Revisión como estaba o 14 de decembro de 2011 ás 16:17 editar ChuispastonBot (conversa \| contribucións) 15.335 edicións m r2.7.1) (Bot: Engado: als, ar, arz, az, be, bg, bn, bo, br, bs, ca, cs, cy, da, de, el, en, eo, es, et, eu, fa, fi, fr, fy, he, hi, hr, hu, id, is, it, ja, ka, ko, la, lt, lv, mk, nl, no, oc, pl, ps, pt, ro, ru, scn, sh, simple, sk, sl, sr, sv, th... ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 17 de decembro de 2011 ás 11:53 editar desfacer HombreDHojalata (conversa \| contribucións) 235.790 edicións repoñendo contidos borrados inadecuadamente Edición máis nova →
Liña 1: '''Isis''' é unha [[deusa]] na [[mitoloxía exipcia]]. Era máis prominente mitolóxicamente como a esposa e irmá de [[Osiris]] e a [[nai]] de [[Horus]] e adorábaselle como a esposa e nai arquetípica. O seu nome exipcio é '''Ast''' que significa [[trono]], representado polo [[emblema]] que porta sobre a súa cabeza. Coñéceselle tamén como A Gran Maga, A Gran Deusa Nai, Raíña dos Deuses, A Forza Fecundadora da Natureza, Deusa da Maternidade e do Nacemento e como Señora das Pirámides en [[Giza]]. [[Ficheiro:Ägyptischer Maler um 1360 v. Chr. 001.jpg\|right\|290px\|thumb\|A deusa Isis, pintura mural, ca. 1360 adC.]] == Iconografía == [[Ficheiro:Egypte louvre 029.jpg\|right\|150px\|thumb\|Isis nai]] Isis é representada como muller co [[xeroglífico]] do "trono" ''Ast'' sobre a súa cabeza. Outras veces está sentada, ostentando un tocado co disco solar, por ser filla de [[Ra (deus)\|Ra]], o deus Solar. Podemos vela igualmente con ás de [[milano]], abrindo os seus brazos para bendicir aos seus devotos e fillos, simbolizando a súa maternidade. Con forma de deusa árbore, aleitando ao faraón. Na súa versión antropomorfa, Isis é representada como unha muller que leva un axustado vestido e coroada co "trono" anteriormente explicado. A comezos da [[dinastía XVIII]] e no período tardío é representada con cornos e un disco solar entre eles, ao modo da deusa [[Hathor]], xa que logo atributos tomados desta última deusa. Tamén porta o [[sistro]] e o [[menat]] (tomados da deusa Hathor) e, nas súas mans, tan só adoita levar o [[anj]] (ankh) e un bastón [[papiro\|papiriforme]]. == Mitoloxía == [[Osiris]], irmán e esposo de Isis, reinaba no [[antigo Exipto]] con paz, harmonía e sabedoría. O [[Nilo]] fertilizaba a terra e as colleitas eran abundantes. Os seus súbditos eran felices. ~~sis, adaptadas posteriormente ao ritual católico.~~ Un día, Osiris saíu de viaxe para coñecer outras civilizacións e deixou o reino baixo o mando da súa esposa Isis. [[Seth]], o irmán envexoso, sentiuse humillado, pois cría que el debería gobernar e non Isis. Cando o deus Osiris volveu, Seth quixo facer unha gran festa de benvida e lanzou un desafío aos invitados: aquel que entrase no cofre que Seth trouxera, este regaláballo como proba de fidelidade e respecto. Moitos intentaron pero o cofre resultaba pequeno ou grande. Osiris, curioso, quixo probar e encaixoulle perfectamente ben. Seth sabía o tamaño do irmán e era por isto que o cofre serviulle como unha luva. Inmediatamente o irmán, xunto con 72 cómplices, pecharon a caixa de metal hermeticamente e arroxárona ao Nilo. Isis, con amor e confianza, empezou a súa travesía tras o corpo do seu esposo. Logo de longas e penosas camiñadas por Exipto, a deusa atopa o cofre cos restos de Osiris. Pero o drama continúa cando Seth, na súa maldade sen fin, roubou o cadáver e cortouno en catorce pedazos que, novamente, esparció por todo o reino. Isis non se rende e, en compañía da súa irmá [[Neftis]], a esposa de Seth, percorre cada lugar do reino. Finalmente conseguen atopar todos os pedazos con excepción do [[pene]]. Con todo Isis reconstruíu a Osiris, axudada por [[Anubis]] e Neftis, e ''impregnada'' del concibiu a [[Horus]] neno (Harpócrates), quen posteriormente vingaría ao seu pai loitando contra Seth. == Titulaturas e epítetos de Isis == Algúns dos títulos que recibiu a deusa son: "A Gran Señora", "A deusa nai", "a Señora do Ceo, da Terra e do Inframundo" (en File), "Isis en todas as súas manifestacións", "Señora de Raanefer", "A raíña de Mesen", "Señora de Hebet", "Señora de Abaton", "Señora dos países do sur", "Señora das pirámides", "a divina, a única, a máis grande de entre os deuses e deusas, a raíña de todos os deuses", "o Ollo de Ra, a coroa de Ra-Heru, Sept", "Señora do Ano Novo..." [[Ficheiro:Maler der Grabkammer des Thutmosis III. 001.jpg\|right\|180px\|thumb\|Tumba de [[Thutmose III]]: Isis con forma de deusa árbore, aleitando ao faraón]] == Culto == A súa orixe é incerto, pero se estima que veu do [[delta do Nilo]]. As primeiras mencións de Isis datan da [[dinastía V de Exipto]] na cal atópanse as primeiras inscricións literarias, pero o seu culto fíxose prominente máis tarde na historia exipcia, cando se empezaron a absorber e sincretizar os cultos doutras deusas. Co tempo expandiuse fóra de [[Exipto]], no [[Oriente Próximo]] e o [[Imperio romano]], coa construción de templos afastados dedicados a ela, como nas [[Illas Británicas]]. Ata o [[século VI]] puidéronse atopar rastros da súa adoración na [[Europa]] [[Cristianismo\|crisitiana]]. O templo máis importante dedicado ao seu culto estaba na illa de [[File]]. En [[Dendera]] era exposta anualmente nun quiosco do templo de [[Hathor]], aos raios do Sol, para rexenerarse. En [[Giza]] foi venerada como "Señora das pirámides" O seu culto propagouse por todo o [[Mediterráneo]], resistindo a expansión do cristianismo e mantívose no templo de [[File]] durante o [[Imperio Romano]] ata que foi prohibido en tempos de [[Xustiniano I]], no ano 535 ddC. === O culto a Isis en Hispania (España) === Hai evidencias do culto a Isis, transmitido por comerciantes, militares ou simples cidadáns gregos e romanos. Ao principio o seu veneración é popular para despois chegar ata as capas máis altas. Existiu un culto organizado, en Emérita Augusta ([[Mérida, España\|Mérida]]), Igabrum ([[Cabra, Córdoba]]) e Valentia ([[Valencia]]) e devotos en Legio ([[León, España\|León]]), Astúrica Augusta ([[Astorga]]), Acci ([[Guadix]]), Saguntum ([[Sagunto]]) e Tarraco ([[Tarragona]]). Os últimos documentos referentes ao culto a Isis en Hispania datan da primeira metade do século III ddC. O cristianismo adoptou o culto a Isis "deusa da maternidade" asimilándoa á [[Virxe María]], cuxas maternais e protectoras imaxes están inspiradas na súa iconografía. As ''Virxes Negras'' son consideradas antigas imaxes de Isis, adaptadas posteriormente ao ritual católico. <hiero>-st-t:H8-.-st-t:.-B1-.-st-t:H8-B1-.-st-t:y-I12</hiero> Liña 38 ⟶ 63: * [[Osiris]] * [[Horus]] [[Categoría:Deuses exipcios]] [[als:Isis]]

Isis: Diferenzas entre revisións