Istria: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
EmausBot (conversa | contribucións)
m r2.7.3) (Bot: Engado: vi:Istria
m Bot: Substitución automática de texto (-|thumb| +|miniatura| & -|thumbnail| +|miniatura|)
Liña 1:
[[Ficheiro:Istria.png|thumbminiatura|300px|A península de Istria.]]
[[Ficheiro:Muggia z001.JPG|thumbminiatura|300px|right|Muggia, preto de Trieste, a única cidade de Italia que queda da antiga Istria italiana.]]
 
'''Istria''' (en [[lingua croata|croata]] e en [[lingua eslovena|esloveno]], ''Istra''; en [[Lingua italiana|italiano]], ''Istria''; en [[lingua istriota|istriota]], ''Eîstria''; en [[lingua alemá|alemán]], ''Istrien''; en [[lingua húngara|húngaro]], Isztria), a antiga ''Histria'' [[latín|latina]], é a maior das [[península]]s do [[mar Adriático]], localizada no norte deste mar entre os golfos de [[Trieste]] e de [[Kvarner]].
Liña 13:
 
== Historia ==
[[Ficheiro:Istrien.jpg|150px|thumbminiatura|right|Escudo de Istria.]]
 
O nombre de Istria vén dos [[Iliria|ilirios]] da tribo dos ''Histri'', terra á cal o [[xeografía|xeógrafo]] grego da antigüidade [[Estrabón]] se referiu como "unha rexión agradábel para vivir". Para os [[República romana|romanos]], ''Histria'' era unha zona habitada por una feroz tribo de piratas ilirios, protexidos polas dificultades que presentaban as costas da península para a súa navegación. Os seus habitantes soportaron dúas campañas militares dos romanos para, finalmente, caer no ano 177 a.C.
Liña 24:
 
Antes do ano 1000 a lingua de case toda a poboación istria era de tipo neolatino, pero —principalmente a partir do [[século XII]]— a [[República de Venecia]] empezou a trasladar desde fóra numerosas comunidades de linguas croata e eslovena cara ao interior de Istria, despoboado por epidemias e guerras. A finais do [[Renacemento]] a poboación eslava (grazas á súa maior fertilidade) alcanzaba xa case o 40 % do total.
[[Ficheiro:MORLACCHI.QUARNARO.jpg|thumbminiatura|250px|Zonas de lingua italiana en cor laranxa, de lingua istro-romana (istriota) en azul e de linguas eslavas en verde (croata en verde claro, esloveno en verde escuro), en Istria e arredores en 1910.]]
 
No breve periodo napoleónico do Reino de Italia (1805-1809), o académico Bartoli escribiu que a [[lingua italiana]] era a oficial e falada (como dialecto veneciano) por case dous terzos dos habitantes da península, ao sur da liña xeográfica [[Trieste]]-[[Fiume]] ([[Rijeka]]).
Liña 37:
 
=== A Istria italiana ===
[[Ficheiro:Cartaistria.jpg|thumbminiatura|250px|right|A Istria italiana, desde 1918 até 1947.]]
 
Istria foi unha das razóns polas que loitaron os "irredentistas" italianos, do movemento político [[Italia irredenta]], para que Italia entrara na "gran guerra" en [[1915]].