Lacio: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
EmausBot (conversa | contribucións)
m r2.7.2+) (Bot: Engado: pnb:صوبہ لیزیو
Servando2 (conversa | contribucións)
septentrional > setentrional
Liña 3:
 
== Etimoloxía do nome ==
O nome da rexión provén de ''[[latium]]'', nome que lle daban aos [[latinos]], ancestrosdevanceiros dos antigos [[romanos]]; aínda que tamén podería provir de Laurentino (Latino) rei de Laurentia, antiga cidade da chaira de Laureto (''Lauretum''). A [[mitoloxía romana]] fala do rei Latino.
 
A lingüística moderna postula que as orixes do nome ''latium'' residen na raíz proto-indo-europea ''*stela-'' ("espallar", "estender"), que expresa idea de "terreo de natureza plana" (caso que se dá no lugar con contraste de altitudes cos veciños [[sabinos]], ademais dos seus primitivos habitantes ter vido dos [[Apeninos]]). Porén, o nome pode ter as súas orixes nunha lingua aínda anterior, non indo-europea .<ref>[http://www.etymonline.com/index.php?search=latium&searchmode=none Etimiloxía de ''Latium'' no Online Etymological Dictionary] {{en}}</ref>)
Liña 12:
 
== Xeografía ==
O Lazio, rexión do centro de Italia, colócase na zona central do mar tirrénico e cupaocupa 17.203 km² de territorio italiano, extendéndoseestendéndose dos [[Apeninos]] ao mar Tirreno.
 
O seu territorio non presenta caractetísticascaracterísticas físicas homoxéneas e poderíase dicir que se caracteriza por unha forte heteroxeneidade. É un territorio prevalentemente montañoso e con zonas de outeiros, con algunhas chairas próximas á zona costeira.
Os outeiros ocupan o 54% do seu territorio e as montañas o 26,1%, ocupando as chairas o restante 19,9% desta rexión.
Partindo do noroeste da rexión, encontramos tes grupos montañosos de modestas dimensións: os [[Montes Volsini]], os [[Montes Cimini]] e os [[Montes Sabatini]]. Estes grupos montañosos comparten a súa orixe volcánica, testimoniadatestemuñada, ademais de polos elementos xeolóxicos da zona, pola presenza en cada un de un lago: o [[Lago de Bolsena]] nos Volsini, o [[lago de Vico]] nos Cimini e o [[Lago de Bracciano]] nos Sabatini. Estas montañan descenden cara a chaira mariña ao oeste e cara o val do [[Tíber]] ao este, as dúas chairas laziaislaciais máis septentrionaissetentrionais.
[[Ficheiro:Golfo di Gaeta.jpg|350px|left|thumbnail|Golfo di Gaeta (Lazio)]]
Na parte oriental do Lazio, encóntranse os cumios máis altos da rexión, que acadan cos [[Montes da Laga]] nos 2458 m do [[Gorzano]] o seu punto máis alto. Trátase, esta, dunha pequnapequena parte dos Apeninos, que corre diagonalmente de norte a sur. Aquí tamén atopamos os grupos montañosos dos [[Montes Reatin]], os [[Montes Sabini]], os [[Montes Simbruini]] e os [[Montes Ernici]].
No Lazio meridional central, partindo dos altos de [[Albani]], atopamos toda unha serie de grupos montañosos, que corren paralelos aos Apeninos, dos que están separados polo [[Val da Ciociaria]], onde están os ríos [[Sacco]] e [[Liri]], e que terminan no Tirreno perto da fronteira coa Campania; trátase dos [[Montes Lepini]], os [[Montes Ausoni]] e os [[Montes Aurunci]]. Os altos de Albani tamén teñen orixe volcánica e teñen lagos da mesma orixe. Este lagos son numerosos e entre outros están o [[Lago de Albano]] e o de [[Nemi]].
A costa lacial é moi regular, baixa e areosa, aínda que hai algunhas excepcións como o [[Cabo Linaro]] ao sur de [[Civitavecchia]], a foz do Tíber entre os concellos de Roma e [[Fiumicino]]; ao sur do río encontramos sucesivamente o promontorio dos concellos de [[Anzio]] e [[Nettuno]], o [[monte Circeo]], que se ergue ailladoillado entre mar e terra, e o promontorio de [[Gaeta]], xa chegando ao límite coa Campania.
Mesmo diante de Gaeta encóntrase o arquipélagaarquipélago de [[Pontino]], composto por seis pequenas illas, todas de orixe volcánica.
O Tíber é o maior río da rexión, onde chega procedente da Umbría, primeiro cun percorrido cara o surestesueste, que posteriormente tornará en sentido suroeste, para atravesar toda a área romana cara o mar. Os principais afluentes de Tíber son o [[Paglia]] e o [[Treia]], na ribeira esquerda, e o [[Nera]] e o [[Aniene]] na faixa dereita.
Máis ao sur, cun andamento que recorda ao Tíber encontramos o [[Sacco]] e o [[Liri]], mentres na parte septentrionalsetentrional da rexión encontramos outros ríos menores como o [[Fiora]], o [[Marta]] e o [[Arreone]], que baixan directamente ao mar cun percorrido relativamente breve.
 
== Clima ==
O clima da rexión presenta unha importante variabilidade dependendo da zona. En xeral, ao longo da faixa costeira, os valores da temperatura varían entre os 9º-10&nbsp;°C de xaneiro e os 24º-25&nbsp;°C de xullo. As precipitacións escasean no treito costeiro septentrionaissetentrionais.
Conforme se vai entrando cara o interior da rexión, vanse acentuando as características de continentalidade con maiores diferenzas térmicas. Os invernos son máis fríos que na costa, podendo acadar temperaturas próximas a 0&nbsp;°C nas noites de inverno. Mesmo algunha vez nevou na propia cidade de Roma.