Guerras napoleónicas: Diferenzas entre revisións

As '''Guerras Napoleónicas''' foron unha serie de [[Guerra|conflitos militares]] que tiveron lugar durante o tempo no que [[Napoleón Bonaparte]] gobernou en [[Francia]]. Foron en parte unha extensión dos conflitos que estalaron por mor da [[Revolución Francesa]], e continuaron durante todo o [[Primeiro Imperio Francés]]. Non existe consenso sobre o intre exacto no que comezaron estas guerras. Hai quen considera que comezaron cando Napoleón chegou ao poder en Francia, en novembro de [[1799]]. Outras versións sitúan o período bélico entre [[1799]] e [[1802]] no contexto das [[Guerras Revolucionarias Francesas]], e consideran a declaración de guerra entre o [[Reino Unido]] e Francia en [[1803]], que seguiu ao curto período de paz do [[Amiens|Tratado de Amiens]] en [[1802]] como o punto inicial das Guerras Napoleónicas. As Guerras Napoleónicas remataron o [[20 de novembro]] de [[1815]], trala derrota final de Napoleón na [[Batalla de Waterloo]] e o [[Tratado de París (1815)|Segundo Tratado de París]] de [[1815]]. En conxunto, o case continuado período de guerras comprendido entre o [[20 de abril]] de [[1792]] e ata o [[20 de novembro]] de [[1815]] é chamado con frecuencia ''A Gran Guerra Francesa'' (anterior á [[Primeira Guerra Mundial]], chamada simplemente ''A Gran Guerra'').

A [[Primeira Coalición]] ([[1792]]-[[1797]]) de [[Austria]], [[Prusia]], o [[Reino Unido]], [[España]] e o [[Piemonte]] ([[Italia]]) contra Francia foi o primeiro intento para derrotar ao [[republicanismo]]. A coalición foi derrotada polos franceses debido a unha mobilización xeral, [[leva]]s en masa, reformas no [[exército]] e unha guerra absoluta. En [[1795]], Francia anexionouse os Países Baixos austríacos e a [[Renania]]. Segue a conquista das [[Provincias Unidas]] (ás que declarara a guerra en [[1793]]) e a súa transformación na [[República Bátava]] ([[Tratado da Haia (1795)|Tratado da Haia]], [[19 de xaneiro]] de [[1795]]). Prusia asinou a Paz de Basilea e deixou a coalición. España, tras unhas vitorias iniciais na invasión do [[Rosellón]] en [[1793]] ([[Guerra do Rosellón]]), viu como as tropas francesas invadían [[Cataluña]], [[Comunidade Autónoma Vasca - Euskal Autonomia Erkidegoa|País Vasco]] e [[Navarra]]. Ante esta ameaza, tamén asinou separadamente en [[1795]] a [[Paz de Basilea]]. As campañas italianas de Napoleón en [[1796]] e [[1797]], tamén fixeron abandonar ao Piemonte a Coalición. Piemonte foi un dos membros orixinais da Coalición e significara un perigo persistente para Francia na fronte italiana durante catro anos na época na que Napoleón asumiu o mando do exército francés en [[Italia]]. A Bonaparte levoulle un mes vencer a Piemonte e facer retroceder aos seus aliados austríacos. As forzas dos [[Estados Papais]] rendéronse aos franceses en [[Forte Urbano]], forzando ao Papa [[Pío VI, papa|Pío VI]] a asinar un tratado de paz provisional, e as sucesivas contraofensivas austríacas en Italia foron infrutuosas, e conduciron á entrada de Bonaparte no [[Friuli-Venecia Julia|Friúl]]. A guerra rematou ao forzar Bonaparte aos austríacos a aceptar as súas propias condicións no [[Tratado de Campo Formio]]. O [[Reino Unido]] quedou entón como a única potencia aínda en guerra con Francia.

[[Dinamarca]] e [[Noruega]], que orixinalmente declaráranse neutrais nas Guerras Napoleónicas, sacaron proveito da guerra a través do comercio e estableceron unha armada. Tras unha mostra de intimidación na [[Primeira Batalla de Copenhague]] ([[1801]]), os ingleses prenderon grandes números de naves da flota dinamarquesa, na [[Segunda Batalla de Copenhague]] ([[1807]]). Isto rematou coa neutralidade dinamarquesa, encerellándose os dinamarqueses nunha guerra naval de guerrillas, onde con pequenos barcos canoneiros pretendían atacar aos barcos ingleses -moito maiores- que estivesen en augas dinamarquesas e norueguesas. A Guerra das Canoneiras rematou cando a frota inglesa obtivo a vitoria na [[Batalla de Lyngør]] en [[1812]], na cal foi destruído o derradeiro dos buques de guerra dinamarqueses, unha [[Fragata (buque)|fragata]].

En abril de [[1805]], o [[Reino Unido]] e [[Rusia]] asinaron un tratado para expulsar aos franceses de [[Países Baixos|Holanda]] e [[Suíza]]. [[Austria]] uniuse á alianza trala anexión de [[Xénova]] e a proclamación de Napoleón como Rei de Italia. Os austríacos comezaron a guerra invadindo [[Baviera]] cun exército duns 70.000 homes baixo o mando de [[Karl Mack von Lieberich]], e o exército francés saíu de Boulogne a fins de xullo de [[1805]] para enfrontarse a eles. Na [[Batalla de Ulm]] ([[25 de setembro]] ao [[20 de outubro]]), Napoleón tratou de vencer ao exército de Mack cunha brillante manobra envolvente, forzando a súa rendición sen substanciais perdas. Co exército principal de Austria ao norte dos [[Alpes]] vencido (outro exército baixo o mando do [[Erzherzog Karl von Österreich|Arquiduque Carlos de Austria]] acosara o exército de [[André Masséna]] en [[Italia]] con resultados pouco concluíntes), Napoleón ocupou [[Viena]]. Lonxe das súas liñas de subministración, enfrontouse cun exército austro-ruso superior ao seu e baixo o mando de [[Mijaíl Kutúzov]], cos emperadores [[Francisco II]], [[Sacro Imperio Romano|Sacro Emperador Romano]] e [[Alexandre I de Rusia]] presentes. No que é usualmente considerado a súa maior vitoria, o [[2 de decembro]] Napoleón esnaquizou ao exército combinado austro-ruso na [[Batalla de Austerlitz]], en [[Moravia]]. Infrinxiu un total de 25.000 baixas a un exército numericamente superior mentres tivo menos de 7.000 nas súas propias filas. Tras Austerlitz, Austria asinou o [[Tratado de Pressburg]], deixando a coalición. Isto custoulle a Austria ceder [[Venecia]] ao Reino de Italia (Napoleónico) e o [[Rexión de Tirol|Tirol]] a Baviera.

A [[Cuarta Coalición]] ([[1806]]-[[1807]]) de [[Prusia]], [[Saxonia]] e [[Rusia]] contra Francia formouse só uns meses despois do colapso da coalición precedente. En xullo de 1806, o Emperador de Francia creara a [[Confederación do Rin]], ignorando aos minúsculos estados alemáns do val do [[río Rin|Rin]] e do interior de [[Alemaña]]. Moitos dos estados máis pequenos anexionáronse a electorados, [[Duque|ducado]]s e reinos máis grandes para facer do goberno da Alemaña non prusiana un labor máis sinxelo. Os maiores estados foron [[Saxonia]] e [[Baviera]], cuxos gobernantes foron elevados ao rango de reis por Napoleón.

* Gran Bretaña converteuse na potencia hexemónica indiscutible en todo o globo, tanto en terra coma no mar. A ocupación dos Países Baixos por Francia ao comezo das guerras serviulle de pretexto, así mesmo, para tomar unha a unha as colonias holandesas en ultramar, quedándose con aquelas de maior valor estratéxico como [[Sri Lanka - Sri Lankā|Ceilán]], [[Malaca]], [[Suráfrica]] e [[Güiana]] ao final da contenda.

Pero sobre todo, forxouse un novo concepto mundial de [[Europa]]. Bonaparte mencionou en moitas ocasións a súa intención de moldear un estado europeo único e, a pesares do seu tráxico fracaso, este [[Internacionalismo (política)|internacionalismo]] volvería xurdir ao transcorrer 150 anos, cando se redescubriu a identidade europea logo da [[Segunda Guerra Mundial]].

Napoleón foi innovador na práctica da mobilidade para enfrontarse á desvantaxe numérica, como demostrou na súa triunfal vitoria sobre as forzas austro-rusas na [[Batalla de Austerlitz]], [[1805]]. O exército francés reorganizou o rol da [[artillería]] en combate, creando unidades de artillería móbiles e independentes, en oposición ao típico ataque da artillería como sustento doutras unidades. Bonaparte tamén estandarizou os [[calibre]]s dos [[Canón (arma)|canón]]s, co obxectivo de asegurares unha maior facilidade nas subministracións, e a compatibilidade entre as súas pezas de artillería. Tamén propiciou a [[ciencia]], a miúdo aplicada a unha mellor intendencia dos exércitos.