Guerra de Kosovo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{sen referencias}}
Os termos '''guerra de Kosovo''' ou '''conflictoconflito de Kosovo''' utilízanse frecuentemente para describir dous conflitos que tiveron lugar, un despois do outro e cun certo solapamento (unha guerra civil seguida dunha guerra internacional), no sur da província [[Serbia]] de [[Kosovo]] (oficialmente ''Kosovo i Metohija''), parte da antiga [[República Federal de Iugoslavia|Iugoslavia]]. Os dous conflitos foron:
 
# '''1996-99''': Conflito de guerrilla entre os separatistas albaneses e as forzas de seguridade serbias e iugoslavas, no que os albaneses autodenominábanse movemento separatista mentres que as forzas serbias os cosiderabanconsideraban terroristas.
# '''1999''': Guerra entre Iugoslavia e as forzas da [[OTAN]], entre o [[24 de marzo]] e o [[10 de xuño]] de [[1999]], período durante o cal as forzas da OTAN realizaron bombardeos continuos contra obxectivos iugoslavos. Os combatentes albaneses continuaron atacando ás forzas serbias e aos civís serbios de Kosovo, mentres que as forzas serbias e iugoslavas continuaron atacando aos rebeldessrebeldes e provocando desprazamentos masivos de poboación, con miras a mellorar a súa situación á hora dun cesamento do fogo.
 
== Orixes do conflito ==
Liña 36:
El [[30 de xaneiro]] de [[1999]], a [[OTAN]] decidiu enviar a Kosovo unha forza de interposición. No seu anuncio agregou:
 
* A OTAN informa estar preparada para lanzar ataques aéreos a obxectivos iugoslavos co fin de forzar un arranxo político do conflito. Claramente se anunciaban bombardeos se o goberno de Milošević non chegaba a un acordo de paz co UÇK, pero tamén estaba a ameaza velada aos albenesesalbaneses do UÇK de deixalos sós de non llegarenchegaren a un acordo.
* O ''Grupo de Contacto'' formado propuxo unha serie de principios non negociábeis, que incluían o regreso ao estatuto de autonomía de Kosovo anterior a 1990 e a introdución de institucións democráticas transparentes con supervisión internacional. Igualmente convocou a unha conferencia de paz que se levou a cabo no [[Castelo de Rambouillet]], nas aforas de [[París]].
 
A [[conferencia de Rambouillet]] tivo lugar entre febreiro e marzo de [[1999]]. No informe final, as partes comprometíanse nos seguintes puntos:
 
* Establecer un estatuto de autonomía para Kosovo que incluíra eleccións libres e transparentes, protección aos dereitos humanos e un réximenréxime xudicial independente.
* As regras para a presenza internacional na rexión serían establecidas nunha conferencia inmediatamente posterior á primeira.
* O establecemento dun cese ao fogo, evitando as partes provocar e responder a provocacións que puideran poñer en perigo o acordo obtido.
Liña 55:
Aínda que todos os membros da OTAN chegaron a involucrarse en maior ou menor grao, os [[Estados Unidos]] foron o membro dominante da coalición contra Serbia. Tamén destacou [[Grecia]], que desempeñou un papel crucial a pesar da súa oposición pública á guerra.
 
O portavoz da OTAN expresou brevemente o obxectivo desta operación como: "Expulsión dos serbios, permanencia das forzas de paz, retorno de refuxiados". Isto significaba que as tropas serbias terían que marchar de Kosovo para ser substituídas por forzas de paz internacionais e así asegurar que os refuxiados albaneses puideran volver ás súas casas. Porén, este lema tiña un nefasto duplo significado, causando á OTAN un considerábe apuro tras a guerra, cando uns 200.000 serbios e outras minorías non albanesas fuxiron ou foron expulsadas da provincia. Unha razón non oficial para a guerra deuna implicitamente [[Madeleine Albright]] (Secretaria de Estado dos Estados Unidos): "Para que nos serve ter o mellor exército se non podemos usalo?"; unha observación que, supostamente, causou que o xefe do Estado Maior do exército dos Estados Unidos cuestionara a súa cordura. Tamén se xuxeriusuxeriu que unha vitoria nunha pequena guerra axudaría a dar á OTAN unha nova función.
[[Ficheiro:Aviano f-15.jpg|thumb|300px|esquerda|Bombardeiro F-15 da OTAN despegando da base de [[Aviano]] ([[Italia]]).]]
[[Ficheiro:Kosovo uranium NATO bombing1999.png|thumb|300px|esquerda|Lugares de Kosovo e do sur de Serbia bombardeados pola OTAN.]]
Liña 61:
O comezo da campaña ideose para destruír as defensas aéreas serbias e obxectivos de alto valor militar. Os resultados iniciais non foron bos, o mal tempo obstaculizou algunhas intervencións prematuras. A OTAN subestimara seriamente a vontade de resistir de Milošević: poucos en [[Bruxelas]] pensaron que a campaña duraría algo máis que algúns días. Aínda que os bombardeos iniciais foron notábeis, non foron, nin por asomo, como os que se viron en [[Bagdad]] en [[1991]] e, máis adiante, en [[2003]]. Sobre o terreo o combate empeoraba. Despois de unha semana desde que comezara a guerra, ao redor de 300.000 albaneses de Kosovo fuxiran ás veciñas Albania e Macedonia e uns cuantos miles máis se desplazáronse polo interior de Kosovo. En abril, as Nacións Unidas informaron que fuxiran das súas casas 850.000 persoas, a gran maioría albaneses.
 
O éxodo dos refuxiados, cuxa causa é obxecto dunha gran controversia, forma a base dos cargos por [[crime de guerra|crimes de guerra]] que as [[Nacións Unidas]] imputan a Slobodan Milošević e outros oficiais responsábeis de dirixir o conflito en Kosovo. A parte serbia e os seus apoios occidentais afirman que as migracións foron causadas por un pánico masivo na poblaciónpoboación albanesa de Kosovo, e que o éxodo
se xerou principalmente por medo aos bombardeos da OTAN. Tamén se alegou que o éxodo foi alentado poas guerrillas do UÇK, que incluso en algúns casos deron ordes directas de fuxir aos albaneses. Algúns informes de testemuñas, tanto serbios como albaneses, identificaron como os culpábeis ás forzas de seguridade e grupos paramilitares serbios, responsábeis de baleirar sistematicamente de habitantes albaneses cidades pequenas e vilas. De feito houbo algúns casos ben documentados de expulsións masivas, como sucedeu en [[Pristina]] a finais de marzo, cando decenas de miles de persoas foron reunidas a punta de pistola e cargadas en trens para seren abandoadasabandonadas na fronteira macedonia. Outras cidades, como [[Pec]], foron incendiadas.
[[Ficheiro:Milo Đukanović.jpg|thumb|150px|Milo Djukanović.]]
[[Ficheiro:aleksinac110499.jpg|thumb|300px|esquerda|Zona residencial bombardeada.]]
[[Ficheiro:PrizrenCollection2 2010 100 2853.JPG|thumb|300px|esquerda|Edificios destruídos en Kosovo.]]
 
O ministro alemán de Asuntos Exteriores [[Joschka Fischer]] afirmou que a crise dos refuxiados producírase por un plan serbio denominado "[[Operación Ferradura]]". Aínda que a existencia dun plan con ese nome é aínda un asunto de continua discusión, as Nacións Unidas e as organizacións internacionais para a defensa dos dereitos humanos estaban convencidas de que a crise dos refuixados fora o resultado dunha política deliberada de [[limpeza étnica]]. Unha análise estatística posterior á guerra sobre os patróns de desprazamento, dirixido por Patrick Ball da ''Asociación americana para o avance da ciencia'' encontrou unha correlación directa entre as operacións das forzas de seguridade serbias e os fluxos cara ao exterior de refuxiados, tendo moi pouco efecto nestes últimos as operacións da OTAN.<ref>[http://shr.aaas.org/kosovo/pk/toc.html American Association for the Advancement of Science. Political Killings in Kosova/Kosovo] {{en}} Consultada o 23/12/2011.</ref> Houbo outra evidencia de que a crise dos refuxiados fora fabricada artificialmente: algúns refuxiados informaron que os seus documentos de identidade foran confiscados por forzas de seguridade, facendo máis difícil para eles probar de forma indiscutíbel que eran ciudadáns iugoslavos. Unha vez rematado o conflicoconflito, as fontes serbias informaron de que algúns dos que se uniron no retorno dos refuxiados eran de feito albaneses procedentes de fóra de Kosovo. Unha parte deste grupo poderían ser os indocumentados.
 
Non está claro o que buscaba Milošević expulsando aos habitantes albaneses de Kosovo. Unha posibilidade é que desexara reemprazar a poboación albanesa con refuxiados serbios de [[Bosnia]] e [[Croacia]], logrando por tanto unha "serbianización" da provincia. O que si está moi claro é que a OTAN, o desexara ou non, logrou unha considerábel vantaxe propagandística da fuixidafuxida de Kosovo. Se era o que pretendían, foi un gran éxito, xa que acabou convencendo á poboación dos países membros da OTAN de que tiñan que vencer neste conflito.
 
Europa xa estaba encontrando problemas para facerlle fronte, tivo oleadas previas de refuxiados e buscadores de asilo político procedentes dos Balcáns, así que outra nuevanova vaga de refuxiados desestabilizaría seriamente o sueste de Europa. Pódense dar argumentos que apoian que a guerra en Kosovo non era, inicialmente, de grande interese para os Estados pertenecentespertencentes á OTAN, pero a crise dos refuxiados fixo que si o fora.
 
Produciuse un cambio nas operacións militares da OTAN ao incrementarse o ataque a obxectivos serbios situados sobre o terreo (facendo branco en obxectivos tan pequenos como tanques individuais e unidades de artillaría), á vez que se continuaba co bombardeo estratéxico. Porén, esta actividade estaba moi limitada polos políticos, de modo que cada obxectivo tiña que ser aprobado por cada un dos 19 países membros. [[Montenegro]] foi bombardeado en varias ocasións, pero co tempo a OTAN desistiu para apoiar a posición inestábel do seu líder anti-Milošević [[Milo Djukanović]].
Liña 80:
A comezos de maio unha aeronave da OTAN atacou un convoi de refuxiados albaneses, alegando que se creu que era un convoi militar serbio; morreron ao redor de 50 persoas. A OTAN tardou cinco días en admitir a súa responsabilidade, chamándo un erro. Porén, os serbios acusaron á OTAN de atacar deliberadamente aos refuxiados. O 7de maio, bombas da OTAN impactaron na embaixada chinesa de [[Belgrado]], matando a varios diplomáticos chineses e indignando á opinión pública chinesa. Os Estados Unidos e máis tarde a OTAN pediron desculpas polo bombardeo, aclarando que o sucedido fora debido a un mapa obsoleto da rexión proporcionado pola [[CIA]]. Este argumento foi contradito conxuntamente polos xornais ''The Observer'' (Reino Unido) e ''Politiken'' (Dinamarca), <ref>[http://www.guardian.co.uk/Kosovo/Story/0,2763,203214,00.html ''The Guardian/The Observer''. Kosovo Story. Nato bombed Chinese deliberately.] {{en}} Consultada o 23/12/2011. </ref> os cales informaron que a OTAN bombardeou de forma deliberada a embaixada porque funcionaba como repetidor para os sinais de radio do exército iugoslavo. Tamén se dixo que foi debido a que desde a embaixada analizábanse os voos dos avións invisíbeis estadounidenses. O bombardeo tensou as relacións entre China e os países da OTAN e provocou que no exterior das embaixadas occidentais en [[Beijing]] se deran mostras de enfado e malestar.
 
A principios de xuño, a solución do conflito parecía cercanapróxima e os países da OTAN empezaron a pensar seriamente nunha operación terrestre, unha invasión de Kosovo. Isto debía ser organizado rapidamente, xa que quedaba puocopouco tempo para que chegara o inverno e había que traballar moito para mellorar as vías desde os portos gregos e albaneses até as rotas planexadas para levar a cabo a invasión, a través de Macedonia e o nordeste de Albania. Porén, ao mesmo tempo, negociadores finlandeses e rusos continuaban intentando persuadir a Milošević de que cedera. Finalmente este recoñeceu que a OTAN estaba resolta a acabar co conflito dun modo ou outro e que Rusia non interviría en apoio de Serbia. Con tan poucas alternativas á vista, Milosešević aceptou as condicións ofrecidas polo equipo mediador de Finlandia-Rusia e permitiu a presenza militar de tropas da OTAN dentro de Kosovo, pero lideradas pola ONU.
 
== Consecuencias da guerra ==
Liña 89:
O primeiro problema, o dos refuxiados albaneses, foi resolvido en gran parte de forma moi rápida: en tres semanas, cerca de 500.000 refuxiados albaneses regresaron aos seus fogares. Contra finais de novembro de 1999, segundo cifras da [[ACNUR]], máis de 800.000 dos 850.000 desprazados xa regresaran. Porén, gran parte da poboación serbia de Kosovo foi desprazada da provincia debido aos ataques de vinganza, xunto coas poboacións doutras orixes. A [[Cruz Vermella]] iugoslava deu cifras de cerca de 250.000 refuxiados, a maioría deles de orixe serbia. En pouco tempo, a poboación de orixe serbia en Kosovo reduciuse a menos dun cuarto da que había antes da guerra.
 
As baixas civís producidas durante os ataques da OTAN estímase que foron entre 1.200 e 5.700, segundo as autoridades serbias, e en 500 segundo [[Human Rights Watch]]. Con respecto ás forzas militares iugoslavas, a OTAN estima que ocorreron un máximo de 5.000 baixas durante o conflito, mentres que os serbios deron a cifra de 576 efectivos mortos (462 soldados e 114 policías). Despois de finalizar a guerra, desenterráronse cerca de 4.500 corpos de albaneses na súa maioría. Estímase que o total de baixas albanesas proxímase aos 10.000 muertosmortos. Esta cifra debátese aínda na actualidade, pero dista moito da cifra de 500.000 homes supostamente desaparecidos anunciada antes de finalizado o conflito. Diversas fontes sinalan que dos 4.400 casos documentados de baixas as cifras se elevaron a 10.356.<ref>Correo Lima. [http://www.correoperu.com.pe/correo/nota.php?txtEdi_id=4&txtSecci_id=101&txtSecci_parent=&txtNota_id=254801 CVR peruana: casi la más cara, burocrática y larga del mundo.] {{es}} Consultada o 23/12/2011.</ref>
 
Dado que non houbo combates terrestres nos que participaran as forzas da OTAN, as súas baixas foron moi reducidas, a maioría delas ligadas a operacións aéreas e a accidentes ocorridos durante os combates. A destrución producida nas forzas iugoslavas tampouco foi moi grande. Foron destruídos 50 aparatos da forza aérea iugoslava, pero a maioría dos tanques atacados en terra eran reclamos. De acordo co diario londinense ''The Time'' destruíronse un total de 13 tanques serbios. As baterías antiaéreas non se utilizaron e, por tanto, non se descubriron, o que obrigou á aviación da OTAN a voar a grande altura para evitalas durante todo o tempo que duraron os bombardeos.
Liña 95:
Un estudo realizado por Spiegel e Salama, publicado en ''The Lancet'',<ref>''The Lancet'', Vol. 355, June 24, 2000.</ref> estima en 12.000 o total de baixas ocorridas durante a guerra de Kosovo.
 
== Referencias Notas==
{{listaref|2}}
 
== Véxase tamén ==
{{commonscat|Kosovo War}}
 
=== Bibliografía ===
==== Análises ====
Liña 136:
 
=== Outros artigos ===
* [[Guerras iugoslavas]].
* [[Historia de Kosovo]].
* [[Historia dedos Kosovoeslavos do sur]].
* [[Serbia]].
* [[Historia dos eslavos do sur]]
* [[SerbiaONU]].
* [[ONUOTAN]].
* ''[[OTANKosovo je Srbija]]''.
* [[Iugoslavia]]
* ''[[Kosovo je Srbija]]''
 
=== Ligazóns externas ===
{{commonscat|Kosovo War}}
* [http://www.ohr.int/other-doc/contact-g/default.asp?content_id=3560 Acordo de Rambuillet] (non asinado) {{en}} Consultado o 23/12/2011.
* [http://www.abc.es/20100217/historia-/kosovo-anos-independencia-inacabada-201002171119.html Kosovo, dos años de independencia inacabada] En ''www.abc.es/historia'', con motivo do segundo aniversario da independencia deste territorio dos Balcáns en disputa. {{es}} Consultado o 23/12/2011.