Wikipedia

Froita: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
arramnxiño
Xoio (conversa | contribucións)
35.622 edicións
varias arranxos (tamén de lingua)
Liña 1:
{{Botánica en progreso}}▼
[[Ficheiro:Froitas diversas.jpg|thumb|right|200px|Froitas diversas nun mercado barcelonés.]]{{Cociña}}As '''froitas''' son os [[froito]]s comestíbeis dalgunhas [[árbore]]s e [[planta]]s. Na lingua coloquial e en cociña, cando se fala da froita en termos xenéricos, a palabra refírese normalmente a aqueles [[vexetal|vexetais]] cuxos froitos son carnosos e doces, ricos en [[azucre]]s e [[vitamina]]s e frecuentemente consumidos crus como [[sobremesa]], como por exemplo, as [[ameixa (froito)|ameixas]], [[mazá]]s, [[laranxa (froita)|laranxas]] e un longo etcétera. Porén, en canto ó nome concreto de cada tipo de froita, moitos vexetais moi comúns, así como varios tipos de [[noz|noces]] e grans, reciben o seu nome das especies das que proceden. Habitualmente, estes froitos son moi saborosos e relativamente doces, tendo polo normal [[cor]]es vivas e aromas agradábeis. Case todas posúen pel, [[pulpa]] (a ''carne'' da froita) e sementes ou carabuñas ben diferenciadas.▼
 
 
▲[[Ficheiro:Froitas diversas.jpg|thumb|right|200px|Froitas diversas nun mercado barcelonés.]]{{Cociña}}As '''froitas''' son os [[froito]]s comestíbeis dalgunhas [[árbore]]s e outras [[planta]]s. Na lingua coloquial e en cociña, cando se fala da froita en termos xenéricos, a palabra refírese normalmente a aqueles [[vexetal|vexetais]] cuxos froitos son carnosos e doces, ricos en [[azucre]]s e [[vitamina]]s e frecuentemente consumidos crus como [[sobremesa]], como por exemplo, as [[ameixa (froito)|ameixas]], [[mazá]]s, [[laranxa (froita)|laranxas]] e un longo etcétera. Porén, en canto ó nome concreto de cada tipo de froita, moitos vexetais moi comúns, así como varios tipos de [[noz|noces]] e grans, reciben o seu nome das especies das que proceden. Habitualmente, estes froitos son moi saborosos e relativamente doces, tendo polo normal [[cor]]es vivas e aromas agradábeis. Case todas posúen pel, [[pulpa]] (a ''carne'' da froita) e sementes ou carabuñas ben diferenciadas.
 
Porén, en canto ao nome concreto de cada tipo de froita, moitos vexetais moi comúns, así como varios tipos de [[noz|noces]] e [[gran]]s, reciben o seu nome das especies das que proceden.
 
Habitualmente estes froitos son moi saborosos e relativamente doces, tendo polo normal [[cor]]es vivas e aromas agradábeis. Case todas posúen pel, [[polpa]] (a ''carne'' da froita) e sementes ou carabuñas ben diferenciadas.
 
AAs froitafroitas diferénciase dos [[froito seco|froitos secos]] en que as primeiras conteñen unha gran cantidade de [[auga]], contrariamente a estes últimos, que a reduciron tras un proceso de secado, natural ou artificial. ▼
 
▲A froita diferénciase dos [[froito seco|froitos secos]] en que as primeiras conteñen unha gran cantidade de [[auga]], contrariamente a estes últimos, que a reduciron tras un proceso de secado, natural ou artificial.
== Función da froita ==
 
A función da froita (como a do [[froito]], falando en termos xerais) é a de favorecer a diseminación da [[semente]] no ciclo da [[reprodución]]. Isto conséguese a través dos [[animal|animais]] (sobre todo para a froita de [[cor]]es chamativas), do [[vento]] ou da [[auga]].
 
== Composición ==
[[Ficheiro:Froita.jpg|thumb|200px|left|Froitas.]][[Ficheiro:Autumn Royal grapes.jpg|thumb|200px|left|As [[uva]]s, froito da [[vide]].]]A composición química das froitas depende sobre todo do tipo de froita e do seu grao de [[maduración]].
 
[[Ficheiro:Froita.jpg|thumb|200px|Froitas.]]
* '''Auga:''' Máis do 80 % e ata o 90 % da composición da froita é auga. Debido a esta alta porcentaxe de auga e ós aromas da súa composición, a froita é moi refrescante.▼
[[Ficheiro:Autumn Royal grapes.jpg|thumb|200px|As [[uva]]s, froito da [[vide]].]]
* '''Glícidos:''' Entre o 5 % e o 18 % da froita está formado por carbohidratos. O contido pode variar dende un 20% no [[plátano]] ata un 5 % no [[melón]], [[sandía]] e [[amorodo]]s.
[[Ficheiro:Pineapple1.JPG|thumb|200px|[[Ananás]] ou ''piña americana''.]]
As demais froitas teñen un valor medio dun 10 %. O contido en glícidos pode variar segundo a especie e tamén segundo a época da colleita. Os carbohidratos son xeralmente [[azucre]]s simples como a ''[[frutosa]]'', ''[[sacarosa]]'' e ''[[glicosa]]'', azucres de fácil dixestión e absorción rápida. Na froita pouco madura atopamos ''amido'', sobre todo no plátano, que coa maduración se converte en azucres simples.▼
* '''Fibra:''' Aproximadamente o 2 % da froita é fibra dietética. Os compoñentes da fibra vexetal que atopamos nas froitas son principalmente as ''[[pectina]]s'' e ''[[hemicelulosa]]''. A pel da froita é a que posúe unha maior concentración de [[fibra]], pero tamén é onde poden permanecer restos dalgúns contaminantes como restos de insecticidas, pois son difíciles de eliminar se non é co pelado da froita. A fibra solúbel ou xelificante como as pectinas forman coa auga mesturas viscosas. O grao de viscosidade depende da froita da que proceda e do grao de maduración desta. As pectinas desempeñan polo tanto un papel moi importante na consistencia da froita.▼
▲* '''Auga:''' Máis do 80 % e ata o 90 % da composición da froita é auga. Debido a esta alta porcentaxe de auga e ósaos aromas da súa composición, a froita é moi refrescante.
▲* '''Glícidos:''' Entre o 5 % e o 18 % da froita está formado por [[carbohidrato]]s. O contido pode variar dende un 20% no [[plátano]] ata un 5 % no [[melón]], [[sandía]] e [[amorodo]]s. As demais froitas teñen un valor medio dun 10 %. O contido en glícidos pode variar segundo a especie e tamén segundo a época da colleita. Os carbohidratos son xeralmente [[azucre]]s simples como a ''[[frutosa]]'', ''[[sacarosa]]'' e ''[[glicosa]]'', azucres de fácil dixestión e absorción rápida.<ref>A glicosa nin sequera hai que dixerila: absórbese no intestino directamente.</ref> Na froita pouco madura atopamos ''amido[[amidón]]'', sobre todo no plátano, que coa maduración se converte en azucres simples.
▲* '''Fibra alimentaria:''' Aproximadamente o 2 % da froita é fibra dietética. Os compoñentes da [[fibra vexetalalimentaria]] que atopamos nas froitas son principalmente as ''[[pectina]]s'' e a ''[[hemicelulosa]]''. A pel da froita é a que posúe unha maior concentración de [[fibra]] alimentaria, pero tamén é onde poden permanecer restos dalgúns contaminantes como restos de insecticidas[[insecticida]]s, pois son difíciles de eliminar se non é co pelado da froita. A fibra solúbel ou xelificante, como as pectinas, forman coa auga mesturas viscosas. O grao de viscosidade depende da froita da que proceda e do grao de maduración desta. As pectinas desempeñan polo tanto un papel moi importante na consistencia da froita.
{{VT|Fibra alimentaria}}
* '''Vitaminas:''' Como os ''[[caroteno]]s'', [[vitamina]] C, ou vitaminas do grupo B. Segundo o contido en vitaminas podemos facer dous grandes grupos de froitas:
# Ricas en '''vitamina C''': conteñen de 50 mg a 100 mg/100 g. Entre estas froitas temos ós [[cítrico]]s, tamén o [[melón]], os [[amorodo]]s e o [[kiwi (froita)|kiwi]].
# Ricas en '''vitamina A''': Son ricas en ''carotenos'', como os albaricoques[[albaricoque]]s, [[pexego]]s e [[Ameixa (froito)|ameixa]]s.
* '''[[sal (química)|Sales]] minerais:''' Do mesmo xeito que as verduras, as froitas son ricas en [[potasio]], [[magnesio]], [[ferro]] e [[calcio]]. AsOs [[Sal mineral|sales minerais]] son sempre importantes, pero sobre todo durante o crecemento, para a osificación. O mineral máis importante é o potasio. As que son máis ricas en potasio son as froitas de [[carozo (froita)|carozocarabuña]], como o albaricoque, a [[cereixa]], a ameixa, o [[pexego]], etc.▼
[[Ficheiro:Froitas tropicais e báscula.jpg|thumb|right]]
* '''Valor calórico:''' O valor calórico está determinado pola concentración de azucres na froita, oscilando entre 30 e 80 Kcal/100 g. Como excepción temos froitas graxas, como o [[aguacate]], que posúe un 16 % de [[lípido]]s, e o [[coco]], que chega ao 60 % de lípidos.
▲* '''[[sal (química)|Sales]] minerais:''' Do mesmo xeito que as verduras, as froitas son ricas en [[potasio]], [[magnesio]], [[ferro]] e [[calcio]]. As sales minerais son sempre importantes, pero sobre todo durante o crecemento, para a osificación. O mineral máis importante é o potasio. As que son máis ricas en potasio son as froitas de [[carozo (froita)|carozo]] como o albaricoque, a [[cereixa]], a ameixa, o [[pexego]], etc.
* '''Proteínas e graxas:''' Os compostos ''nitroxenados'' como as [[proteína]]s e os lípidos[[lípido]]s son escasos na parte comestíbel das froitas, aínda que son importantes nas sementes dalgunhas delas. Así pois, o contido de graxa pode oscilar entre o 0,1 e o 0,5 %, mentres que as proteínas poden estar entre o 0,1 e o 1,5 %.▼
* '''Valor calórico:''' O valor calórico estará determinado pola súa concentración en azucres, oscilando entre 30-80 Kcal/100g. Como excepción temos froitas graxas como o [[aguacate]], que posúe un 16% de [[lípido]]s e o [[coco]], que chega ó 60% de lípidos. O avocado contén [[ácido oleico]] que é un [[Ácidos graxos|ácido graxo]] ''monoinsaturado'', pero o coco é rico en [[graxa]]s ''saturadas'' como o ''ácido palmítico''. Ó teren un alto valor lipídico, teñen tamén un alto valor enerxético (ata 200 Kilocalorías/100gramos). Porén, a maioría das froitas son ''hipocalóricas'' respecto ó seu peso.
* '''Aromas e pigmentos:''' AAs froitafroitas conténconteñen ácidos[[ácido]]s, [[aldehído]]s e outras substancias aromáticas que, unidas óao gran contido deen auga da froita, fai que estaas froitas resulteresulten refrescanterefrescantes. O sabor de cada froita viráestá determinado polo seu contido en ácidos, azucres e outras substancias aromáticas. O ''ácido málico'' predomina na [[mazá]], o ácido cítrico en laranxas[[laranxa]]s, [[limón]]s e [[mandarina]]s e o ''ácido tartárico'' nas [[uva]]s. Polo tanto, os colorantes, os aromas e os compoñentes fénolicos astrinxentes, aínda que se atopan en moi baixas concentracións, inflúen de maneira crucial nas propiedades organolépticas das froitas, e. indirectamente, no seu éxito no consumo.▼
▲* '''Proteínas e graxas:''' Os compostos ''nitroxenados'' como as [[proteína]]s e os lípidos son escasos na parte comestíbel das froitas, aínda que son importantes nas sementes dalgunhas delas. Así pois, o contido de graxa pode oscilar entre o 0,1 e o 0,5%, mentres que as proteínas poden estar entre o 0,1 e o 1,5%.
▲* '''Aromas e pigmentos:''' A froita contén ácidos e outras substancias aromáticas que, unidas ó gran contido de auga da froita fai que esta resulte refrescante. O sabor de cada froita virá determinado polo seu contido en ácidos, azucres e outras substancias aromáticas. O ''ácido málico'' predomina na [[mazá]], o ácido cítrico en laranxas, [[limón]]s e [[mandarina]]s e o ''ácido tartárico'' nas [[uva]]s. Polo tanto, os colorantes, os aromas e os compoñentes fénolicos astrinxentes aínda que se atopan en moi baixas concentracións, inflúen de maneira crucial nas propiedades organolépticas das froitas, e indirectamente, no seu éxito no consumo.
 
== Galería de imaxes de froitas producidas na Galicia ==
Liña 27 ⟶ 40:
Ficheiro:Morangos Galicia.jpg|[[Amorodo]]s.
Ficheiro:Claudias.Galiza_2.jpg|[[Claudia]]s.
Ficheiro:Feixoa.JPG|[[Feixoa]]s ou guaiabas d Brasil.
Ficheiro:Moras Bastavales Galicia 024.jpg|[[Amora]]s.
Ficheiro:Laranxas naranjas GFDL096.JPG|[[Laranxa (froita)|Laranxas]].
Ficheiro:Uva catalana GDFL.JPG|[[Uva]]s [[cataluña|catalácatalás]].
Ficheiro:Guinda 2.Galiza.jpg|[[Guinda]].
Ficheiro:Guinda.Galiza.jpg[[Guinda]].
</gallery>
 
== Notas ==
{{listaref|2}}
 
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Lista de froitas]]▼
* [[Froita seca]]
* [[Froito seco]]
 
=== Ligazósn externas ===
 
{{Commons|Froita de Galicia|Froitas de Galicia}}
{{Commonscat|Fruits}}
* [http://frutas.consumer.es/ Frutas] {{es}} Consultada o 9/5/2012.
▲* [[Lista de froitas]]
* [http://www.botanical-online.com/lasfrutas.htm Importancia da froita na alimentación humana]] {{es}} Consultada o 9/5/2012.
▲{{Botánica en progreso}}
* [http://www.euroresidentes.com/Alimentos/frutas-indice.htm As froitas e as súas propiedades] {{es}} Consultada o 9/5/2012.
 
[[Categoría:Froitas| ]]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Froita»