Cronoloxía da Grecia antiga: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m substituíndo varón (vara grande) por home |
m arranxo ligazóns a homónimos |
||
Liña 108:
* [[-561]]: Primeiro [[golpe de Estado]] de [[Pisístrato]] en Atenas.
* [[-560]]: Establecemento da tiranía dos [[Pisistrátidas]] en Atenas. Subida ao trono de [[Creso]] en [[reino de Lidia|Lidia]].
* [[-559]]: Subida ao trono de [[Ciro II]], do clan real [[Persia|persa]] dos [[Aqueménidas]] e herdeiro da dinastía Meda.
* [[-556]]: Primeira expulsión de Pisístrato de Atenas.
* Cara [[-550]]: Formación da [[liga do Peloponeso]]. Cesamento das exportacións das cerámicas «gregas do leste».
Liña 165:
** Marzo: Vitoria de Exina sobre Atenas.
** Verán: Toma de [[Naxos]] polos Persas. Asedio e saqueo de [[Eretria]] en [[Eubea]].
** Setembro: Desembarco persa na [[Ática]], en [[Maratón, Grecia|Maratón]]. Vitoria ateniense en [[
** Outono: Repregue da flota persa ao sueste do Exeo.
* Primavera [[-489]]: Expedición de Milcíades a [[Paros]] nas [[Cícladas]]. Fracaso.
Liña 184:
** Xuño: Xerxes pasa o [[Helesponto]]. Unión do exército e da flota persas ao fondo do [[golfo Termaico]], en [[Reino de Macedonia|Macedonia]]. Reunión dos Estados gregos resistentes no santuario do [[Istmo de Corinto|Istmo]]. Paz común e convocatoria aos exiliados. Decisión de defender as [[Termópilas]].
** mediados de Agosto: [[Leónidas I de Esparta|Leónidas]] e a súa garda espartana avanzan cara as [[Termópilas]]. A flota grega remonta cara [[Skiathos]].
** Finais de Agosto: [[Xerxes I]] establece o seu campamento na fronteira sur de [[Reino de Macedonia|Macedonia]]. A flota persa abandona o [[golfo Termaico]] e bordea as costas macedonias e tesalias.
** 15 setembro: A flota persa chega ao [[golfo Malíaco]], en [[Tesalia]]. Principio das operacións navais cerca de [[Skiathos]].
** 17 setembro: Douscentos navíos persas chegan ao [[cabo Artemision]], ao norte da [[Eubea]]. [[Xerxes I]] ataca as [[Termópilas]].
** 18 setembro: Treboada e destrución dos douscentos navíos persas.
** 19 setembro: Morte de [[Leónidas I de Esparta|Leónidas]]. [[Xerxes I]] pasa as [[Termópilas]].
** 21 setembro: Repregue da flota grega sobre [[Illa Salamina|Salamina]]. Decisión dos gregos de defender o [[Istmo de Corinto|Istmo]]. En [[Atenas]], decisión de abandonar a cidade.
** 27 setembro: [[Xerxes I]] entra en [[Atenas]].
** 28 setembro: Incendio da [[Acrópole]]. A flota persa en formación de combate entre o [[Pireo]] e [[Illa Salamina|Salamina]]. Consello de guerra dos Gregos.
** 29 setembro: [[Batalla de Salamina]]. Os persas repréganse sobre [[Atenas]] e [[Falero]].
** Principio outubro: A flota persa regresa a [[Asia Menor]]. O exército persa abandona [[Atenas]] e vai hibernar a [[Tesalia]]. [[Xerxes I]] volve a pasar a [[Asia]] e chega a [[Sardes]]. Mandato de [[Mardonio]].
* [[-479]]: Vitoria de [[Platea]], que libera Grecia. Vitoria naval de [[Batalla do cabo Micale|Micale]] e liberación da [[Xonia]].
** Xuño: [[Mardonio]] invade a [[Beocia]]. Nova evacuación e nova destrución de [[Atenas]]. Reunión das forzas peloponesias no [[Istmo de Corinto|Istmo]], que remontan por [[Mégara]] e a [[Ática]] ata [[Platea]], en [[Beocia]]. [[Batalla de Platea]]. Morte de [[Mardonio]]. Retirada dos Persas cara os estreitos.
Liña 199:
** Outono: Saída dos barcos peloponesios.
* [[-478]]: Combates nos Estreitos. Constitución por [[Atenas]] da [[Liga de Delos]]. En [[Siracusa]], morte de [[Xelón]] e subida ao trono de [[Hierón]]. O terceiro irmán, [[Polizelos]] é gobernador de [[Xela]].
** Primavera: O espartano [[Pausanias]], vencedor de [[Batalla de Platea|Platea]], chega ante [[Bizancio]], asedio de [[Sestos - Σηστός|Sestos]]. Destrución da ponte de barcos persa sobre o [[Helesponto]] pola flota ateniense. Chamada de Pausanias a Esparta. A flota ateniense fica soa no [[mar Exeo]].
* [[-478]] - [[-477]]: Fundación por Atenas da [[Liga de Delos]].
* [[-476]]: Expulsión dos [[Persia|Persa]]s de [[Tracia]] e de Europa. Fin da tiranía de [[Anaxilao]] en [[Region]].
* [[-474]]: Vitoria naval de [[Hierón]] sobre a flota [[etrusco|etrusca]], en [[Cumas]].
* [[-472]]: ''Os Persas'', traxedia de [[Esquilo]].
Liña 251:
* [[-420]]: [[Alcibíades]] elixido [[estratego]] en Atenas.
* [[-417]]: Ostracismo de [[Hipérbolo]] en Atenas.
* [[-416]]: [[Tisafernes]], [[sátrapa]] de [[Satrapía de Lidia|Lidia]], reduce a Rebelión de [[Pisutnes]].
* [[-416]] - [[-415]]: Expedición contra [[Melos]].
* [[-415]] - [[-413]]: [[Expedición de Sicilia|Expedición ateniense a Sicilia]]. Desastre.
Liña 268:
** Verán: Terxiversacións de Tisafernes que se reprega cara o sur de [[Asia Menor]]. Alcibíades vaise reunir con el.
** Agosto: Asasinato de [[Frínico]]. Goberno dos Cinco Mil, arredor de [[Teramenes]] en Atenas. Cruceiro da flota nos Estreitos. Vitoria de [[Cinosema]] cerca de [[Abidos]]. (Fin da Historia de [[Tucídides]]).
** Outono: Tensións entre os persas e os peloponesios en Xonia. Regreso de [[Tisafernes]]. Os peloponesios se aproximan a [[Farnabazo]], o [[sátrapa]] de [[Rexión de Frixia|Frixia]].
* Inverno [[-411]] - [[-410]]: Misión de [[Alcibíades]] ante [[Tisafernes]] para obter subsidios; internado en [[Sardes]].
* Primavera [[-410]]: Restablecemento da democracia en Atenas e do poder ateniense no [[Mar Exeo|Exeo]]. Vitoria en [[Cícico]] da flota mandada par [[Alcibíades]].
* [[-409]]: En [[Sicilia]], avance cartaxinés e destrución de [[Selinunte]] e de[[Himera]].
* Inverno [[-408]] - [[-407]]: [[Darío II]] implícase na axuda aos peloponesios. Nomeamento de [[Ciro]] á fronte da [[Satrapía de Lidia|Lidia]] e da [[Rexión de Frixia|Frixia]], responsábel das operacións militares. Amizade de [[Ciro]] e do [[navarco]] espartano [[Lisandro]].
* [[-407]]: Lisandro comandante da flota. Regreso de Alcibíades a Atenas. Derrota de [[Notio]] e retirada a [[Tracia]]. (Principio da Historia de [[Xenofonte de Atenas|Xenofonte]]).
* [[-406]]: Conquista cartaxinesa de [[Agrixento]]. [[Dionisio o Vello|Dionisio]] á fronte de [[Siracusa]] con plenos poderes. Proceso dos [[estratego]]s atenienses.
** Verán: Vitoria sen futuro de Atenas nas [[illas Arxinusas]].
Liña 343:
* [[-357]]: Toma de [[Anfípolis]] por [[Filipo II de Macedonia]].
* [[-356]] - [[-346]]: Terceira [[guerras sagradas|guerra sagrada]].
* [[-356]] - [[-355]]: Triunfo do partido da paz en [[Atenas]] ([[Eubulos]]). Discurso ''Sobre a paz'' de [[Isócrates]]; tratado sobre ''Os Medios de se procurar ingresos (Poroi)'' de [[Xenofonte de Atenas|Xenofonte]].
* [[-354]]: Conquista macedonia de [[Metona]] ao sur de [[Reino de Macedonia|Macedonia]]. Intervención macedonia en [[Tesalia]].
* [[-354]] - [[-352]]: Campañas macedonias en [[Tesalia]]. Vitoria do [[Campo dos Crocus]] (preto de [[Feres]]). [[Filipo II de Macedonia|Filipo II]] [[arconte]] de [[Tesalia]]. Filipo renuncia a cruzar as [[Termópilas]], bloqueadas por unha coalición das cidades.
Liña 431:
* [[-283]]: Morte de Demetrio e de Ptolomeo I. Subida ao trono de [[Ptolomeo II]]: apoxeo do reino láxida.
* [[-282]] - [[-281]]: Evacuación da guarnición de [[Illa Salamina|Salamina]]. Recuperación das [[cleruquía]]s.
* Verán [[-281]]: Batalla de [[Curupedión]] en [[Rexión de Lidia|Lidia]]. Morte de Lisímaco. Subida ao trono de [[Areos]] en [[Esparta]].
* [[-280]]: Morte de Seleuco. [[Ptolomeo Ceraunos]] dono da Macedonia. Honores póstumos votados a [[Demóstenes (estratego)|Demóstenes]].
* [[-280]] - [[-275]]: Pirro, rei de Epiro, en [[Italia]] e en [[Sicilia]]. Vitoria romana.
Liña 487:
* [[-149]] - [[-148]]: Rebelión de [[Andrisco]] en [[Reino de Macedonia|Macedonia]]. Constitución da provincia de Macedonia.
* [[-149]] - [[-146]]: [[Terceira guerra púnica]].
* [[-147]] - [[-146]]: Guerra de [[Acaia, Grecia|Acaia]].
* [[-146]]: Destrución de [[Corinto]] e de [[Cartago]].
* [[-145]] - [[-116]]: Reinado axitado de [[Ptolomeo VIII]] Everxetes II.
Liña 494:
* [[-133]] - [[-128]]: Rebelión de [[Aristónico]] en [[Pérgamo]]. Constitución da provincia de Asia.
* [[-129]]: Derrota e morte de [[Antíoco VII]] contra os [[Partia|partos]]. Principio do declive seléucida.
* [[-121]]: Principio do reinado de [[Mitrídates VI]] no [[Reino do Ponto|Ponto]].
=== [[Século -I]] ===
Liña 503:
* [[-80]]: Intervención de Sila: á morte de [[Ptolomeo IX]], sen herdeiro home lexítimo, Sila instala no trono o príncipe que el elixiu.
* [[-74]] - [[-70]]: Segunda guerra mitridática ([[Lúculo]]).
* [[-67]] - [[-63]]: Terceira guerra mitridática e reorganización do [[Oriente]] por [[Cneo Pompeio Magno]]. Fin do reino seléucida.
* [[-63]]: Fin do reinado de [[Mitrídates VI]].
* [[-58]]: [[Ptolomeo Auletes]] refúxiase onda [[Cneo Pompeio Magno|Pompeio]] en [[Roma]].
* [[-55]]: Intervención do gobernador de [[Siria]] [[Gabinio]]. [[Ptolomeo Auletes]] é restituído no trono.
* [[-54]] - [[-51]]: [[Caio Rabirio Póstumo]] ministro de Finanzas do reino láxida.
* [[-51]]: Subida ao trono de [[Cleopatra VII|Cleopatra]] en [[Alexandría]].
* [[-48]]: Primeira guerra civil. Batalla de [[Farsalia]] en [[Tesalia]]. Execución de [[Cneo Pompeio Magno|Pompeio]] refuxiado en [[Exipto]].
* [[-48]] - [[-47]]: Sublevación de Alexandría. Campañas de [[Xulio César|César]] en Exipto e no [[Reino do Ponto|Ponto]]. Para servir aos intereses de Cleopatra, asasina ao seu irmán-esposo, [[Ptolomeo XII]] e senta no trono ao irmán menor, [[Ptolomeo XIII]]. Relación con Cleopatra. Nacemento de [[Cesarión]].
* [[-47]] - [[-44]]: Cleopatra e Cesarión en [[Roma]].
* [[-44]]: Refundación de [[Corinto]] por César, como colonia romana.
Liña 518:
* [[-31]]: [[Batalla de Actio]].
* [[-30]]: Organización da provincia de Exipto.
* [[-27]]: Constitución da provincia de [[Acaia (provincia romana)|Acaia]].
== A Grecia Romana ==
* [[25]]: Morte de [[Estrabón]].
* [[66]] - [[67]]: Liberación dos Gregos por [[Nerón]] e abolición da provincia de [[Acaia (provincia romana)|Acaia]].
* [[74]]: Reacción antifilosófica e antihelenista de [[Vespasiano]]. Restablecemento da provincia de [[Acaia (provincia romana)|Acaia]].
* Cara [[120]]: Morte de [[Plutarco de Queronea|Plutarco]].
* [[124]] - [[125]]: Primeira viaxe de [[Hadriano]] a [[Grecia]] e a [[Asia]].
* [[128]] - [[129]]: Segunda viaxe de Hadriano.
| |||