente o portugués Diogo A. Correia, que os indios chamaron Caramurú e que integrouse entre eles. En 1535 coa súa muller, a india Catarina Paraguaçu convertida ao catolicismo, erixiron a Capela de Nossa Senhora de Graça preto de onde vivían e no ano seguinte arribou o primeiro ''donatario'' pola coroa portuguesa da Capitanía da Bahia, Francisco Pereira quen, coa súa axuda ante os indíxenas, fundou un primeiro asentamento naquel sitio, a '''Vila de Pereira''' <ref> ''Mapa da ubicación da Vila do Pereira (Vila Velha despois de 1549) na Baía de Todo-los Santos'' [http://4.bp.blogspot.com/-FeF144oJvNg/TjKQl9wUvSI/AAAAAAAAFGQ/uZk3OiPt0QA/s1600/OS%2BLIMITES%2B%25C3%2589%2BO%2BRIO%2BDOS%2BSEIXOS.png]</ref> na boca da baía (barrio de Barra, uns dous quilómetros ao sur da fundación posterior), a carón do Alto de San Antonio con porto na pequena enseada costeira, erguendo o chamado Castelo de Pereira. En 1545 os tupinambás arrasaron o poboado.
|+<font size="+1">'''Salvador'''</font>
|-
| [[Subdivisións do Brasil|Estado]]
| [[Estado da Bahia, Brasil|Bahia]]
|-
| [[Superficie]]
| 313 km²
|-
| Poboación
| 2 714 119 <small>([[2006]])</small>
|-
| [[Densidade populacional|Densidade]]
| 8671,3/km²
|-
| Altitude
| 8 m sobre o nivel do mar
|-
| [[Latitude]]
| 12°58'15"S
|-
| [[Lonxitude]]
| 38°30'39"O
|-
| Distancia de [[Brasilia]]
| 1564 Km
|-
| Código postal (CEP)
| 40.020-000
|-
| Internet:
| http://www.pms.ba.gov.br
|-
| Alcalde (''Prefeito'')
| João Henrique Carneiro
|-
! colspan="2" bgcolor="#FFDEAD" | Mapa da cidade no [[Brasil]]
|-----
! colspan="2" bgcolor="#FFFFFF" | [[Ficheiro:Salvador in Brazil.png|290px]]
|}
 
==Fundación coma capital da colonia==
[[Ficheiro:Planta da Restituição da BAHIA, por João Teixeira Albernaz.jpg|miniatura|240px|Salvador en 1630 co barrio da Sé ao norte (esquerda) da fundación inicial.]]
Por ese fracaso e catro anos despois, en 1549, chegou Tomé de Sousa coma gobernador xeral da colonia do [[Brasil]] co mandado de fundar alí (pola posición central da Capitanía da Bahia) unha vila para sé do goberno. Elixiu a defendible posición dos altos ou cantís (75m <ref> ''Recreación fotográfica da xeografía do lugar antes da fundación da vila'' [http://3.bp.blogspot.com/_rZxtUb7v96Y/TTsuAx4GAOI/AAAAAAAACXc/i5LWktbiU7E/s1600/Nova%2BImagem%2B%252819%2529.png]</ref>) sobor da costa máis ao interior da baía. Un recinto triangular reticulado e fortificado de tres portas e baixada ó mar (con peirao no ancoradoiro) que foi nomeada '''São Salvador'''<ref> ''Planta de Sao Salvador da Bahia de Todos os Santos no tempo da súa fundación segundo proxecto do mestre de obra Luiz Días en 1549'' [http://1.bp.blogspot.com/_rZxtUb7v96Y/TTss6GsT8TI/AAAAAAAACXE/KOtz6xOe6QY/s1600/Nova%2BImagem%2B%252811%2529.png]</ref><ref> ''Idem; "Geografia de Salvador" A.Bittencourt e P.Baqueiro, pdf (1,6Mb) páx. 31'' [https://repositorio.ufba.br/ri/bitstream/ufba/587/3/Geografia%20de%20Salvador%20.pdf]</ref> (pasando a chamarse Vila Velha o antigo asentamento) contiña unha praza principal coa casa do goberno (hoxe a Praza do Municipio) e outra pequena cunha igrexa parroquial (Ajuda) erixida polos xesuítas. Axiña estes quixeron construíren un colexio e un templo maior (despois a Sé, 1581) e así a cidade ampliouse ó norte da praza principal <ref> ''Planta esquemática da primeira ampliación ó norte de Salvador (a futura Praza da Sé aínda baleira)'' [http://4.bp.blogspot.com/_rZxtUb7v96Y/TT9GfxIT0vI/AAAAAAAACcE/xEENSMG32sc/s1600/Nova%2BImagem%2B%252888%2529.png]</ref>, onde gañou un novo centro arredor da Praza da Sé. Ata finais do [[século XVI]] aínda seguiu a súa expansión setentrional, co Terreiro de Xesús entre un novo e mais grande colexio xesuíta (1558) e San Francisco <ref> ''Planta esquemática da ampliación da retícula fundacional no barrio da Sé e o Terreiro de Xesús'' [http://vitruvius.es/media/images/magazines/grid_9/2ebe_arq093-03-07.jpg]</ref>, cara ó convento do Carmo fora do novo cinto de murallas. Na franxa costeira, servindo ao porto, foi conformándose a ''Cidade Baixa'' a carón da igrexa da Concepción da Praia <ref> ''Maqueta da vila do Salvador no século XVII coa Cidade Baixa e Alta ben diferenciadas'' [http://4.bp.blogspot.com/_rZxtUb7v96Y/Ssxg4nZbu8I/AAAAAAAAABA/hZKSkUCyufQ/s1600/C%C3%B3pia+de+Forte+S%C3%A3o+Marcelo+067.jpg]</ref>.
 
'''Salvador''' é a capital do estado da [[Estado da Bahia, Brasil|Bahia]] e a terceira cidade do [[Brasil]] en tamaño de poboación. Tiña 2.443.107 habitantes según o Censo Demográfico [[2000]]. Foi fundada en [[1549]] co nome de ''Cidade de São Salvador da Bahia de Todos os Santos''. Foi a primeira capital do Brasil, de [[1549]] ata o [[1763]].
==Séculos XVII e XVIII: Esplendor==
[[Ficheiro:Planche XXXIV.jpg|miniatura|240px|Salvador en 1714 (N á esquerda).]]
Despois dos ataques e breve ocupación holandesa (que represaron o río das Tripas no leste) no primeiro terzo do [[século XVII]], Salvador prosperou coma centro administrativo e unha florecente economía baseada na exportación de cana de azucre e o comercio de escravos.
 
Ver ''[[Historia urbana de Salvador da Bahia|Historia urbana de Salvador]]''.
Limitada orograficamente na dirección oeste-leste polos cantís do mar e o barranco do río das Tripas respectivamente, a consolidación urbana era obrigada na dirección norte-sur: ao norte, entre o Terreiro de Xesús e o convento do Carmo configurouse o que deviría en chamarse o Pelourinho (cuxo centro, o Largo do Pelourinho, ocupou a Porta do Carmo demolida en 1780) continuando máis aló ata Santo António além do Carmo; ao sur creceu o barrio de São Bento arredor do mosteiro homónimo e máis aló, na porta homónima (tamén demolida a fins do XVIII) configurouse a Praza da Piedade que abría os futuros desenrolos burgueses do sur (barrio da Vitória).
 
== Clima ==
O [[século XVIII]] foi o do esplendor tardobarroco da capital do entón virreinato, cando erixíronse numerosos templos e residencias pacegas nese estilo. Despois de 1763 a capitalidade colonial mudou para [[Río de Xaneiro - Rio de Janeiro|Río de Xaneiro]] e trala independencia do Brasil en 1823 a cidade declinou lentamente en beneficio do industrializado sur do país.
Salvador ten un [[clima tropical]] cálido, con choivas no [[inverno]] e no [[verán]]. As temperaturas mínimas no inverno poden descender ao redor de 20º C, e as máximas no verán roldan os 36º C. A brisa, proveniente do [[Océano Atlántico]], mantén unha temperatura agradable ata nos días máis quentes de verán. A zona da cidade contigua á costa atlántica recibe fortes ventos que chegan dende o mar.
 
== Economía ==
==Século XIX e XX: Decadencia==
A cidade ten un desenvolvido [[comercio]] e servizos, un importante [[Porto (comunicacións)|porto]] e unha zona industrial (Complexo Petroquímico de Camaçari) na súa rexión metropolitana.
En 1873 foi inaugurado o ''Elevador Lacerda'', importante novidade na difícil comunicación entre as cidades Alta e Baixa e futura icona da vila <ref> ''Vista do Elevador Lacerda dende a Cidade Baixa (Igrexa da Concepción da Praia); arriba a Praza do Municipio'' [http://cms-oliveira.sites.uol.com.br/barroco7.jpg]</ref>. Precisamente na Cidade Baixa os sucesivos ''aterros'', que comezaran no século XVIII, tiveron o seu pulo máis importante entre 1860 e 1915 gañando superficie para as ampliacións portuarias e unha nova área urbana, Comércio <ref> ''Documentación sobor dos aterros do Comércio; as fotos embaixo son dos desenrolos do XIX'' [http://salvadorhistoriacidadebaixa.blogspot.com/2009/12/aterros-do-comercio.html]</ref><ref> ''Vista satelital do Comércio nos aterros do século XX na Cidade Baixa'' [http://maps.google.com/maps?q=-12.974722,-38.476667&hl=es&ll=-12.970936,-38.51135&spn=0.011145,0.013754&sll=-11.523088,-101.601562&sspn=0.005603,0.010943&vpsrc=6&t=k&z=16]</ref>.
 
== Turismo ==
Foi unha época na que, co gallo da modernización, creáronse novas infraestruturas (Avenida J.J.Seabra, 1912-16, que abría o desenrolo ao leste no canto do río das Tripas xa soterrado a finais do XIX) pero tamén destruíuse gran parte do legado da cidade histórica, sinaladamente a Sé (1933, para deixar paso aos tranvías; substituída pola igrexa xesuíta do Terreiro de Xesús coma nova Basílica Catedral <ref> ''Vista do cantil da vila no final do XIX: ábside da Sé (fl. vermella, derrubada en 1933); o da igrexa xesuíta, Catedral despois de 1933 (fl. marela); na Cidade Baixa os edificios pombalianos dos primeiros aterros do XIX'' [http://4.bp.blogspot.com/-25tblrfck_4/TfiMPDHJsRI/AAAAAAAAEyI/Ww3dVLUD6tw/s400/duas%2Birgrejas%2Bsinalizadas%2Bcom%2Bresisdencias.jpg]</ref>). As clases acomodadas foron deixando a Cidade Alta cara ó sur (borde litoral) mentres que aquela deteriorábase caendo na marxinación. A península de Itapagipe ao noroeste foi ocupada por unha incipiente industria e clases populares <ref> ''Mapa de Salvador no s.XIX: distínguese con claridade a cidade reticulada colonial e os dous conventos que marcan a apertura norte (Carmo) e sur (S.Bento); na Cidade Baixa os primeiros aterros permitiran un avance da liña costeira con un apertado viario (estilo pombalino); a península de Itapagipe á esquerda'' [http://1.bp.blogspot.com/_FDJjcxz4zHM/TLnaECn1LyI/AAAAAAAABD0/MGGN3daEfm0/s1600/planta+ssa3.jpg]</ref>.
[[Ficheiro:Largodopelo.jpg|miniatura|230px|esquerda|''Pelourinho'', área turistica no centro de Salvador.]]
Salvador ten como atraccións turísticas os seus edificios e monumentos históricos, como os da rexión do Pelourinho, e as súas [[praia]]s.
 
=== Praias ===
En 1939, descubriuse petróleo no norte do termo municipal. Foi o comezo da verdadeira industrialización da vila (1953 asentamento de Petrobras e despois outras industrias do refino) e con ela a chegada de continxentes de inmigración do rural que en poucas décadas fixeron da decadente vila colonial unha pequena metrópole <ref> ''Esquema coa evolución no tempo da mancha urbana de Salvador; "Geografia de Salvador" A.Bittencourt e P.Baqueiro, pdf (1,6Mb) páx. 139, 90 e 92'' [https://repositorio.ufba.br/ri/bitstream/ufba/587/3/Geografia%20de%20Salvador%20.pdf]</ref><ref> ''Vista xeral da metrópole bahiana'' [http://img145.imageshack.us/img145/8569/salvador49au.jpg]</ref>.
Salvador ten numerosas [[praia]]s ao longo da costa atlántica e da Baía de Todos os Santos. As principais praias urbanas son Itapuã, Praia dos Artistas, e Porto da Barra. As praias da cidade atraen tanto aos habitantes locais como a turistas, principalmente debido á agradable temperatura da auga. Algunhas praias contan con restaurantes típicos situados sobre a area onde se preparan [[marisco]]s e diversas bebidas. Ademais, nas praias pódense atopar postos de "bahianas", onde se pode comer o ''acarajé'', comida típica afro-brasileira á base de [[feixón]] e [[camarón]].
 
[[Ficheiro:Elevador Lacerda Salvador Bahia.jpg|miniatura|230px|esquerda|Elevador Lacerda, en Salvador.]]
A capital do [[Estado da Bahia]] está a recuperar nas últimas décadas o seu pasado esplendor colonial coa rehabilitación do rico patrimonio que aínda conserva.
==Notas==
{{Referencias}}
 
== Páxina web ==
[[Categoría: Historia de cidades]]
{{Commons|:Category:Salvador}}
[http://www.salvador.ba.gov.br Prefeitura Municipal de Salvador] consellería da cidade. En portugués.
{{Capitais do Brasil}}
 
[[Categoría:Cidades de Bahia]]
 
[[af:Salvador da Bahia]]
[[ar:سالفادور (باهيا)]]
[[ay:Salvador (Bahia)]]
[[be:Горад Сальвадор]]
[[be-x-old:Сальвадор (горад)]]
[[bg:Салвадор (Баия)]]
[[bn:সালভাদোর, বাইয়া]]
[[br:Salvador da Bahia]]
[[ca:Salvador (Brasil)]]
[[cs:Salvador (brazilské město)]]
[[cy:Salvador, Brasil]]
[[da:Salvador]]
[[de:Salvador da Bahia]]
[[eml:Salvador Bahia]]
[[en:Salvador, Bahia]]
[[eo:Salvador de Bahio]]
[[es:Salvador de Bahía]]
[[et:Salvador (Brasiilia)]]
[[eu:Salvador da Bahia]]
[[fa:سالوادور]]
[[fi:Salvador (Brasilia)]]
[[fr:Salvador (Bahia)]]
[[ga:Salvador]]
[[he:סלבדור (ברזיל)]]
[[hr:Salvador (Brazil)]]
[[id:Salvador, Brasil]]
[[io:Salvador (Bahia)]]
[[it:Salvador (Brasile)]]
[[ja:サルヴァドール]]
[[ka:სალვადორი (ბრაზილია)]]
[[ko:사우바도르]]
[[la:Sanctus Salvator Bahiae]]
[[lij:Salvador, Brasî]]
[[lt:Salvadoras (miestas)]]
[[lv:Salvadora (pilsēta)]]
[[mi:Salvador, Bahia]]
[[mr:साल्व्हादोर दा बाईया]]
[[ms:Salvador, Brazil]]
[[nl:Salvador (stad)]]
[[no:Salvador]]
[[oc:Salvador (Brasil)]]
[[os:Салвадор (Баия)]]
[[pl:Salvador]]
[[pnb:سلوادور]]
[[pt:Salvador (Bahia)]]
[[qu:Salvador (Bahia)]]
[[rm:Salvador da Bahia]]
[[ro:Salvador, Bahia]]
[[ru:Салвадор (Баия)]]
[[scn:Salvador (cità)]]
[[sh:Salvador (Brazil)]]
[[simple:Salvador]]
[[sk:Salvador (mesto)]]
[[sr:Салвадор (Бразил)]]
[[sv:Salvador, Brasilien]]
[[tet:Salvador (Bahia)]]
[[tg:Салвадор (шаҳр)]]
[[th:ซัลวาดอร์]]
[[tr:Salvador, Bahia]]
[[uk:Салвадор (Бразилія)]]
[[vec:Salvador (sità)]]
[[vi:Salvador, Bahia]]
[[vo:Salvador]]
[[war:Salvador, Bahia]]
[[yo:Salvador, Bahia]]
[[zh:萨尔瓦多 (巴西)]]
[[zh-min-nan:Salvador, Bahia]]