Bioko: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xqbot (conversa | contribucións)
m r2.7.3) (Bot: Engado: vi:Bioko; cambios estética
m Bot: Substitución automática de texto (-|thumb| +|miniatura| & -|thumbnail| +|miniatura|)
Liña 36:
|}
 
[[Ficheiro:Bioko.png|thumbminiatura|right|300 px|Mapa de Bioko]] '''Bioko''', illa situada no [[Golfo de Guinea]], a 32 quilómetros das costas de [[Camerún]]. Forma parte dos territorios que compón [[Guinea Ecuatorial]]. Ten un área de 2.017 km² e unha poboación actual (2005) de 130.000 habitantes.
 
== Historia ==
Liña 54:
Todo este período traducirase na segunda metade do s.XIX na unificación de todos os clans bubi baixo o rei Moka (1875-1899), situación que non duraría moito debido ao crecente intervencionismo colonial español. Durante o período 1887-1897, varios representantes españois establecen relacións co rei Moka de Bioko.
 
[[Ficheiro:Reymalabo1930.PNG|thumbminiatura|esquerda|O rei Malabo de Bioko en 1930]] España retomou activamente a colonización de Guinea a comezos do [[século XX]]. Na illa iniciouse a explotación das súas riquezas e estableceuse un goberno colonial, baixo o cal houbo graves enfrontamentos co xefe local [[bubi]] Sás-Ebuera (entre 1899 e 1904 aprox.), quen formou unhas milicias nacionalistas e anticoloniales. Foi capturado polas forzas española e a súa negativa a aceptar a autoridade do gobernador colonial levoulle a manter unha folga de fame, morrendo o 3 de xullo de 1904. Tamén [[Malabo Lopelo Melaka]] (rei entre 1904-1937), fillo de Moka, iniciará unha reivindicación moderada dos seus dereitos, co último enfrontamento dos bubi contra os colonizadores españois en 1910 na rexión de San Carlos, iniciado tras o asasinato do cabo español León Rabadán e dous policías indíxenas, morrendo nel uns quince mil bubis, entre civís e alzados. Inmediatamente logo de devandita insurrección, as forzas coloniais presionaron ao rei [[Malabo Lopelo Melaka|Malabo]] para que influíse nos xefes locais e evitase novos enfrontamentos. A illa está dividida en 1911 en 67 ''besés'' (localidades), cada un gobernado por un ''botuku'' ( xefe-alcalde) e sobre eles o rei (''muchuku''), normalmente coincidindo co xefe do ''biquei'' de Moka, quen dispón do seu ''lujua'' ou tropa para impor a súa autoridade.
 
En 1926 únese a illa á colonia de [[Guinea Española]]. En 1937 o rei Malabo é encarcerado, morrendo o 19 de abril do mesmo ano. Durante o réxime de Franco continuou a colonización ata [[1959]] cando se iniciou un proceso de descolonización cun réxime de autonomías para as provincias guineanas ata a completa independencia o [[12 de outubro]] do [[1968]], integrada en [[Guinea Ecuatorial]].