Xeado: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m r2.7.1) (Bot: Engado: eu:Izozki
Xqbot (conversa | contribucións)
m r2.7.3) (Bot: Modifico: yi:אייזקרעם; cambios estética
Liña 67:
Durante a [[Idade Media]], nas cortes árabes preparábanse produtos azucrados con froitas e especias arrefriados con xeo das montañas (unha especie de sorbetes).
 
Os turcos chamaban ao xeado ''şerbet'', "sorbet", e os árabes "sharbāt". O nome de ''sorbete'' vén do verbo [[latín|latino]] ''sorbere'',<ref>[http://en.wiktionary.org/wiki/sorbeo#Latin sorbere]</ref> que deu lugar a o verbo [[lingua italiana|italiano]] moderno ''sorbire'', do que deriva ''sorbetto'', que pasou as linguas europeas modernas. Pero o termo ''sherbet'' ou ''charbet'' deriva do [[lingua turca|turco]] ''şerbet'', "sorbet", derivada do [[lingua persa|persa]] ''sharbat'',que á súa vez procede do [[lingua árabe|árabe]] شربات ''sharbāt'', que significa "bebida" ou "zume."<ref>[http://www.epicurious.com/cooking/how_to/food_dictionary/entry?id=4541 sherbet Definition in the Food Dictionary at Epicurious.com]</ref>
 
Pero o xeado naceu, como outras moitas cousas, en [[China]], onde os emperadores da [[Dinastía Tang]] (ca. 618 a.C. – 900 a.C.), tiñan un método para crear mesturas de xeo con leite. Da China pasou á [[India]], de aí ás culturas [[Persia|persas]] e despois a [[Grecia]] e [[Roma]].
Liña 90:
== Cronograma ==
<timeline>
ImageSize = width:1000 height:1100
PlotArea = left:40 right:10 top:10 bottom:10
DateFormat = yyyy
TimeAxis = orientation:vertical format:yyyy order:reverse
Period = from:-4000 till:2012
AlignBars = early
ScaleMajor = unit:year increment:1000 start:-4000
 
Liña 123:
#PlotData=
#barra, color, ancho, ?, alineamiento, tamaño de fuente (XS,S,M,L,XL)
# bar:Líderes color:red width:40 mark:(line,white) align:left fontsize:M
 
at:-4000 text: 4000 a.C. — Aparece o primeiro xeado. Era unha pasta de arroz fervido, especias e leite, envolvida en neve para solidificala
Liña 139:
O xeado constitúe un dos triunfos da tecnoloxía de alimentos, e o [[aire]] é un dos seus principais ingredientes. Sen aire, o xeado sería unha ''folerpa de leite'', pero co aire convértese nun [[coloide|sistema coloidal]] de alta complexidade. Consiste nunha escuma semisólida de celas de aire rodeadas por graxa [[emulsión|emulsificada]] xunto cunha rede de diminutos cristais de xeo que están rodeados por un líquido acuoso en forma de [[sol]].
 
Isto é o que fai efectivamente a diferenza entre unha ''neve'' e un xeado, o aire, combinado cunha baixa temperatura —40 º&nbsp;°C— e graxa hidroxenada, transfórmase dun líquido a un escumoso sólido e, agregándolle os saborizantes e estabilizadores, obtemos un delicioso xeado.
 
== Consumo ==
Liña 145:
 
Segundo a ''Asociación Internacional de Produtos Lácteos'',<ref>[http://www.mundohelado.com/helados/estadisticas.htm Mundohelado.com Estatísticas]</ref>
os principais países consumidores de xeado eran, no ano [[2006]], os seguintes:<br />(Entre parénteses, litros por habitante e ano.)
# [[Nova Celandia]] (26,3)
# [[Estados Unidos de América - United States of America|Estados Unidos]] (24,5)
Liña 273:
[[ur:آئس کریم]]
[[vi:Kem (thực phẩm)]]
[[yi:אייז קריעםאייזקרעם]]
[[zh:冰淇淋]]
[[zh-min-nan:Peng-kî-lîm]]