Príncipe de Asturias: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m r2.7.1) (bot Engadido: ru:Принц Астурийский |
mSen resumo de edición |
||
Liña 10:
* [[Duque de Montblanc]] como herdeiro do [[Principado de Cataluña]] con orixe en [[1387]];
* [[Cervera|Conde de Cervera]] como herdeiro do [[Reino de Valencia]] con orixe en [[1351]];
* [[Balaguer|Señor de Balaguer]] como herdeiro do [[Reino de Mallorca]] con orixe en [[1413]]
Ademais por medio da fundación [[Fundación Príncipe de Asturias|homónima]], cuxa presidencia ostenta, entréganse anualmente os prestixiosos [[Premios Príncipe de Asturias]] nun solemne acto en [[Oviedo]], capital do [[Principado de Asturias]].
== Orixe do título ==
As orixes do Principado de Asturias remóntanse aos primeiros anos do [[século XIV]], cando, nas chamadas Asturias de Oviedo, constituír o primeiro gran señorío nobiliario para don Rodrigo Álvarez, que pasou a chamarse don [[Rodrigo Álvarez das Asturias]] (utilizando en ocasións o apelido "Álvarez-Nava", como equivalente ao "Álvarez das Asturias", por proceder don Rodrigo do solar de Nava, vila do Principado de Asturias). Ao morrer sen sucesión, pasou a don [[Enrique de Trastámara]] que, á súa vez, cedeuno a un fillo bastardo: [[Afonso Enríquez de Castela|Alonso Enríquez]]. Durante o reinado de [[Xoán I de Castela|Xoán I]], o conde de Noreña protagonizou unha serie de revoltas que decidiron ao Rei a confiscar o señorío e incorporalo á Coroa.
En [[1388]], a raíz do matrimonio acordado polo rei [[Xoán I de Castela]] e por [[Xoán de Gante|Xoán de Gante, duque de Lancaster]] entre os seus respectivos fillos, o Infante don [[Henrique III de Castela|Henrique]] e dona [[Catalina de Lancaster|Catalina]] ([[Tratado de Baiona (1388)|acordo de Baiona]]), para pór así fin ás pretensións dos Lancaster á coroa de [[Reino de Castela|Castela]] (como descendentes de [[Pedro I de Castela|Pedro I]]), decidiuse que, así como en Inglaterra o herdeiro do trono era titulado [[Príncipe de Gales]] e en Francia [[Delfín (título)|Delfín]], en Castela sería Príncipe de Asturias.
{{cita|E otrosí pusieron e ordenaron los dichos rey don Juan e duque de Alencastre en sus tratos que el dicho infante don Enrique oviese titulo de se llamar principe de Asturias e la dicha infanta doña Catalina, princesa.}}
O título de Príncipe de Asturias en diante sería ostentado polo herdeiro da [[Coroa de Castela]] e de España.
Nos primeiros tempos da institución de Príncipe de Asturias non foi un simple título de honra, pois o territorio asturiano pertencíalles como patrimonio. A persoa á que se lle outorgaba este título podía nomear [[xuíz|xuíces]], [[alcalde]]s, etc., que gobernaban o Principado en representación do seu Señor. Esta situación cambiou cos [[Reis Católicos]], que reduciron o título de Príncipe de Asturias a unha condición honorífica, carácter que se mantivo cos reis da [[Casa de Austria]] e coa dinastía dos [[Dinastía Borbón|Borbóns]].
== Lista dos príncipes de Asturias ==
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
!rowspan=2| Imaxe
!rowspan=2| Príncipe de Asturias
!rowspan=2| Herdeiro de
!rowspan=2| Inicio
!colspan=2| Fin
|-
!Ano
!Causa
|-
|[[Ficheiro:Segovia Alcazar stained glass 05.jpg|75px]]||[[Henrique III de Castela|Henrique de Castela]]||[[Xoán I de Castela|Xoán I]]||[[1388]]||[[1390]]||Accede ao trono como '''Henrique III'''
|-
|[[Ficheiro:Coat of Arms of the Heir of the Crown of Castile 13th-16th Centuries.svg|75px]]||[[María de Castela (raíña de Aragón)|María de Castela]]||[[Henrique III de Castela|Henrique III]]||[[1402]]||[[1405]]||Desprazada polo nacemento do seguinte
|-
|[[Ficheiro:Burgos - Cartuja de Miraflores - Tumba de Juan II de Castilla.jpg|80px]]||[[Xoán II de Castela|Xoán de Castela]]||[[Henrique III de Castela|Henrique III]]||[[1405]]||[[1406]]||Accede ao trono como '''Xoán II'''
|-
|[[Ficheiro:Coat of Arms of the Heir of the Crown of Castile 13th-16th Centuries.svg|75px]]||[[Catalina de Castela]]||[[Xoán II de Castela|Xoán II]]||[[1422]]||[[1424]]||Falecida
|-
|bgcolor="#E4E1EB"|[[Ficheiro:Coat of Arms of the Heir of the Crown of Castile 13th-16th Centuries.svg|75px]]
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[Leonor de Trastámara e Trastámara|Leonor de Castela]]''<br><small>(''adoita omitirse das listas de Príncipes de Asturias'')</small><ref>Xurada como Princesa de Asturias unicamente por doce procuradores das Cortes de Castela. Adoita omitirse nas listas de Príncipes de Asturias ([http://www.insde.es/ramhg/admin/data/Ppes_Asturias.pdf "A numeración dos Príncipes de Asturias"])</ref>
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[Xoán II de Castela|Xoán II]]''
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[1424]]''
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[1425]]''
|bgcolor="#E4E1EB"|''Desprazada polo nacemento do seguinte''
|-
|[[Ficheiro:ENRIQUEIV.jpeg|80px]]||[[Henrique IV de Castela|Henrique IV]]||[[Xoán II de Castela|Xoán II]]||[[1425]]||[[1454]]||Accede ao trono como '''Henrique IV'''
|-
|[[Ficheiro:Juana la Beltraneja.jpg|80px]]||[[Xoana a Beltranexa|Xoana de Castela]]||[[Henrique IV de Castela|Henrique IV]]||[[1462]]||[[1464]]||Desherdada en favor do seguinte
|-
|rowspan=2|[[Ficheiro:Cartuja de Miraflores (Burgos) - Tumba de Alfonso de Castilla - Detalle.jpg|80px]]
|rowspan=2|[[Afonso de Castela]]
|rowspan=2|[[Henrique IV de Castela|Henrique IV]]
|rowspan=2|[[1464]]
|[[1465]]<ref name=Avila>O 5 de xuño de 1465, no que se denominou "[[farsa de Ávila]]", un grupo de nobres proclamou rei ao Príncipe Afonso. O príncipe morreu por causas descoñecidas en 1468, deixando a Henrique IV como único rei</ref>
|Proclamado rei por un grupo de nobres ([[farsa de Ávila]])<ref name=Avila/>
|-
|[[1468]]<ref name=Avila/>
|Falecido<ref name=Avila/>
|-
|rowspan=2|[[Ficheiro:Isabel la reina catolica.jpg|80px]]
|rowspan=2|[[Isabel I de Castela|Isabel de Castela]]
|rowspan=2|[[Henrique IV de Castela|Henrique IV]]
|rowspan=2|[[1468]]<ref>Polo [[Pacto dos Toros de Guisando]] do 19 de setembro de 1468, Henrique IV recoñecía á súa medio irmán Isabel como Princesa de Asturias</ref>
|[[1470]]<ref name=Lozoya>Na [[Cerimonia da Val de Lozoya]], celebrada o 26 de outubro de 1470, Henrique IV anulou o [[Pacto dos Toros de Guisando]] e proclamou Princesa de Asturias á súa filla Xoana</ref>
|Desherdada en favor da seguinte<ref name=Lozoya/>
|-
|[[1474]]<ref name=Guerra>Tras a morte en 1474 de Henrique IV desencadeouse unha [[Guerra de Sucesión Castelá|guerra pola sucesión]] entre Isabel e Xoana. Isabel autoproclamouse raíña o 13 de decembro de 1474 e Xoana o 30 de maio de 1475. O 4 de setembro de 1479, o [[Tratado de Alcáçovas]] puxo fin á contenda, quedando Isabel como única raíña</ref>
|Autoproclamada raíña<ref name=Guerra />
|-
|rowspan=2|[[Ficheiro:Juana la Beltraneja.jpg|80px]]
|rowspan=2|[[Xoana a Beltranexa|Xoana de Castela]]
|rowspan=2|[[Henrique IV de Castela|Henrique IV]]
|rowspan=2|[[1470]]<ref name=Lozoya />
|[[1475]]<ref name=Guerra />
|Autoproclamada raíña<ref name=Guerra />
|-
|[[1479]]<ref name=Guerra />
|Perde a [[Guerra de Sucesión Castelá|Guerra contra Isabel]]<ref name=Guerra />
|-
|[[Ficheiro:Elisabet, reina de Portugal.jpg|80px]]||[[Isabel de Aragón e Castela|Isabel de Aragón]]||[[Isabel I de Castela|Isabel I]]||[[1476]]||[[1480]]||Desprazada polo nacemento do seguinte
|-
|[[Ficheiro:Juan of Spain1.jpeg|80px]]||[[Xoán de Aragón e Castilla|Xoán de Aragón]]||[[Isabel I de Castela|Isabel I]]||[[1480]]||[[1497]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:Elisabet, reina de Portugal.jpg|80px]]||[[Isabel de Aragón e Castela|Isabel de Aragón]]||[[Isabel I de Castela|Isabel I]]||[[1498]]||[[1498]]||Falecida
|-
|[[Ficheiro:Coat of Arms of the Heir of the Crown of Castile 13th-16th Centuries.svg|75px]]||[[Miguel da Paz|Miguel da Paz de Portugal]]||[[Isabel I de Castela|Isabel I]]||[[1499]]||[[1500]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:Juan de Flandes 003.jpg|80px]]||[[Xoana I de Castela|Xoana de Aragón]]||[[Isabel I de Castela|Isabel I]]||[[1502]]||[[1504]]||Accede ao trono como '''Xoana I'''
|-
|[[Ficheiro:Bernaerd van Orley 004.jpg|80px]]||[[Carlos I de España|Carlos de Austria]]||[[Xoana I de Castela|Xoana I]]||[[1506]]||[[1516]]||Accede ao trono como '''Carlos I'''
|-
|[[Ficheiro:Philip II of Spain (young, French School).jpg|80px]]||[[Filipe II de España|Filipe de Austria]]||[[Carlos I de España|Carlos I]]||[[1528]]||[[1556]]||Accede ao trono como '''Filipe II'''
|-
|[[Ficheiro:Alonso Sánchez Coello 005.jpg|80px]]||[[Carlos de Austria e Portugal|Carlos de Austria]]||[[Filipe II de España|Filipe II]]||[[1560]]||[[1568]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:Philip II offering Fernando to Victory.png|80px]]||[[Fernando de Austria e Austria|Fernando de Austria]]||[[Filipe II de España|Filipe II]]||[[1573]]||[[1578]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:DiegoSpanien.jpg|80px]]||[[Diego de Austria]]||[[Filipe II de España|Filipe II]]||[[1580]]||[[1582]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:Juan Pantoja de la Cruz 002.jpg|80px]]||[[Filipe III de España|Filipe de Austria]]||[[Filipe II de España|Filipe II]]||[[1584]]||[[1598]]||Accede ao trono como '''Filipe III'''
|-
|[[Ficheiro:Philip IV of Spain as Prince of Asturias, Bartolome Gonzalez y Serrano 003.jpg|80px]]||[[Filipe IV de España|Filipe de Austria]]||[[Filipe III de España|Filipe III]]||[[1608]]||[[1621]]||Accede ao trono como '''Filipe IV'''
|-
|[[Ficheiro:Diego Velázquez 070.jpg|80px]]||[[Baltasar Carlos de Austria]]|| [[Filipe IV de España|Filipe IV]]||[[1632]]||[[1646]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:Diego Velázquez 046b.jpg|80px]]||[[Filipe Próspero de Austria]]||[[Filipe IV de España|Filipe IV]]||[[1658]]||[[1661]]||Falecido
|-
|[[Ficheiro:Retrato ecuestre de Carlos II niño.jpg|80px]]||[[Carlos II de España|Carlos de Austria]]||[[Filipe IV de España|Filipe IV]]||[[1661]]||[[1665]]||Accede ao trono como '''Carlos II'''
|-
|[[Ficheiro:Luis I, príncipe de Asturias.jpg|80px]]||[[Luís I de España|Luís de Borbón]]||[[Filipe V de España|Filipe V]]||[[1709]]||[[1724]]||Accede ao trono como '''Luís I'''
|-
|[[Ficheiro:Fernando6.jpg|80px]]||[[Fernando VI de España|Fernando de Borbón]]||[[Filipe V de España|Filipe V]]||[[1724]]|| [[1746]]||Accede ao trono como '''Fernando VI'''
|-
|[[Ficheiro:Anton_Raphael_Mengs,_Prince_of_Asturias,_Future_Charles_IV_of_Spain_(са_1765)_-_02.jpg|80px]]||[[Carlos IV de España|Carlos de Borbón]]||[[Carlos III de España|Carlos III]]||[[1760]]||[[1788]]||Accede ao trono como '''Carlos IV'''
|-
|[[Ficheiro:Fernando de Borbón, príncipe de Asturias.jpg|80px]]||[[Fernando VII de España|Fernando de Borbón]]||[[Carlos IV de España|Carlos IV]]||[[1789]]||[[1808]]||Accede ao trono como '''Fernando VII'''
|-
|[[Ficheiro:Isabel II, niña, Vicente López.JPG|80px]]||[[Isabel II de España|Isabel de Borbón]]||[[Fernando VII de España|Fernando VII]]||[[1830]]<br />(''[[1833]]'')<ref>Proclamada Princesa de Asturias mediante o Real Decreto do 13 de outubro de 1830 e xurada como Herdeira da Coroa o 20 de xuño de 1833</ref>||[[1833]]||Accede ao trono como '''Isabel II'''
|-
|[[Ficheiro:Isabella, Infanta of Spain and Princess of Asturias.jpg|80px]]||[[Isabel de Borbón e Borbón|Isabel de Borbón]]||[[Isabel II de España|Isabel II]]||[[1851]]||[[1857]]||Desprazada polo nacemento do seguinte
|-
|[[Ficheiro:Alfonso XII de España, c. 1870.jpg|80px]]||[[Afonso XII de España|Afonso de Borbón]]||[[Isabel II de España|Isabel II]]||[[1857]]||[[1870]]||Recibe os dereitos dinásticos da súa nai, a raíña Isabel II (no exilio)
|-
|[[Ficheiro:2nd Duke of Aosta.jpg|80px]]||[[Manuel Filiberto de Saboia-Aosta|Manuel Filiberto de Saboia]]||[[Amadeo I de España|Amadeo I]]||[[1871]]||[[1873]]||Abdicación do seu pai, o rei Amadeo I
|-
|[[Ficheiro:Infanta Isabella of Spain (1851–1931).jpg|80px]]||[[Isabel de Borbón e Borbón|Isabel de Borbón]]||[[Afonso XII de España|Afonso XII]]||[[1875]]||[[1880]]||Desprazada polo nacemento da seguinte
|-
|rowspan=2|[[Ficheiro:Mercedes princess of Asturias.jpg|80px]]
|rowspan=2|[[María das Mercedes de Borbón e Habsburgo-Lorena|María das Mercedes de Borbón]]
|[[Afonso XII de España|Afonso XII]]
|rowspan=2|[[1881]]
|rowspan=2|[[1904]]
|rowspan=2|Falecida
|-
|[[Afonso XIII de España|Afonso XIII]]
|-
|bgcolor="#E4E1EB"|[[Ficheiro:Mercedesconesposoehijos-1.jpg|80px]]
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[Afonso de Borbón-Dúas Sicilias e Borbón|Afonso de Borbón-Dúas Sicilias]]''<br><small>(''Herdeiro da Coroa sen tratamento de Príncipe de Asturias'')</small><ref>Por Real Decreto do 17 de outubro de 1904, gozou de todas as honras que lle correspondían como Herdeiro da Coroa, pero nunca ostentou o título de Príncipe de Asturias</ref>
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[Afonso XIII de España|Afonso XIII]]''
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[1904]]''
|bgcolor="#E4E1EB"|''[[1907]]''
|bgcolor="#E4E1EB"|''Desprazado polo nacemento do seguinte''
|-
|[[Ficheiro:Alfonso Prince of Asturias w Eldmira Sampedro.jpg|80px]]||[[Afonso de Borbón e Battenberg|Afonso de Borbón]]||[[Afonso XIII de España|Afonso XIII]]||[[1907]]||[[1933]]||Renuncia aos seus dereitos á Coroa
|-
|[[Ficheiro:Juan de Borbón y Battenberg - 002.jpg|80px]]||''[[Juan de Borbón y Battemberg|Xoán de Borbón]]<ref>Príncipe ''titular'' de Asturias por nomeamento do seu pai, o Rei Afonso XIII (no exilio)</ref>''||''[[Afonso XIII de España|Afonso XIII]]''||''[[1933]]''||''[[1941]]''||''Accede á Xefatura da Casa Real''
|-
|[[Ficheiro:Busto de Juan Carlos I de España (2009).jpg|80px]]||''[[Xoán Carlos I de España|Xoán Carlos de Borbón]]''<ref>Príncipe ''titular'' de Asturias polo nomeamento do seu pai, o Xefe da Casa Real</ref> ||''[[Juan de Borbón y Battemberg|Xoán de Borbón]]''||''[[1941]]''||''[[1975]]''<ref>Desde 1969, en virtude da [[Lei de Sucesión na Xefatura do Estado]] ostentaba o título de Príncipe de España</ref>||''Accede ao trono como '''Xoán Carlos I'''''
|-
|[[Ficheiro:Felipe, Prince of Asturias.jpg|80px]]||[[Filipe de Borbón e Grecia|Felipe de Borbón]]||[[Xoán Carlos I de España|Xoán Carlos I]]||[[1977]]||Actualidade||—
|}
== Notas ==
{{Listaref}}
== Véxase tamén ==
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.casareal.es/sar_principe/index-ides-idweb.html Sitio oficial da Casa Real Española: A Súa Alteza Real o Príncipe de Asturias] {{es}}
[[Categoría:Reis de España]]
| |||