Radiación ultravioleta: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
EmausBot (conversa | contribucións)
m r2.7.2+) (Bot: Engado: ast:Radiación ultraviola
m Bot: Substitución automática de texto (-|thumb| +|miniatura| & -|thumbnail| +|miniatura|)
Liña 1:
[[Ficheiro:M101Ultiwavelength UITextreme ultraviolet sun.gifjpg|thumbnailminiatura|250px|dereita |Imaxe ultravioleta da galaxia espiral xigante Messier 101do (M101)sol]]
A '''radiación ultravioleta''' (UV) é a [[radiación electromagnética]] concunha [[lonxitude de onda]] menor que a da [[luz]] [[visíbel]] e maior que a dos [[raio X| raios X]]. O nome significa ''máis alta que (alén do) [[violeta]]'' (do latín ''ultra''), polo feito que o violeta é a [[cor]] visíbel coacon lonxitude de onda máis curta e maior frecuencia.
 
==Características==
A '''radiación ultravioleta''' (UV) é a [[radiación electromagnética]] con [[lonxitude de onda]] menor que a da [[luz]] [[visíbel]] e maior que a dos [[raios X]]. O nome significa ''máis alta que (alén do) [[violeta]]'' (do latín ''ultra''), polo feito que o violeta é a [[cor]] visíbel coa lonxitude de onda máis curta.
===Clasificación===
A radiación ultravioleta é aquela cuxa lonxitude de onda vai desde os 400 [[nm]], ata os 15 nm. É emitida polo [[sol]] nas formas de UV-A e UV-B. A maior parte da radiación UV é absorbida pola [[atmosfera terrestre|atmosfera]] terrestre. No que se refire aos efectos na [[saúde]] humana e no [[medio ambiente]], clasifícase como ''UVA'' (400–320 nm, tamén chamada de "luz negra" ou onda longa), ''UVB'' (320–280 nm, tamén chamada de onda media) e ''UVC'' (280-100 nm, tamén chamada de UV curta ou "xermicida").
 
A radiaciónmaior ultravioleta,parte cuxasda lonxitudesradiación de onda van desde os 400 [[nm]], ata os 15 nm, éUV emitida polo [[sol]] nas formas de UV-A e UV-B. A maior parte da radiación UV é absorbida pola [[atmosfera terrestre|atmosfera]] terrestre. A case totalidade (99%) dos raios ultravioletas que efectivamente chegan a superficie da Terra son do tipo UV-A. A radiación UVB é parcialmente absorbida polo ozono da atmosfera e a súa parcela que chega á Terra é responsábel de danos na pel. Xa a radiación UVC é totalmente absorbida polo osíxeno e o ozono da atmosfera.
 
A radiación UV pode ser subdividida en ''UV próximo'' ([[lonxitude de onda]] de 380 até 200 nm e máis próximo da luz visíbel), ''UV distante'' (de 200 até 10 nm) e ''UV extremo'' (de 1 a 31 nm). As bandas de radiación non son exactas. Como exemplo podemos ver que o UVA comeza en torno de 410nm e termina en 315 nm. O UVB comeza 330 nm e termina en 270 aproximadamente. Os picos das bandas están nas súas medias.
O seu efecto bactericida fai que sexa utilizada en dispositivos co obxectivo de manter a [[asepsia]] de certos estabelecementos comerciais.
 
===Usos===
Outro uso é a aceleración da [[polimerización]] de certos [[compostos]].
O seu efecto bactericida fai con que sexa utilizada en dispositivos co obxectivo de manter a [[asepsia]] de certos estabelecementos comerciais. Outro uso é a aceleración da [[polimerización]] de certos [[compostos]]. Moitas sustancias ao seren expostas á radiación UV, compórtanse de modo diferente de cando son expostas á luz visíbel, tornándose fluorescente. Este fenómeno dáse pola excitación dos electróns nos átomos e moléculas desa sustancia ao absorber a enerxía da luz invisíbel. E ao retornaren aos seus niveis normais de enerxía, o exceso de enerxía é reemitido baixo a forma de luz visíbel.
 
A luz ultravioleta chámase tamén [[luz negra]] e utilízase para obter efectos decorativos en certos ambientes. É obtida principalmente a través dunha lámpada fluorescente sen a protección do compoñente que a fai emitir luz visíbel. Unha lámpada fluorescente común contén un gas inerte (mercurio) que, na pasaxe de electróns, emite radiación na lonxitude de onda do ultravioleta. Esta radiación liberada "bate" na borda da lámpada que é revestida internamente por fósforo. O fósforo excitado coa enerxía recibida reemite a enerxía en lonxitudes de onda visíbeis (branco). A lámpada de luz negra non conta co revestimento de fósforo, deixando así pasar toda radiación ultravioleta. Un efecto fluorescente interesante pode ser obtido a partir da radiación ultravioleta en calquera superficie que sexa revestida con [[Tinturaría#Branqueamento óptico|branqueador óptico]]ótico, (presente na maioría das marcas de xabón en po). Faise unha solución de xabón en po e auga, úsaseusase esta "tinta" para escribir ou deseñar calquera cousa na súa roupa (de preferencia escura, para que o efecto sexa maior) e na presenza de radiación ultravioleta (nunha boate por exemplo) as marcas ficarán visíbeis.
== Luz negra ==
 
Este tipo de luz é usada en aparellos eléctricos para atraer insectos e electrocutalos. Outros tipos de uso son para identificar diñeiro falso, decoración e [[tuning]].
A luz ultravioleta tamén se chama "[[luz negra]]" e utilízase para obter efectos decorativos en certos ambientes. É obtida principalmente a través dunha lámpada fluorescente sen a protección do compoñente que a fai emitir luz visíbel.
 
Unha lámpada fluorescente común contén un gas inerte (mercurio) que, na pasaxe de electróns, emite radiación na lonxitude de onda do ultravioleta. Esta radiación liberada "bate" na beira da lámpada que está revestida internamente por fósforo. O fósforo excitado coa enerxía recibida reemite a enerxía en lonxitudes de onda visíbeis (branco).
 
A lámpada de luz negra non conta co revestimento de fósforo, deixando así pasar toda radiación ultravioleta. Un efecto fluorescente interesante pode ser obtido a partir da radiación ultravioleta en calquera superficie que sexa revestida con [[Tinturaría#Branqueamento óptico|branqueador óptico]] (presente na maioría das marcas de xabón en po). Faise unha solución de xabón en po e auga, úsase esta "tinta" para escribir ou deseñar calquera cousa na súa roupa (de preferencia escura, para que o efecto sexa maior) e na presenza de radiación ultravioleta (nunha boate por exemplo) as marcas ficarán visíbeis.
 
{{Espectro electromagnético}}
 
[[Categoría:Electromagnetismo]]
[[Categoría:Espectro electromagnético]]
[[Categoría:Óptica]]
[[Categoría:Cores]]
[[Categoría:Óptica]]
 
[[an:Ultravrioleta]]
[[ar:أشعة فوق بنفسجية]]
[[as:অতিবেঙুণী ৰশ্মি]]
[[ast:Radiación ultraviola]]
[[bat-smg:Oltraviuoletėnē spėndolē]]
[[be:Ультрафіялетавае выпраменьванне]]
[[be-x-old:Ультрафіялетавае выпраменьваньне]]
[[bg:Ултравиолетово излъчване]]
[[bn:অতিবেগুনী রশ্মি]]
[[br:Uslimestra]]
[[bs:Ultraljubičasto zračenje]]
[[ca:Ultraviolat]]
[[ckb:تیشکی ژوور وەنەوشەیی]]
[[cs:Ultrafialové záření]]
[[cy:Uwchfioled]]
[[da:Ultraviolet lys]]
[[de:Ultraviolettstrahlung]]
[[el:Υπεριώδης ακτινοβολία]]
[[en:Ultraviolet]]
[[eo:Ultraviola radiado]]
[[es:Radiación ultravioleta]]
[[et:Ultraviolettkiirgus]]
[[eu:Ultramore]]
[[fa:فرابنفش]]
[[fi:Ultraviolettisäteily]]
[[fr:Ultraviolet]]
[[he:על- סגול]]
[[hi:पराबैंगनी]]
[[hif:Ultraviolet]]
[[hr:Ultraljubičasto zračenje]]
[[hu:Ibolyántúli sugárzás]]
[[ia:Ultraviolette]]
[[id:Ultraungu]]
[[io:Ultreviolea]]
[[is:Útfjólublátt ljós]]
[[it:Radiazione ultravioletta]]
[[ja:紫外線]]
[[jv:Ultraviolet]]
[[kk:Ультракүлгін сәуле, сәулемен емдеу]]
[[kn:ಅತಿನೇರಳೆ ವಿಕಿರಣ]]
[[ko:자외선]]
[[ksh:Shwatzleesh]]
[[la:Radiatio ultraviolacea]]
[[lt:Ultravioletiniai spinduliai]]
[[lv:Ultravioletais starojums]]
[[ms:Ultraungu]]
[[mk:Ултравиолетова светлина]]
[[nds:Ultraviolett]]
[[ml:അൾട്രാവയലറ്റ് തരംഗം]]
[[hifnl:Ultraviolet licht]]
[[mn:Хэт ягаан туяа]]
[[pl:Ultrafiolet]]
[[mr:अतिनील किरण]]
[[ms:Sinar ultraungu]]
[[my:ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည်]]
[[nds:Ultravigelettstrahlen]]
[[nl:Ultraviolet]]
[[nn:Ultrafiolett stråling]]
[[no:Ultrafiolett stråling]]
[[oc:Ultraviolet]]
[[om:Ultraviolet]]
[[pl:Nadfiolet]]
[[pnb:اتلیجامنی]]
[[pt:Radiação ultravioleta]]
[[ro:Raze ultraviolete]]
[[ru:Ультрафиолетовое излучение]]
[[rue:Ултрафіалове жарїня]]
[[sh:Ultraljubičasto zračenje]]
[[simple:Ultraviolet]]
[[sk:Ultrafialové žiarenie]]
[[sl:Ultravijolično valovanje]]
[[sq:Rrezet ultravioletë]]
[[sr:Ултраљубичасто зрачење]]
[[su:Ultraviolét]]
[[sv:Ultraviolett strålning]]
[[ta:புற ஊதாக்ஊதா கதிர்]]
[[vi:Tia cực tím]]
[[th:รังสีอัลตราไวโอเลต]]
[[tl:Ultrabiyoleta]]
[[tr:Morötesi]]
[[tt:Ультрашәмәхә нурланыш]]
[[uk:Ультрафіолетове випромінювання]]
[[ur:بالائے بنفشی]]
[[vi:Tử ngoại]]
[[war:Ultrabiyoleta]]
[[zh:紫外线]]
[[zh-min-nan:Chí-goā-soàⁿ]]
[[zh-yue:紫外線]]