Bisonte europeo: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Varios arranxos. Introcucín ligazóns externas. |
|||
Liña 1:
{{Taxonomia-animal |NOME_VULGAR= Bisonte europeo| |IMAXE= Bison bonasus (Linnaeus 1758).jpg
|ESTADO= VU |ESTADO_NOME= Bisonte europeo}}
Liña 23 ⟶ 22:
== Hábitat ==
En contraposición aos bisontes americanos, os europeos nunca gustaron da vida nas praderías e espazos abertos, senón que se estableceron nos bosques, tanto caducifolios como mixtos de [[coníferas]] e árbores e folla caduca. Por eles vagaban en grupos duns 20 individuos, alimentándose de todo tipo de materia vexetal, fundamentalmente follaxe baixo, pero tamén herbas, codias e pólas
[[Ficheiro:Zubr-minsk.jpg|thumb|350px|Bisonte europeo macho no [[zoo]] de [[Minsk]].]]
Os [[freixo]]s parecen atraerlles en maior medida que outras árbores, mentras que as agullas dos [[piñeiro]]s e outras árbores de folla perenne non son do seu agrado.
Liña 30:
== Bioloxía ==
O bisonte europeo é un animal social e gregario que formaba pequenas mandas que oscilaban entre os 10 e os 30 individuos liderados por un macho.
O bisonte europeo é un animal social e gregario que formaba pequenas mandas que oscilaban entre os 10 e os 30 individuos liderados por un machoA época de celo ten lugar entre agosto e septiembre. O periodo de [[xestación]] é de entre 260 e 270 días, tras os cales as femias paren unha sola cría. Os partos danse entre maio e xuño, e as femias adoitan illarse para parir. As crías destétanse aos sete meses, e permanecen canda a nai até os tres anos. A lonxevidad máxima que se rexistou foi de 22 anos, aínda que en catividade pode chegar aos 40.<ref>MacDonald, D. e Barrett, P. (2008): ''Guía de Campo de los Mamíferos de España y de Europa.'' Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 978-84-282-1490-2, p. 234.</ref> ▼
▲
Antigamente os bisontes europeos caían ocasionalmente vítimas de [[lobo]]s, [[oso]]s, [[tigre]]e e [[león]]s, pero hoxe en día estes animais desapareceron do continente europeo ou se fixeron moi raros, polo que se pode considerar que os poucos bisontes que quedan carecen actualmente de depredadores naturais.▼
A lonxevidad máxima que se rexistou foi de 22 anos, aínda que en catividade pode chegar aos 40.<ref>MacDonald, D. e Barrett, P. (2008): ''Guía de Campo de los Mamíferos de España y de Europa.'' Barcelona: Ediciones Omega. ISBN 978-84-282-1490-2, p. 234.</ref>
▲Antigamente os bisontes europeos caían ocasionalmente vítimas de [[lobo]]s, [[oso]]s, [[tigre]]
== Subespecies ==
Liña 41 ⟶ 45:
== Extinción en estado salvaxe e repoboación ==
[[Ficheiro:
[[Ficheiro:Barcelona.Zoologico.Bison.Bonasus.jpg|thumb|250px|Becerro de bisonte europeo no zoolóxico de Barcelona.]]▼
Hai 2.000 anos o bisonte abundaba en toda a [[Europa central]] e [[Europa setentrional|setentrional]] chegando até [[Asia|Asia occidental]]. A distribución orixinal comprendía desde a [[península Ibérica]] até [[Rusia|Rusia occidental]], estando presente tamén no [[Cáucaso]] e no noroeste de [[Irán]]. [[Heródoto]] cita a súa presenza en [[Tracia]] e noutras rexións do norte de [[Grecia]].
Liña 49 ⟶ 52:
Pero a principios do [[século XVIII]], a causa sobre todo da caza abusiva e da progresiva deforestación, para aproveitar a madeira ou para destinar a terra á agricultura ou ao pastoreo, reduciron o hábitat primixenio dos bisontes, e este animal quedou relagado a algunhas zonas boscosas de [[Polonia]] (bosque de Białowieża) e do [[Cáucaso]], resrvas de caza dos [[tsar]]res de [[Rusia]].
[[Ficheiro:Poland Bialowieza - BPN.jpg|esquerda|250px|thumb|[[Bosque de Białowieża]] en [[Polonia]], exemplo de hábitat natural do bisonte europeo.]]
▲[[Ficheiro:Barcelona.Zoologico.Bison.Bonasus.jpg|thumb|esquerda|250px|Becerro de bisonte europeo no zoolóxico de [[Barcelona]].]]
[[Ficheiro:Reserva CIBE.jpg|thumb|250px|esquerda|Parte da ''Reserva do Bisonte Europeo'' na localidade [[Provincia de Palencia|palentina]] de [[San Cebrián de Mudá]], en España.]]▼
No [[século XII]] matouse ao último bisonte ibérico en [[Navarra]],<ref name="Bisontes europeos en Palencia - El Mundo"/> sendo daquela xa moi raro en [[Europa occidental]]. No [[século XIV]] só quedaban unhas pocas cabezas na rexión francesa das [[Ardenas]], que non resistiron até o final do século. En [[Romanía]] ([[Moldavia]] e [[Valaquia]]) perviviron até [[1762]] e en [[Transilvania]], baixo dominio [[Imperio austrohúngaro|austrohúngaro]] até [[1790]].
O bisonte do Cáucaso (''Bison bonasus caucasicus'') fora desprazado, durante os últimos decenios da súa existencia, cara á zona ocupada polos bosques de coníferas, sendo moi posíbel que os seus refuxios invernais estiveran localizados nas zonas de bosques de [[faia]]s situados a menores altitudes, pero ao non serlles permitida a estancia nestas zonas, o seu hábitat foi reducíndose cada vez máis, até chegar á sua extinción e [[1930]]. Ao bisonte europeo que habitaba nos territorios de Transilvania sucedulle algo parecido ao que aconteceu no Cáucaso.
Pola súa parte, desde o [[século XVI]] as dinastías reinantes en [[Rusia]], [[Lituania]] e [[Polonia]] consideraron que a muerte dun bisonte era privilexio da realeza, chegando a castigar o furtivismo incluso coa morte nalgunhas ocasións. Isto permitiu unha supervivencia máis ou menos aceptábel deste animal en [[Europa oriental]] até a [[Primeira Guerra Mundial]], cando comezaron a ser masacrados por deceas para alimentar aos soldados e aos refuxiados. En [[1919]] morreu o último bisonte polaco na rexión de Białowieża, e en [[1927]] fíxoo o último exemplar que vivía en liberdade no Cáucaso. A especie extinguiríase totalmente de non ser porque había nese momento uns 50 individuos vivindo en parques zoolóxicos repartidos por todo o mundo.
▲[[Ficheiro:Reserva CIBE.jpg|thumb|250px|Parte da ''Reserva do Bisonte Europeo'' na localidade [[Provincia de Palencia|palentina]] de [[San Cebrián de Mudá]], en España.]]
En [[1923]] institiuse en [[Polonia]] a ''Compañía Internacional de Defensa do Bisonte'' (CIDB), que defendía a recuperación desta especie. Nos anos [[1950]] conseguiu o permiso do goberno polaco para reintroducir 12 exemplares (11 polacos, máis o último bisonte caucásico, chamado por iso ''Kaukasus'') no bosque de Białowieża, que foi declarado Parque Nacional. En [[1966]] a [[ONU]] incluiu o bisonte europeo no seu [[CITES|lista de animais protexidos]].
Liña 63 ⟶ 66:
Desde entón, os esforzos combinados do CIDB e varios parques zoolóxicos de distintos países lograron un notábel éxito: de aqueles 12 individuos descenden hoxe en día máis de 600 bisontes que habitan en distintos parques nacionais [[Polonia|polacos]], e varias novas mandas foron introducidas en réxime de semiliberdade en [[Bielorrusia]], [[Rusia]], [[Romanía]], [[Ucraína]], [[Lituania]] e [[Quirguistán]], ademais de en [[España]], onde o [[4 de xuño]] de [[2010]] reintroducírone, despois de mil anos, sete exemplares no municipio [[Provincia de Palencia|palentino]] de [[San Cebrián de Mudá]], [[provincia de Palencia|Palencia]].<ref name="Bisontes europeos en Palencia - El Mundo">{{cita web| título = Los bisontes regresan a la península mil años después de su desaparición| url = http://www.elmundo.es/elmundo/2010/06/04/castillayleon/1275667194.html | dataacceso = 12 de maio | anoacceso = 2012 | idioma = español | autor = Diario ''El Mundo'' (España)}}</ref> os cales se adaptaron tan ben que até conseguiron reproducirse, sendo xa 9 individuos.<ref>{{cita web| título = Nace un bisonte europeo en Palencia | url = http://www.elpais.com/articulo/sociedad/Nace/bisonte/europeo/Palencia/elpepusoc/20100816elpepusoc_1/Tes | dataacceso = 12 de maio | anoacceso = 2012 | idioma = español | autor = Diario ''El País'' (España)}}</ref> Tamén existe un proxecto para reintroducir a especie en [[Francia]].
En [[2011]] estimábase que o número total de bisontes europeos era duns 4.000. Pero, a pesar diso, a especie segue estando en perigo. A súa baixa diversidade xenética, froito da [[consanguinidade]], fai que estes animales sexan especialmente vulnerábeis a [[virus]] como o da [[Glosopeda|febre aftosa]].
Por se isto fora pouco, en [[2004]] estalou a polémica cando se fixo público que o rei de [[España]] [[Xoán Carlos I de España|Xoán Carlos I]] conseguira permiso para matar un macho de bisonte no refuxio de Czerwony Dwor, previo pago de 7.000 [[Euro|euros]]. Os ciudadáns e os medios de comunicación polacos mostraron a súa indignación ante a morte dun animal que consideran como un símbolo da nación. A pesar de que en Polonia a caza do bisonte está teoricamente prohibida, non é raro que a realicen de vez en cando altos cargos políticos do goberno e os "convidados" que eles estimen oportuno.<ref>{{cita web| url=http://el-mundo.es/cronica/2004/438/1078755915.html| data=7 de marzo de 2004, número 438| título= El Rey mató al "rey de la pradera"| editor=Crónica, un suplemento de ''El Mundo'' (España) | dataacceso=12 de maio de 2012}}</ref>
Liña 73 ⟶ 74:
== Véxase tamén ==
{{commonscat|Bison bonasus}}▼
=== Outros artigos ===
* [[Bisonte]]
* [[Bisonte americano]]
=== Ligazóns externas ===
▲{{commonscat|Bison bonasus}}
* [http://www.arkive.org/european-bison/bison-bonasus/ Arkive. ''Bison bonasus''] {{en}} Consultada o 12/5/2012.
* [http://www.petermaas.nl/extinct/speciesinfo/caucasianbison.htm The Extinction Website – ''Bison bonasus caucasicus''] {{en}} Consultada o 12/5/2012.
* [http://www.petermaas.nl/extinct/speciesinfo/carpathianbison.htm The Extinction Website – ''Bison bonasus hungarorum''] {{en}} Consultada o 12/5/2012.
* [http://www.ultimateungulate.com/Artiodactyla/Bison_bonasus.html European bison/wisent]
*[http://news.bbc.co.uk/2/hi/programmes/from_our_own_correspondent/9604413.stm BBC NEWS Reversal of fortunes for Europe's 'gentle' giant] {{en}} Consultada o 12/5/2012.
[[Categoría:Bovinos]]
| |||